Joop

China klaar om Oceanië in te lijven

Nieuwe overeenkomst betekent grote machtsuitbreiding in gebied

Lees meer

Joop

De samenleving als gevangenis

Opinie

•

20-12-2011

•

leestijd 10 minuten

•

Een introductie tot het architectonische werk van PVV-politica Fleur Agema

Het afgelopen jaar werkte ik met een team architecten aan Politiek Kunstbezit III: Gesloten Architectuur. Dit project bestaat uit de gedetailleerde uitwerking van een scriptie die is geschreven door PVV-politica Fleur Agema (1976) ter afsluiting van haar masteropleiding architectuur aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht. Haar scriptie Gesloten Architectuur (2004) is een ontwerp voor een ambitieus nieuw gevangenismodel dat een gebied van 43 hectare zou moeten beslaan op het Hembrugterrein in de Zaanstreek. In mijn project, dat een publicatie, maquette, film en theatervoorstelling omvat, verdedig ik de stelling dat Agema’s model kan worden gezien als blauwdruk voor het samenlevingsmodel dat middels het huidige, door de PVV gedoogde regeringsbeleid wordt gerealiseerd.

Het model dat Agema heeft ontwikkeld richt zich op het herconditioneren van gevangenen door middel van vier fases, die in de eerste versie ‘De Bunker – Het Wennen – Het Wachten – Het Licht’ heten, en in de definitieve versie ‘Het Fort – De Legerplaats – Artillerie Inrichting – De Wijk’ worden genoemd. ‘Het Fort’ is gemodelleerd naar het aloude model van de kerker en is bedoeld om het verzet van de gevangene te breken; ‘De Legerplaats’ is een tentenkamp met moestuinen om zelfstandigheid te bevorderen; de ‘Artillerie Inrichting’ een soort commune waar de gevangenen moeten leren om als collectief te opereren; en ‘De Wijk’ is feitelijk een reconstructie van een woonwijk die is volgebouwd met onzichtbare camera’s: de gevangenen leven een gesimuleerd bestaan om te controleren of zij reeds volledig in staat zijn in de maatschappij te functioneren.

Gevangenen die in Agema’s model terechtkomen dienen leerdoelstellingen te behalen om een volgende fase te bereiken. Indien dit niet gebeurt gaan zij ‘achteruit’ in het programma, en moeten zij voorgaande fases opnieuw doorlopen. Agema schrijft hierover in haar scriptie: ‘Deze fasenbenadering is globaal te vergelijken met de verschillende fasen die een mens doorloopt van kind tot volwassene. Het ligt in mijn doel om voor een bepaalde groep gedetineerden het “passieve lummelen” in een gevangenis te veranderen in een “actieve reis naar een nieuw verworven vrijheid”.’ Haar weerzin tegen het huidige gevangeniswezen, dat zij als een leerschool voor criminaliteit beschouwt, is groot: ‘Oorspronkelijke idealen die verdrinken in krankzinnige regelgeving, maakt de architectuur van de gevangenis, maar vooral het interieur van de gevangenis tot een zieke gymzaal voor de verspreiding van de besmettelijkheid van de criminaliteit.’ De fasebenadering die Agema in gedachten heeft gaat dus uit van het disciplineren van de gevangenen, en het breken met regelgeving die hun nu de mogelijkheid laat zich op een oneconomische wijze in het gevangeniscomplex te gedragen.

Om de verschillende fases af te bakenen en gevangenen te motiveren hun leerdoelstellingen te behalen is elke fase in Agema’s model gekoppeld aan bepaalde voorrechten, zoals een grotere leefruimte en minder verplichte tewerkstelling. Maar ook basisbehoeften zoals licht worden gereguleerd. In haar eerste studies gebeurt dat het meest letterlijk: waar het in de eerste fase – ‘De Bunker’ – een duister, grijs betonnen en half ondergronds bouwsel betreft, omringd met zwart en donkergrijs grind, is de vierde fase – ‘Het Licht’ – opgebouwd uit wit natuursteen, omringd door witte kiezels en de hoogte in gebouwd. Op zeer letterlijke wijze wordt het ‘goede’ en het ‘kwade’ in het handelen van de gevangene dus weerspiegeld door zijn omgeving.

Straf is in dit model een ambigu gegeven. Alle gevangenen die ervoor geschikt worden bevonden beginnen in de eerste fase, maar indien de gevangene in staat is de leerdoelstellingen per fase te behalen kan hij zelfs een andere inhalen die op hetzelfde niveau blijft steken of zelfs ‘achteruit’ gaat. Wat er gebeurt wanneer de doelstellingen niet worden behaald blijft onbeantwoord, wat het vermoeden doet ontstaan dat dit simpelweg betekent dat de gevangene voor onbepaalde tijd in een fase blijft steken. Hoe de gevangene er dan uitkomt, is afhankelijk van zijn eigen handelen. Het idee is eigenlijk dat hij door het niet behalen van zijn doelstellingen zichzelf straft. Niet het systeem, maar de gevangene heeft zichzelf door zijn eigen handelen in de gevangenis geplaatst, om een proces van zelfcorrectie te doorlopen voordat hij zo ver is dat hij weer in ‘vrijheid’ kan opereren.

Voor dit model legt Agema in haar 344 pagina’s tellende scriptie de theoretische en technische basis. Op haar persoonlijke website staat een citaat dat wordt toegeschreven aan cultuurfilosoof en Foucault-kenner René Boomkens, die Agema bij haar afstuderen beschrijft als ‘een intellectueel die in haar uppie een nieuw soort gevangenis bedenkt dat een heel Ministerie van Justitie niet lukt. Zij integreert innovatie en politiek en zet dit om in een ontwerp dat zij weergeeft [in] aanstekelijke pictografische beelden.’

Al sinds 2001, dus tijdens haar masteropleiding, wordt de ambitieuze Agema ernstig gehinderd door de ziekte van Dupuytren, een woekering van bindweefselcellen in de handpalm, waardoor een permanente verkramping van de vingers optreedt. Haar werk als projectleider op een architectenbureau, dat zij sinds 1999 doet, moet zij in 2003 opgeven wanneer zij arbeidsongeschikt wordt verklaard: ‘Ik kan nooit meer meubels maken, ook niet lang tikken en tekenen’, zei ze in 2008 in een interview met De Pers. ‘Verfijnde bewegingen zijn uitgesloten. […] Nog steeds lig ik elke nacht wakker van de pijn. En iets simpels als een karretje door de supermarkt duwen is al een crime. Mijn handicap is mijn grootste verdriet. Maar ook mijn meest wijze les. Ik werk nu efficiënter. Eerst alle feiten verzamelen, dan pas uitwerken. En die enorme bewijsdrift ben ik nu grotendeels kwijt.’ Wanneer zij een jaar later haar mastertitel behaalt, is haar carrière als architectonisch ontwerper dus eigenlijk al op zijn einde.

Kort daarna sluit Agema zich aan bij de Lijst Pim Fortuyn. Ze wordt voor de LPF Statenlid in Noord-Holland. Maar wanneer in de nasleep van de dood van Fortuyn in zowel de Eerste- als Tweede-Kamerfracties ruzie uitbreekt, stapt zij in 2004 uit onvrede uit de partij en gaat door als de onafhankelijke Groep Agema.

Haar strijd tegen wat zij ziet als overbodige subsidiëring door overheidsinstellingen valt al snel op in de media, en in 2006 sluit zij zich aan bij de Partij voor de Vrijheid van politicus Geert Wilders. Na een grote overwinning tijdens de verkiezingen van 22 november 2006 wordt Agema naast Kamerlid ook fractievoorzitter. Die functie bekleedt zij nog altijd binnen de partij.

Een mogelijke weerslag van Agema’s gevangenismodel lag in een recent voorstel van Staatsecretaris van Veiligheid en Justitie Fred Teeven (VVD) om gevangenen die zich naar zijn maatstaven misdragen terug te zetten naar het soberste regime dat wettelijk mogelijk is. Ook het faseverloop in Agema’s model wordt hier omarmd door Teeven. ‘Gevangenen die niet fatsoenlijk werken aan hun reïntegratie, worden straks “gedegradeerd”. Wie zich daarentegen naar zijn maatstaven goed gedraagt, krijgt ‘de mogelijkheid de tuinen en het groen in en rond de gevangenis te beheren.’ Het is niet te achterhalen hoeveel rechtstreekse invloed Agema heeft gehad op de staatssecretaris, maar feit is dat haar model raakt aan de repressieve mechanismen die het gevangenisregime in onze tijd kenmerken.

Een belangrijke vraag is dan ook wat voor samenleving Agema precies voorstaat: wat voor een burgers hoopt zij met haar model te conditioneren? Om dit te begrijpen is een recent voorstel van de PVV tot het oprichten van ‘tuigdorpen’ verhelderend (de Volkskrant van 10 februari). Het gaat hier om een idee om veelplegers gezamenlijk op te sluiten in dorpen van wooncontainers aan de rand van bewoonde gebieden. Al ten tijde van haar scriptie toonde Agema zich enthousiast over het idee van containers: ‘Ik zie de zeecontainers, die als het ware minihuisjes zijn, opgestapeld staan zoals in de havens […] WOW… Zou ik de Rotterdamse Havens kunnen transformeren tot een… Gevangeniscomplex?’

Tegenover deze tuigdorpen staat ‘De Wijk’ als de hoogst haalbare fase in het model van Agema – in de eerste versie van het complex heeft deze als naam zelfs ‘Het Licht’ – een reconstructie van een vinexwijk: de leefomgeving bij uitstek voor de ‘hardwerkende Nederlander’. Het onderliggende samenlevingsmodel dat de PVV – en de huidige regering – voorstaat is opgedeeld in tuigdorpen en vinexwijken, waarbij uiteindelijk beide even hevig in het oog worden gehouden. Dat is de moderne controlemaatschappij waar naartoe wordt gewerkt, een infrastructuur die is georganiseerd rond de polen ‘hardwerkende Nederlander’ en ‘passief lummelende gevangene’.

Het gaat hier om een samenleving gericht op discipline, efficiency en productiviteit, waarin alle niet daarmee corresponderende (lees: onproductieve) elementen worden weggezuiverd in zeecontainers. Agema’s gevangenisarchitectuur valt volstrekt samen met deze maatschappijvorm waarin alle aspecten van het dagelijkse leven volledig gecontroleerd worden met uitsluiting van elk denkbare dissonant als gevolg.

Tussen haar ontwerp voor een nieuw gevangenismodel en haar huidige functie bestaat op het eerste gezicht geen direct verband, maar met enige regelmaat keert het onderwerp terug, zoals in een toespraak over de volgens haar deplorabele staat van de zorg uit 2010: ‘Geef onze ouderen in het verpleeghuis, de mensen die nog bloembollen hebben moeten eten in de oorlog, meer rechten dan gevangenen nu hebben, en pak de rechten van gevangenen af. Geef de ouderen het recht dat ze elke dag onder de douche mogen en elke dag naar buiten. Geef die ouderen die niks hebben misdaan het recht dat ze mogen roken op hun eigen kamer en geef ze meer verpleegsters dan dat er bewakers zijn in de gevangenis!’ Met andere woorden, een gevangene in Nederland heeft op dit moment een aantal basisrechten. Omdat de levensstandaard van de gevangenen door het model van Agema wordt verlaagd, stijgt die van andere burgers – in dit geval ouderen – relatief gezien.

In die redenering is de voornaamste motivatie van Agema terug te vinden om nu juist de gevangenis als onderwerp van haar afstuderen te nemen. Want op een bizarre wijze valt het moment dat Agema gevangen raakt in haar eigen lichaam samen met het ontwerp van een gebouw waarin zij anderen gevangen wil zetten. Precies hier komt het denkpatroon terug waarmee zij het lijden van ouderen denkt te kunnen verlichten door anderen – gevangenen – meer te laten lijden. Zoals het verlagen van de levensstandaard van gevangenen die van ouderen relatief zou verbeteren, zo bevrijdt zij ook zichzelf van de last van haar ziekte door via haar gevangenisontwerp en uiteindelijke politieke carrière haar macht over anderen te vergroten. De kern van de Partij voor de Vrijheid is dat zij repressie en uitsluiting gebruikt als antwoord op een traumatisch gevoel zelf buiten te zijn gesloten. Door anderen uit te sluiten wordt de hoop geuit dat door het proces om te draaien het gevoel van uitsluiting wordt veranderd in macht.

Belangrijk is nog om de ontwikkeling van Agema’s denken sinds haar afstuderen in 2004 tot haar huidige politieke functie in ogenschouw te nemen. Terwijl zij in haar scriptie nog de invloed van architectuur op menselijk gedrag suggereerde, zegt zij hierover in een recentelijk gesprek: ‘Het is nogal arrogant om te denken dat je door middel van een gebouw of een model iemand kunt verbeteren. […] We zien in de praktijk dus dat dit niet werkt. Met alles wat we doen, vervalt 70% binnen twee jaar weer terug in oud gedrag.

Ook haar huidige opvatting over detentie is sterk veranderd. Zij staat nu een regime voor dat ‘veel harder mag of moet en dat zien we niet terug. Dat eigenlijk die fasen minder moeten. Dus dingen als verlof, ja dag, je straf uitzitten en daarna bekijk je het eigenlijk maar.’ Over de voormalige doelstelling tot emancipatie van gevangenen, waarvan nog sporen herkenbaar zijn in haar eigen model, zegt zij: ‘Het gevangeniswezen is veel te geëmancipeerd geworden. […] Gevangenen kregen op een gegeven moment zelfs stemrecht. Alles staat tegenwoordig in dienst van de gevangene. Die geëmancipeerdheid is helemaal niet goed, ik denk dat je veel meer moet focussen op boetedoening.’

Agema heeft nadrukkelijk afscheid genomen van het idee dat er een relatie is tussen sociale condities – zoals die bijvoorbeeld in en door architectuur worden gevormd – en gedrag: ‘Het is aan henzelf [de gevangenen] om niet meer slecht te zijn, iets te maken van het leven op een andere manier. Het is naïef om die verantwoordelijkheid bij onszelf, bij de maatschappij, of de overheid te plaatsen. Volkomen naïef. De mens maakt en breekt zichzelf. […] Ik maak de samenleving het liefst voor slachtoffers. Ik maak hem niet voor een onverbeterbare crimineel.’ Van het aanvankelijke gevangenismodel is dus eigenlijk nog maar weinig terug te vinden in haar huidige beleid.

Het mag geen verassing heten dat Agema het met de conclusies die ik aan mijn onderzoek naar haar model verbind niet deelt. In een e-mail stelt zij ‘teleurgesteld’ te zijn omdat zij ‘kleine en grote feitelijke onjuistheden’ in het onderzoek constateert. In een latere e-mail spreekt zij van ‘idiote bij elkaar gefantaseerde vergelijkingen tussen mijn fysieke beperking, een onschuldige keuze voor het ontwerpen van een gevangenis en mijn politieke voorkeur’. Uit haar woorden is op te maken dat de ‘feitelijke onjuistheden’ haar vooral gaan over het verband dat ik leg tussen haar persoonlijke omstandigheden, activiteiten als architect en politicus.

Precies hier worden twee radicaal verschillende wereldbeelden van twee generatiegenoten duidelijk. Voor Agema representeert haar model de uiteindelijke onveranderlijkheid van de mens los van zijn sociale condities. Het is een afscheid van de laatste restanten van een vooruitgangsideaal en leidt tot de conclusie dat de mens absoluut goed of kwaad is. Voor mij representeert Agema’s model een blauwdruk voor de huidige repressieve, gesloten samenleving. Het is een aanklacht tegen zichzelf, die niet anders dan beantwoord kan worden met een ontwerp voor de open democratische samenleving. Een samenleving waarin kennis en middelen tot ontwikkeling en zelforganisatie voor het volk als geheel toegankelijk zijn.

Ik ontken niet dat de mens in staat is tot geweld, tot intimidatie en machtsmisbruik, dat dit constante factoren zijn in de menselijke geschiedenis. Maar ik geloof niet dat dit het enige is wat de mens karakteriseert. En ik geloof dat als we uitgaan van deze kenmerken als leidend voor ons mensbeeld het geweld zelf gerepliceerd wordt. ‘Wees realistisch, vraag het onmogelijke’ – zo luidde een fameuze slogan die tijdens de Parijse protesten van mei 1968 in de straten verscheen. Deze zin staat haaks op hoe onze samenleving is gaan geloven in haar huidige vorm als het meest haalbare, ‘realistische’ resultaat van eeuwen van gewelddadig conflict.

Politiek Kunstbezit III: Gesloten Architectuur is dan ook niet alleen bedoeld als artistiek of journalistiek onderzoek, als reflectie op de gesloten samenleving. Het is ook een middel om mijzelf en mijn publiek te dwingen tot het articuleren van een wereldbeeld dat de permanente en traumatische angst en pijn van het huidige maatschappelijke lichaam weet te ontstijgen. Wij moeten die angst en pijn overstijgen om onze eigen vrijheid vorm te geven, opdat het geen wet wordt die vrijheid van een ander met geweld te ontnemen.

Dit artikel werd eerder gepubliceerd in de Groene Amsterdammer

De publicatie Politiek Kunstbezit III: Gesloten Architectuur kan besteld worden of gratis gedownload via uitgeverij Onomatopee; de maquette en film zijn onderdeel van de tentoonstelling 1:1 in Kunsthal Extra City te Antwerpen; de voorstelling vindt plaats op 21 en 22 december in Frascati te Amsterdam

Meer over:

opinie, leven

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

Reacties (24)

Sorteren op:

hphilippens20 dec. 2011 - 13:11

Het probleem hier is dat een mensbeeld verabsoluteerd wordt door Agema. Ze gaat uit van een behoorlijk extreem pessimistisch mensbeeld. Daarin heeft ze geen oog voor wat het merendeel van de mensen sociaal maakt, het zijn immers uitzonderingen die op het verkeerde pad raken. Alleen harde heersers kunnen de meute in bedwang houden. Ze heeft daarmee een zeer rechts standpunt ingenomen en past perfect bij het mensbeeld van de Proleet van Venlo. Het merkwaardige is dat ze bij een eenmanspartij zit die het wantrouwen in de medemens tot opperste waarheid heeft verheven. Dat verhindert toch niet dat ze daarbij mensen in dienst neemt en macht en invloed geeft (ook in de kamerfractie) die dat mensbeeld bij herhaling waar hebben gemaakt: schofferen van medemensen, bedreigen, hardhandig aanpakken. In plaats van ze Partijbunker op te nemen, mogen ze meestemmen in het PartijWalhalla. Overigens, de ziekte van Dupuytren, bestaat in allerlei vormen. Ze moet wel een extreme vorm daarvan hebben. Ik heb medelijden met elke vorm van extremisme.

Zeikhuis20 dec. 2011 - 13:11

heb het even vluchtig doorgelezen, en ben dus niet 100% zeker van wat er staat maar...: over criminaliteit - Waarom wordt een crimineel een crimineel? "Het is naïef om die verantwoordelijkheid bij onszelf, bij de maatschappij, of de overheid te plaatsen." - Agema Ik kan het hier niet mee eens zijn. Ik ben van mening dat al het foute in een maatschappij uiteindelijk toe te schrijven is aan fouten in de opbouw/uitwerking van die maatschappij. De schuld is dus altijd op bepaalde (niet bullsh*t) manieren die van de maatschappij zelf. Denk hierbij aan hoe situaties voort kunnen komen: diefstal? misschien geld afschaffen? Oh..dat willen we natuurlijk niet. Hoe gaan we dan elkaars prestaties vergelijken om te zien wie er wint. Moord/verkrachting(/diefstal)? Waarom is het bij deze mensen niet doorgedrongen dat dat niet mag? Opvoeding misschien? Oh maar dan gaan we ouders/scholen vertellen hoe ze hun kinderen moeten opvoeden (doen we dat niet al?) Klinkt natuurlijk hartstikke naief. Ik hoor men al in mijn hoofd denken "maar dat gaat natuurlijk nooit werken!".. en dat klopt, maar alleen omdat wij mensen zijn, en mensen denken altijd alles het beste te weten(, en willen niet veranderen wanneer ze voor staan qua punten). Het gevangeniswezen zoals Agema dat voor zich ziet (als ik de quotes goed lees), is er een van "jij denkt niet zoals jij hoort te denken, en wij gaan jouw denken veranderen tot het ons zint," brainwashing dus. Niet veranderen: De slaven van het oude Rome waren meestal ook blij (enkele snel onderdrukte rebellies terzijde)...als ze volhielden konden ze later zelf slaven houden...de droom van elke slaaf: zelf slaven hebben om je werk te doen.

Bagus20 dec. 2011 - 13:11

Ik heb het artikel met ingehouden adem gelezen. Voor mij is het een onthullend artikel. Het geeft mij heel veel inzicht in het negatieve mensbeeld van een geseculariseerd polliticus. Die 2 elementen te samen: de mens is slecht en alles moet in het hier en nu gewroken worden leidt m.i. tot deze dodelijke politiek-maatschappelijke omhelzing van "sapiens". De gevangenis a la Agema als model voor een samenleving die is gepromoveerd (sic !) tot een zog. seculiere woedeverzamelplaats (zie hiervoor o.a. de gedachten van Peter Sloterdijk waarover ik enige maanden geleden hier op Joop al berichtte). Maar het artikel is ook een spiegel voor mijzelf. Ook ik wijs bij voortduring op de instinctmatige reacties van "sapiens", m.n. in omgevingsstress-situaties. Ook ik meen in modern hersenonderzoek waarschuwingen voor het ontbreken van echte keuzevrijheid van sapiens te bespeuren. En ook ik ontwaar grenzen aan emancipatie: het is een recht, maar geen plicht. Sommigen laten zich gewoonweg niet emanciperen, zoals de emancipatoren dat voor ogen hebben. In dat laatste opzicht, denk ik, wijkt mijn denken wel degelijk af van dat van Agema. Mijn "bewijs" voor de deels mislukte emancipatiegolf van de afgelopen decennia is juist het denken en doen van Agema en haar PVV-medestanders: het rechtsradicale populisme. Een uiterst eng en zwart mensbeeld van een uiterst eng (letterlijk en figuurlijk) populisme. Mijn oproep blijft daarom aan progressief Nederland om met inachtname van het "aangeborene" van sapiens een open samenleving te blijven nastreven, waarin echter de grenzen van wat sommigen niet willen (niet kunnen willen ???) in acht worden genomen. Anders blijven we voortsukkelen in een heilloze strijd tussen "verlichte elite" en "rancuneus volk" daar waar het in wezen om zwartdenkers versus open, verlichte denkers zou moeten gaan. In dat laatste geval sta ik zonder reserves aan de kant van de open denkers. Maar dan moeten laatstgenoemden wel zorgvuldig vermijden in populistische symboolpolitiek te vervallen. In mijn ogen was de initiatiefwet van de PvdD tav onverdoofd ritueel slachten zo'n symboolpolitiek, dat juist nu en om louter politiek-symbolische redenen een ondergeschikt fenomeen (ritueel slachten in verhouding tot algeheel slachten) als beschavingsfocus (lees emancipatiedoelstelling) heeft gekozen. Immers het doel was en is religieuze minderheden die onverdoofd slachten bij wet te dwingen in dat opzicht te emanciperen !? Ik vermoed omdat progressief Nederland op dit moment geen andere wijze kan vinden om sapiens echt te temmen, zonder zijn/haar samenleving tegelijkertijd tot een gesloten instelling te transformeren zoals Agema cs beogen. Ik was dan ook zwaar teleurgesteld dat bijna de hele TK die initiatiefwet van de PvdD steunde, incl. de zwartdenkers van de PVV. En vooral dat laatste gaf mij te denken. Liggen "goed" ven "kwaad", "open en verlicht" en "gesloten en zwart" misschien toch dichter bij elkaar dan te optimistische beschavers beseffen ??? En dat is wat mij betreft geen rhetorische vraag maar een punt van aandacht voor de progressieve politiek !

ElChe20 dec. 2011 - 13:11

Tijdens het lezen van dit stuk, kwam het boek van George Orwell, 1984, steeds meer naar boven. Agema vind ik een gevaarlijk eng mens, met onmenselijke enge denkbeelden. De stap van gevangeniswezen naar de gewone maatschappij is voor haar niet zo'n grote stap. Ik ril van haar denkbeelden.

klaroengeschal20 dec. 2011 - 13:11

Wat een psychologie van de koude grond zeg. Wat zouden we van de heer Staal zelf kunnen zeggen met behulp van zijn psychologische inzichten? Dat het frappant is dat hij pas bekendheid verwierf door zich bezig te houden met de PVV? Dat zijn kunst pas context en waarde kreeg door het te linken aan de PVV en dus geen intrinsieke waarde van zichzelf heeft? Dat hij de PVV daarvoor dankbaar moet zijn en daardoor de PVV tegelijkertijd haat? Ik weet het allemaal niet hoor.

WendyB220 dec. 2011 - 13:11

Ik denk dat er nog een gedachte zit achter dit absolute denken waarin mensen onderverdeeld worden in Goeden en Slechten. Als een crimineel intrinsiek slecht is dan is de 'gewone brave burger' dus intrinsiek goed. Als crimineel gedrag aangeboren is kan de gewone burger zichzelf geruststellen dat hij/zij zelf nooit in staat zal zijn tot crimineel gedrag. De halve PVV heeft zo langzamerhand een strafblad, maar dat zal voor Agema nooit reden zijn haar collega's crimineel te noemen. Immers, een crimineel is een ander mensenras, en zelfs een brave burger mét strafblad is geen crimineel.

Michiel Online20 dec. 2011 - 13:11

Beste mensen, HOE LANG moet het nog duren voordat we beseffen wat vrijheid in al haar facetten betekent? 25th July 2011 25th July 2011 25th July 2011 http://www.dailymail.co.uk/home/moslive/article-1384308/Norways-controversial-cushy-prison-experiment--catch-UK.html

Sylvia Stuurman20 dec. 2011 - 13:11

Wat ik onbegrijpelijk vind is dat Agema ongestoord door bestaand empirisch onderzo9ek, een geheel nieuwe gevangenis heeft ontworpen waarvan alleen kan claimen dat die zou werken omdat de hele filosofie van disciplineren haar blijkbaar aanstaat. Bestaande gevangenissen met veel en veel minder recidive dan andere gevangenissen gaan juist uit van het idee dat gevangenen mensen zijn die *zelf* willen werken aan het verbeteren van zichzelf: Batoy kent een ongekend laag recidive-percentage. http://nl.wikipedia.org/wiki/Bastøy

JoostuitAssendelft20 dec. 2011 - 13:11

Hoewel niet gecharmeerd van mevrouw Agema, op dit moment, ben ik van mening dat ze hiermee toch wel een bijzonder iets heeft afgeleverd. Zoals met alle onderzoeken is het zo dat je dit tot het extreme uitzoekt om, wanneer dit daadwerkelijk ter uitvoering gebracht wordt, aanpassingen te maken die het geheel ook acceptabel en breedgedragen maakt. Ik ben het dan ook niet eens met de verwijzing die wordt gemaakt naar haar handicap in verhouding tot deze scriptie. Het blijkt dat zij over een goed stel hersens beschikt en probeert een oplossing te zoeken voor betere integratie van criminelen na gevangenschap. Je kunt het met deze scriptie eens zijn, of niet, maar het wordt wel , denk ik, gedragen door een groot deel van de bevolking en dan bedoel ik niet alleen de slippendragers van de PVV.

Patrick Faas20 dec. 2011 - 13:11

Nu Fleur Agema in de politiek zit, is zij, zo merkt Jonas Staal, afgestapt van de gedachte achter haar studieproject, omdat ze vindt dat het geen overheidstaak is ontspoorden te rehabiliteren. Door de PVV is ze dus associaler geworden dan ze in haar studietijd was. Een concentratiekamp, gericht op het elders samenbrengen van minderheden, die zij niet op straat wil tegenkomen, zou beter passen bij haar huidige politieke insteek, dan een heropvoedingsgesticht. "Het is ook een middel om mijzelf en mijn publiek te dwingen tot het articuleren van een wereldbeeld dat de permanente en traumatische angst en pijn van het huidige maatschappelijke lichaam weet te ontstijgen," schrijft Jonas Staal. Dan zie ik uit naar stap 2 in dit verhaal. Hoe ontwerpen we een nieuwe wereld die beter is? Ik zou zeggen: afstappen van het ééngezinsmodel en meer gemeenschappelijkheid in de architectuur. Meer aandacht voor de openbare ruimte en meer gedeelde faciliteiten. Op een later punt meer hierover...

keck6620 dec. 2011 - 13:11

De kennelijk voor Staal evidente brug tussen Agema's visie op de inrichting van een detentiecentrum (in pvv-termen 'tuigdorpen') en de samenleving had veel beter moeten worden belicht.

WendyB220 dec. 2011 - 13:11

Na een tijdje nadenken moet ik nu toch concluderen dat ik de associatie van deze ideeën over gevangenissen met haar persoonlijke handicap erg ver gezocht vind, en eigenlijk gewoon te ver gaan. Met enig gevoel zou ik nog wel een brug kunnen maken met het sociale gevolg van die handicap, namelijk WAO (=afgeschreven, afgekeurd) en haar wereldbeeld, maar dat klopt niet omdat ze pas later in de WAO is gekomen. Ik maak me veel meer zorgen over de context van de opleiding en haar jongeren omgeving waarin dat soort ideeën blijkbaar voortkomen. Een onbesuisde, idealistische jongere die al loopt te spelen met dit soort ideeën komt bij mij over als kinderen (zoals in bepaalde landen) die lopen te spelen met Kalasnikovs.

JoopSchouten20 dec. 2011 - 13:11

Fleur Agema heeft een hokjesgeest.

pietdevries220 dec. 2011 - 13:11

Wie in Wilders geen opruiende charlatan ziet kan niet veel hersens hebben. Aan verhalen van domoren dient geen aandacht geschonken te worden.

Monique Sparla20 dec. 2011 - 13:11

Persoonlijk ben ik een groot fan van Paul-Michel Foucault omdat hij aantoont en inzicht bied in hoe systemen werken en vaak ondeugdelijk ingericht zijn. Hierdoor besef ik me ineens wel dat Fleur Agema oprecht tracht vanuit haar beperking, levens beleving en wereld beeld een substantiële bijdrage te willen leveren aan een samenleving die veilig moet worden voor een beperkte groep mensen. Daar is dus niet s mis mee. En net als Neelie Smit Kroes of Ayaan Hirsi zoekt ze blijkbaar haar gelijken aan de rechter vleugel om zo die gedrevenheid en haar bijdrage te mogen leveren. Ook daar is niets mis mee. Wat je wel kan afvragen, dat doe ik dan, is had Fleur Agema vanuit een positiever-, progressief-, mens- en wereldbeeld zich ook zo ontwikkelen kunnen? Die vraag durf ik me namelijk ook te stellen. Ik vermoed namelijk van niet... Want zoals uit het verleden al vaker blijkt is denken vanuit een ultra conservatieve rechtse invalshoek comfortabeler, voor je ego en zelfbeeld dan vanuit die links progressievere hoek. Was ze in deze dan vaker zichzelf tegengekomen? Of was ze zo vergruisd door bepaalde linkse bekrompenheid en was haar onderzoek waarschijnlijk uitgelopen op een burn-out of uitsluiting van deelnamen aan de ontwikkeling van een stuk beleid? Dus ook in deze ligt er voor links eigenlijk ook een les namelijk hoe wordt links gedreven talent gemanaged! Dus iets kun je haar niet kwalijk nemen. De intentie om een verschil te willen maken in deze maatschappij is blijkbaar groter dan alle beperkingen die we over haar kunnen lezen en is haar gedrevenheid om te mogen doen blijkbaar groter geweest dan haar eigen reflectie op ethisch handelen en de zoektocht naar een antwoord op een leefbare maatschappij. Tegelijkertijd zegt dat ook iets over haar opleiding en haar docenten! Wie waren dat? En dat vind ik persoonlijk veel zorgwekkender. Op dit moment kan ik enkel opmerken dat zoals hierboven beschreven door Jonas Staal het foucault concept vanuit het boek Discipline, toezicht en straf behoorlijk door haar is herkauwd, laten we zeggen bijna middeleeuws terug grijpend naar uitgangspunten van 1933 - 1945 mbt strafkampen te interpreteren is. Maar goed dan zou ik het me ook te gemakkelijk maken. Ik heb haar scriptie niet gelezen en ken haar docenten net. Wel waar de PVV voor staat en dat lijkt me op zich al een punt voor een brede discussie met elkaar te intensiveren. Want door zaken te polariseren kan er echt wel iets goeds ontstaan mits het goed gemanaged wordt...blijkt altijd achteraf.. En blijkbaar vraagt dit onderzoek naar een tegenhanger. Zijn die er dan? Misschien nu doordat dit artikel van Jonas Staal is kan er ook een les voor rechts al getrokken worden, namelijk dat men het woord samenleving nog eens beter zou kunnen gaan onderzoeken. Gecombineerd met hoe wij hierin met z'n allen dan kunnen gaan samen leven. Een volgende stap zou dan kunnen zijn, hoe dit om te zetten in een veiliger samenwonen in deze wereld. Want laten we eerlijk zijn, de hedendaagse rechtstaat functioneert toch tot op vandaag ook nog niet voor een meter, maar op zo'n wijze dat we daar zeker nog niet zomaar aan voorbij kunnen gaan.

1 Reactie

Waterbeer20 dec. 2011 - 13:11

Foucalt had nogal wat kritiek op de wijze hoe men met psychiatrische gevallen om ging . In die context denk ik dat ie ook niet zo gecharmeerd zou zijn geweest van Agema's gevangenis.

0 Rapporteren

TheoJ220 dec. 2011 - 13:11

Discipline, efficiency en productiviteit lijken mij belangrijke waarden.

1 Reactie

Waterbeer20 dec. 2011 - 13:11

verwerpelijke waarden stuk voor stuk

0 Rapporteren

BasVV20 dec. 2011 - 13:11

Geen wonder dat subsidies worden stopgezet. Een beeldend kunstenaar die nog eens over gaat doen wat Fleur al gedaan heeft. Dat is toch geen kunst.

2 Reacties

wowiemina20 dec. 2011 - 13:11

Dat is zeker kunst .

0 Rapporteren

TheoJ220 dec. 2011 - 13:11

Deze zelfde kunstenaar heeft eens huis-aan-huis berichten verspreid met het verzoek om illegalen aan te geven. Dat was ook zo'n kunstproject.

0 Rapporteren

Florian220 dec. 2011 - 13:11

Heeft u nu echt zoveel tijd over dat u tijd heeft om een anti-PVV hetze te starten naar aanleiding van een scriptie uit 2004 (!) van Fleur Agema? Misschien kunt u zich beter bezighouden hoe u ZELF de wereld beter kunt maken in plaats van anderen aan te vallen/te bekritiseren. Verbijsterend trouwens dat u niets zinnigers heeft kunnen verzinnen om kunst over te maken.

2 Reacties

hphilippens20 dec. 2011 - 13:11

Dag Florian, al wakker? Het is altijd zinnig om je met de geschiedenis bezig te houden, zelfs zeer jonge geschiedenis van 2007. Als je wilt begrijpen hoe het in godsnaam mogelijk is dat mensen tot de pvv zijn toegetreden is het zelfs bijzonder aan te raden. Als je de geschiedenis volgt, begrijp je hoe onzinnig het is de pvda te verwijten dat ze problemen met rotjongetjes veroorzaakt zou hebben. Een korte blik in de geschiedenis leert bijvoorbeeld dat het vooral de VVD en het CDA waren die zonder nadenken gesteund hebben dat werkgevers begonnen met mensen te importeren. En dat de SP al in zeer vroeg stadium erop gewezen heeft dat er probleemwijken gingen ontstaan en hoe die partij allerlei voorstellen deed. Zelfs zo dat die partij voor 'racistisch' werd uitgescholden. Leerzaam, de geschiedenis.

0 Rapporteren

Waterbeer20 dec. 2011 - 13:11

Kunst hoeft echt niet in het museum te hangen Het is een zeer wetenschappelijk/artistieke benadering die ik als kunstenaar zeer waarderen kan . En waarom vraag je je niet af of Fleur Agema niets beters te doen had op de kunstacademie dan gevangenissen te ontwerpen?

0 Rapporteren