Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

De samenleving snakt naar een leider met daadkracht

  •  
24-01-2021
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
123 keer bekeken
  •  
49428512318_2c59cf2c34_k

© cc-foto: World Economic Forum

Of het nou komt door bewijsdrang van Kamerleden of juist een tekort aan politiek kapitaal, de status quo toont een povere parlementaire democratie aan
Het beeld dat premier Mark Rutte met ongemak het Binnenhof verlaat staat Nederland sterk bij. De premier vertrekt zoals gewoonlijk op de fiets van zijn hoofdkwartier, ditmaal om de koning in te lichten over het ontslag van zijn regering. De media berichtten een ogenschijnlijk groot verlies voor de premier en een ondergang van zijn kabinet. Reden genoeg voor een moment tot zelfreflectie bij premier Rutte, zal menigeen gedacht hebben. In de wereld waar symboolpolitiek haar hoogtij dagen viert, dreigt echter niets minder waar te zijn. De huidige situatie vraagt dan ook om drastische veranderingen binnen de overheid.
De politiek reageerde de afgelopen maanden verontwaardigd toen de schrijnende stukken van het onderzoek naar de toeslagenaffaire openbaar werden. Renske Leijten en Pieter Omtzigt hebben jaren uitvoerig onderzoek verricht vanuit de Kamer, waarbij hen opvallend vaak het werk lastig werd gemaakt. Het ironische is dat wat betreft Omtzigt zelfs onder collega’s de spot werd met hem gedreven, met kreten als: “Pieter ziet spoken”. Dat liet hij weten in een Marathoninterview van de VPRO.
In hetzelfde interview betoogde Omtzigt dat het indienen van moties van wantrouwen niet zou leiden tot structurele oplossingen. Hiermee schaarde hij zich bij de groep mensen die de symboolpolitiek verafschuwen. Desalniettemin is een verontwaardigde reactie op sociale mediakanalen het enige wapen dat de meeste Kamerleden gebruikten. En pas nadat het kabinet was gevallen, daarna gingen ze over tot de orde van de dag.
De Belastingdienst heeft onder leiding van opeenvolgende kabinetten haar vingers gebrand aan meerdere schandalen. Na ieder schandaal betoogde de instantie de begane fouten te herstellen en in de toekomst te voorkomen. Ministers en staatssecretarissen moesten hun biezen pakken, maar het falende systeem draaide op volle toeren door. In het huidige klimaat, waarin symboolpolitiek de boventoon voert, is het aftreden van bewindslieden klaarblijkelijk voldoende. Ondertussen blijft het voor het volk een raadsel wie er daadwerkelijk verantwoordelijk was voor het debacle: bewindspersonen, de belastingdienst, rechters, ambtenaren, ze werden allemaal aangewezen. Ook de rol van de Kamer in het schandaal blijft niet onbesproken, maar is dat terecht?
De verzwakte controlerende functie van de Kamer is door het schandaal pijnlijk blootgelegd. Kamerleden hebben in het verleden meermaals aangegeven over te beperkte middelen te beschikken om hun werk naar behoren uit te kunnen voeren. Tevens wordt gesteld dat de oorzaak van gebrek aan toezicht gezocht dient te worden in het sterk toegenomen aantal moties. Of het nou komt door bewijsdrang van Kamerleden of juist een tekort aan politiek kapitaal, de status quo toont een povere parlementaire democratie aan.
In de huidige vorm van de trias politica is dit een uitgelezen kans voor de regering om haar beleid vrolijk fluitend door de gangen van het hart van de democratie te fietsen. Deze zorgelijke situatie plaatst de wetgevende macht in een weerloze staat van disfunctioneren. Een typisch fenomeen dat symboolpolitiek nog meer in de hand werkt.
De VVD heeft het afgelopen decennium verschillende kabinetten geleid, gedreven door hun pretentieuze liberale waarden. Deze ideologische waarden blijken niet altijd geleid te hebben tot een het beloofde nog ‘gaver’ Nederland, om nog maar te zwijgen over alle andere schandalen van de afgelopen tien jaar. De sociale fundamenten van de verzorgingsstaat zijn in de afgelopen jaren op een subtiele wijze afgebroken, onder het mom van economische vooruitgang.
De coronacrisis heeft het falende beleid nog eens pijnlijk blootgelegd. Het land kampt met structurele problemen, van klimaatverandering tot krapte op de woningmarkt en verslechterde kansen in het onderwijs tot misleidende koopkrachtplaatjes. “Gewoon. Doen.” was het devies van de liberalen tijdens de vorige verkiezingen in 2017.
Wat Nederland even nodig heeft is geen symboolpolitiek, maar werkelijke daadkracht.
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.