De rechtse revolte en bundeling op links
In 2034 zou er een populistische revolte opsteken. Daarvan was Labour-ideoloog Michael Young al in de jaren vijftig diep overtuigd. In 2034 zou een ‘rechteloze onderklasse’ een samenleving zat zijn die puur op eigen verdienste (iq en inspanning) is gebaseerd. Waarbij een ‘verdienstelijke elite’ de lakens uitdeelt. Die voorspelling bleek loepzuiver, op één ding na: de populistische revolte kwam tien jaar eerder: in 2024.
2024: populistische revolte
2024 was het jaar van de herverkiezing van Trump. Nu met een duidelijk scenario van een populistische revolte in de achterzak. 2024 was het ook het jaar van de verzilvering van de gigantische verkiezingsoverwinning van Wilders in Nederland. De populistische revolte zal zich in 2025 verder ontrollen. Waarbij duidelijk is dat dit gepaard gaat met een autoritaire ruk naar rechts. En op links? Links likt opnieuw zijn wonden en heeft het knap lastig met een onderlinge krachtenbundeling. Dit terwijl de nieuwe sociale én democratische kwestie van de 21ste eeuw voor het oprapen ligt.
Meritocratie
Vanuit de (linkse) volkspartijen is een lange strijd geweest dat het niet uitmaakt waar je wieg staat. Minder klassebelemmeringen en een toegankelijk onderwijs hebben ruim baan gemaakt voor eigen verdienste, oftewel meritocratie. Met een knappe kop kom je nu maatschappelijk verder dan eeuw geleden. Het oude sociaal-democratische ideaal van het arbeiderskind dat opklom tot schoolmeester, is in de loop van de twintigste eeuw gevolgd door een enorme toestroom en toegang tot HBO en universiteit. Dat is een politieke verdienste geweest.
Tegelijk heeft dit een keerzijde gekregen. Het is namelijk in toenemende mate gepaard gegaan met een hard oordeel over de achterblijvers. Want tja, heeft iemand het niet ‘aan zichzelf te danken’ als hij of zij niet gebruik maakt van de (onderwijs)kansen die worden geboden? Het houdt geen rekening met dat zelfs in het ideale geval dat wanneer alle kansen gelijk zijn, de uitkomsten dat niet zijn. Bovendien zijn andere talenten dan iq en ijver evenzeer van maatschappelijk belang. We zien wel degelijk dat Young gelijk heeft gekregen, mensen die hogeropgeleid zijn en betere banen hebben, zijn in staat hun eigen kroost meer kansen in de meritocratie te bieden. Evenals meer macht. Niet voor niets kennen we al 10 jaar het woord: diplomademocratie.
Lakmoesproef
Het antwoord hierop is in mijn ogen de lakmoesproef voor een linkse krachtenbundeling. Natuurlijk blijft kansengelijkheid, lage drempels tot het onderwijs een belangrijk uitgangspunt. Tegelijk schiet dat tekort. Het moet gepaard gaan met meer oog en honorering van andere kwaliteiten zoals praktische vaardigheden, zorg- en onderhoud en ook creativiteit. Het rechtvaardigt ook het aan banden leggen van een ontketend big tech kapitalisme. Want als er een ding duidelijk is in de rechtse revolte dan is het dat de Elon Musks van deze wereld geen strobreed in de weg worden gelegd, integendeel. In naam tegen de elite, dreigt de rechtse revolutie te ontaarden in een machtsgreep van een ultra meritocratische elite, waarbij de democratische instituties, macht en tegenmacht, worden ontmanteld. De rechtse revolte vreet haar eigen vermeende kinderen op. Dit vraagt om een sociaal én democratisch antwoord.
Bloemendaal en Oude Pekela
In die zin stelt het pleidooi van Ad Melkert (‘Met de Partij van de Arbeid voorwaarts via het politieke centrum’) mij nog wat teleur. Eerst citeert Melkert, René Cuperus: “Het is veelzeggend dat de PvdA, ooit de partij van de arbeiders, woensdag 22 november winst boekte in Bloemendaal en enorm verloor in Oude Pekela. Dan verzaak je als oude volkspartij.” In antwoord daarop stelt hij dat hij “vóór het overbruggen van de onderwijskloof is met sociale mobiliteit als herkenbare ambitie. Dat is van nature meer PvdA dan GroenLinks”. Dit zie ik als méér van hetzelfde, als inzetten op kansengelijkheid, zonder oog voor de keerzijde van de meritocratie. Een eenzijdige inzet op ‘sociale mobiliteit’ baart bij velen een nog groter gevoel van verlies en disrespect. En het meer honoreren van andere kwaliteiten als praktische vaardigheden, zorg en onderhoud is al met al wat Oude Pekela meer raakt dan Bloemendaal.
Bleekneusjes en rode kaken
Verder stelt Melkert: “dat de coalitie opties in ons land zich voor links beperken tot het (zo mogelijke gestretchte) compromis in het midden.” Dat zijn de herkenbare smalle marges in de politiek van Joop Den Uyl. Dit dient echter een uitkomst te zijn van… en niet een bij voorbaat ingebouwde strategische keuze. Een compromis is een uitkomst van een inzet en niet andersom.
Want wat in de analyse ontbreekt is dat de oorzaak van de wegvluchtende kiezer op links (met 2002 als een belangrijk breekpunt) juist zit in een kleurloze en technocratische middenpositie, het eindproduct van de Paarse kabinetten in het ultra gestretchte compromis met de (neo)liberalen. Het aan banden leggen van een ontaard kapitalisme, een verzachting van de meritocratie, het stutten van de democratische instituties, vraagt om een rode kleur op de wangen, geen bleke neuzen.
Het antwoord op de populistische revolte, de meritocratie als dé sociaal én democratische kwestie van nu, overstijgt het belang van een al dan niet fusie van de PvdA en GroenLinks. Niet alleen omdat het om bredere krachten op links en in de samenleving gaat, maar ook omdat dit bij beide partijen tot nu toe nog niet de volledige aandacht heeft gehad die het wél verdient.
Praat mee
Reacties (19)
Volgens een onlangs verschenen bijdrage van The Conversation (12 november 2024 14:48 uur CET) moeten rechtse populistische partijen het hebben van een ontevreden electoraat, gedreven door 'woede en wrok'.
Voor dergelijke rechtse politici is al door de vroege socialisten gewaarschuwd. Maar met waarschuwen alleen houden linkse partijen de gelederen gesloten. Zeker niet nadat de sociaaldemocraten passief hebben toegestaan hoe sociale verworvenheden langzaam werden teruggedraaid. De 'ideologische veren' moesten toch worden afgeschud?
En dat allemaal in het belang van het grootkapitaal dat per definitie alleen gedijt op de meerwaarde die de werkende bevolking levert.
Niet verwonderlijk dat een groot deel van het electoraat van de linkse partijen vervreemd is geraakt en soms een aversie er van hebben gekregen. Tragisch daar deze politieke bewegingen een historische rol hebben gespeeld bij de het tot stand komen van de verzorgingsstaat.
Het verlangen naar een basale vorm van bestaanszekerheid onder het motto 'vroeger was alles beter' drijft nu de ontevreden, eigenlijk teleurgestelde mensen in de fuik van de rechtspopulisten. Hopelijk komt het vertrouwen in draftempo terug.
Er zijn tal van oorzaken dat linksere en progressievere partijen het in de westerse wereld erg moeilijk hebben en eigenlijk alleen nog hoger opgeleiden trekken (maar zeker niet alle hogeropgeleiden),
Wat nog niet als oorzaak genoemd is, is de toename van de complexiteit en onzekerheid in de westerse samenleving. Mensen staan er steeds meer alleen voor. Dat geldt in financieel opzicht, maar de individualisering gaat veel verder. Rechtse politici spelen daar veel slimmer op in: de overheid moet van jouw geld afblijven, niet-liberale godsdiensten moeten ontmoedigd of verwijderd worden, etc.
Natuurlijk is dat allemaal niet echt haalbaar, maar rechtse politici wekken in elk geval de indruk om voor het achterban op te komen.
Bij links is dat niet het geval, SP en Denk uitgezonderd. Bij PvdD staan dieren centraal en het gros van de kiezers ziet toch liever dat hun belangen worden behartigd. Ook PvdA/Groenlinks ze de ander centraal. Ik heb in elk geval niet de indruk dat de gemiddelde chauffeur, postbezorger, caissière of conciërge zich vertegenwoordigd voelt door die partij, laat staan dat deze kiezers het gevoel hebben dat er specifiek voor hun geknokt wordt.
Klein Christelijk doet dat veel slimmer (succesje bij voorkomen bezuinigingen) èn Wilders doet dat perfect. Mislukt het terugdringen van asielzoekers? Kan, maar qua beeldvorming doet hij er alles aan. En diezelfde beeldvorming toont dat als het mislukt, dat dit door linkse tegenstanders komt.
Mark
Realiseert u zich in feite wel wat u hier 'uitlegt'?
Klip en klaar: Mensen worden door rechts nog veel meer bedonderd dan door links. Vandaar dat mensen die dat doorzien - hoger opgeleiden? - voor links kiezen.
.
Echter. Ik kan dat werkelijk niet rijmen met al uw andere bijdragen, waarin u nu juist betoogt dat links de oorzaak is van 'de ruk naar rechts'. Uw bijdrage hier impliceert weinig meer dan dat pas wanneer links een ruk naar rechts maakt, het dan 'succesvol' (verstandig?) zal zijn.
Links heeft geen krachten meer om te bundelen. Als er iets meritocratisch geworden is zijn dat partijen die zich links noemen. Zo is GL dat altijd al geweest en als je niet mee wilt doen, dan zullen ze er alles aan doen je kapot te krijgen. Zo is de PvdA braaf gaan meedoen en hebben ze met gebundelde krachten geprobeerde de SP kapot te krijgen. Zo is neoliberalisme geboren en links eigenlijk wel gestorven.
De teloorgang van links was de samenwerking met rechts.
Vooral D66 is compleet de weg kwijt.
Onderwijs is en was hun speerpunt, alleen men vergat dat er ook vakmensen met gouden handjes nodig waren.
Europees denken mag, maar is niet de oplossing.
De Euro is een ramp voor dit land en de bevolking, hij gaat ook sneuvelen.
Steeds weer maakt men op rechts 1 grote fout.
Armen zonder genoeg geld hebben niks om uit te geven.
Bedrijven krijgen minder omzet en gaan failliet.
Dat kost de rijken hun boterham.
De eerste signalen van een economische crisis zijn er al, dat gaat weer veel recht zetten.
Ik blijf SP lid omdat zij voor mij de beste uitgangspunten hebben voor een basis van gezonde samenleving.
Binnen Europa zijn wij het meest Neoliberale land, met dank aaan jarenlang VVD beleid dat bijna een blauwdruk is van de Amerikaanse samenleving.
Wat resulteert in een bevolking die extreem individualistisch, hedonistisch en egoistisch geworden is, maar daardoor ook zwak en snel bang om dingen te verliezen......................... en daardoor heel makkelijk te manipuleren en uit elkaar te spelen.
Samenwerken zijn we bijna verleerd, en elkaar iets gunnen is ook erg problematisch geworden.
Het is bijna genant geworden hoe ongeneert egoistisch sommigen tegenwoordig zijn geworden, en dan vooral wanneer het om "woningbezit" gaat..............procederen bij elke verandering die het "woongenot" aantast, zorgt ervoor dat we geen stap verder komen op vele tereinnen.
Als we deze treurige mentaliteit houden zijn we hopeloos verloren,................................ en Poetin lacht in zijn vuistje.
Rechtse revolte? Ik heb niet anders gekend: zelfs Drees (PvdA)was een heel rechts mannetje zoals ook de verrader van de arbeiders: de Vakbond bobo Kok (PvdA) voerde een nog rechters beleid dan de VVD. Hard werken om het land op te bouwen maakten ze het volk wijs in de vijftiger jaren, het enige wat er gebeurde dat de brandkasten van profiteurs uit de WO 2 tot barstensvol werden gevuld. En pas begin jaren zeventig mochten de werkers een beetje mee delen in de bloeiende economie.
Democratie en kapitalisme kunnen niet samengaan. De macht van het geld wordt steeds groter waarmee ook de invloed op overheden en politici. Als dan bovendien binnen de groep van grootkapitalisten ook nog eens steeds meer mensen opstaan die niets hebben met democratie (het volk) - de Musken op deze wereld-, dan is hellend vlak al gauw een steile wand. Daar komt nog bij dat de grootkapitalisten ook steeds meer monopolie posities binnen het marktdenken weten te verwezenlijken . De rijken worden steeds rijker en de overige mensen steeds meer uitgebuit. De ruk naar rechts zal uiteindelijk alleen de echt rijke mensen dienen. Helaas is de kiezer in het algemeen nogal kortzichtig en wordt maar slecht begrepen waar voor Jan Modaal de belangen werkelijk liggen.
In de 20e eeuw als de mensen teveel als stront behandeld werden was daar links.
Maar links heeft zichzelf opgeheven en extreem rechts doet alsof zij wel naar de mensen luisteren.
Inlevingsvermogen en kritisch nadenken al vroeg stimuleren op school kan mogelijk vatbaarheid voor populisme tegengaan. De bittere realiteit kan helaas niet winnen van de zoete leugen.
ALs je kritisch nadenken wilt leren dan dien je autoriteiten in twijfel te trekken.
School heeft een autoritair karakter en is derhalve ongeschikt hiervoor.
Kritisch denken is niet alleen autoriteiten in twijfel trekken. Geen problemen zien die er niet zijn...
Waar ik het bij dit betoog niet mee eens ben is de veronderstelling dat onze samenleving (de Westerse) op IQ en inzet gebaseerd zou zijn. Dat is retoriek. Harde cijfers over bijvoorbeeld sociale mobiliteit tonen aan dat dit helemaal niet zo is. Je startpositie is nog altijd van grote impact en juist in toenemende mate. Dat iedereen tegenwoordig hbo heeft zegt weinig, dat is grotendeels ook nivellering van het niveau. Hoger onderwijs verkoopt een product en moet targets halen onder het neoliberale marktfundamentalisme. Men kan daarom niet te selectief zijn juist.
En dat is het hele punt. Het neoliberalisme verkoopt de illusie van een meritocratie en een vrije markt. Maar het was juist de naoorlogse periode waar men grote stappen maakte voor knappe koppen met weinig geld. Het neoliberalisme remt dit af en draait dit terug. Onderliggend is alles juist in toenemende mate doorgestoken kaart. Charlatans, oplichters en parasieten zijn de grootste 'winnaars' van het neoliberalisme. De concentratie van welvaart is ook niet omdat de bovenkant zo competitief is, maar juist omdat zij uiteindelijk worden geholpen en beschermd. Zij met bezit - duur vastgoed en aandelen bijvoorbeeld - worden slapend rijk. En zo niet dan komt de overheid ze helpen, wat na 2008 overduidelijk zou moeten zijn. Neoliberalisme is geen meritocratie het is socialisme voor de rijken.
Ik denk dat de PvdA ten onder gaat aan haar eigen succes. In de afgelopen decennia is het aantal (autochtone) arbeiders geminimaliseerd. De meeste mensen voorkomend uit deze klasse hebben nu een mate van welvaart in de vorm van bijvoorbeeld een eigen huis en een "bak voor de deur". Tegelijkertijd is het precariaat van kleur verschoten en wordt daarnaast voor een groot gedeelte gevormd door arbeidsmigranten.
En mensen die wat te verliezen hebben stemmen over het algemeen rechts(er). Zeker omdat de plannen van Links lijken de welvaart van deze voormalige arbeidersklasse te bedreigen. Denk hierbij aan dure milieumaatregelen die in het eigen huis moeten worden getroffen en de electrificatie van het wagenpark. Daar komt bij dat veel mensen uit deze groep het idee hebben dat zij er hard voor hebben moeten werken en ze hebben er moeite mee dat nieuwkomers veel gratis lijken te krijgen. (Waardoor hun lastendruk hoog blijft)
Ook is deze groep in grote mate conformistisch. Dus afwijkende ideeën in de vorm van LHBTQI+ en andere woke gedachtengoed leiden tot weerstand. "Doe maar normaal, dan doe je gek genoeg".
Maar dit is slechts mijn analyse, wat de oplossing is weet ik eerlijk gezegd niet.
Dit klopt volgens mij aardig. De achterban is veranderd. Aangezien mensen nog steeds vatbaar blijken voor populisme moet je de uitgangspunten van socialisme blijven 'verkopen'. Niet het opkomen voor minderheden moet centraal staan, maar de uitleg waarom je voor minderheden opkomt. Niet het pleiten voor nivelleren maar uitleggen waarom, niet het verplichten van milieuvriendelijke maatregelen maar uitleggen waarom. Er is langzaam een automatisme ingeslopen alsof mensen wel weten waarom je sociaal zou moeten zijn terwijl ze gemakzuchtig blijven afdrijven naar individualisme of populisme. Denken aan groepsbelang kost energie. Links moet de lader zijn die de kracht van het koppelen van meerdere batterijen kan verduidelijken aan de individuele batterij.
Ewout
'Een' oplossing is hoe dan ook NIET dat je extreemrechts (bv PVV) gaan kiezen.
Ik vind dat er van alles mis is met rechts en dat rechts - net zo min als links overigens - in staat is om de problemen (*) op te lossen maar het principe dat je tenminste het fatsoen hebt om je te realiseren dat jij beslist niet zo behandeld wilt worden als bepaalde mensen behandeld worden, dat mag je bij rechts en meer nog bij links verwachten.
.
(*) We schrijven dat wel zo makkelijk maar dat is het natuurlijk allerminst! Het is wel erg makkelijk om bv om van anderen te verwachten wat je zelf niet kan waarmaken. Ik bedoel: Wie zou al in staat zijn om - en dan heb ik het nog niet eens over objectief, over feitelijk - 'de' problemen in kaart te brengen!
Beste Zandb,
Over het feit dat een stem op de PVV niet de oplossing biedt kunnen we elkaar de hand schudden, dat ben ik volmondig met je eens. Het enige wat de PVV momenteel voor elkaar krijgt is er op zijn Haagse gezegd een tieveszooi van maken.
@ Ewout Pool
16 dec. 2024 - 9:06
Een goede analyse geachte Ewout Pool, Heb het hier al eens eerder aangegeven met de huidige PVDA/GL valt er weinig te verwachten.
hans
Maar is uw alternatief dan werkelijk dat we van de PVV - die geeft iemmers leding - iets beters te verwachten hebben?
Zandb
17 dec. 2024 - 13:06 U blijft dat spelletje spelen om me weg te zetten als een PVV er terwijl u weet dat ik links ben. In ieder geval linkser dan PVDA/GL maar dat wil u niet graag horen dus vandaar deze misselijke truc. Maar geloof me er komt een tijd dat er een echt links opstaat inplaats van uw regentenclubje van PVDA/GL want daar hebben de zwakkere in onze samenleving helemaal niets aan.
Het middelbare schoolsysteem separeert jongeren op het moment dat ze zich als mens vormen. Maak één middelbare school waarin elk kind elk vak op elk niveau kan volgen. Het mantra dat iedereen een eigen talent heeft, blijft anders een loze kreet.
Als je ouders geld hebben heb je een stuk meer talent in ieder geval.
Je mist nog steeds de bus he?
Ik ook, want die is hier weggesaneerd. Net als de tandarts, de huisarts, de kroeg, de stoffenwinkel, het plaatselijke supermarktje en ga zo maar door. De fietsenmaker zit er nog, maar die is zeventig dus daar tellen we af. Kan niet meer uit. mag niet meer.
Dat rechts de ziel verkocht heeft aan de grote spelers, het zij zo. Maar als je wil opkomen voor iedereen in de samenleving, waarom kan je dan niet gewoon voor een paar witte centen taarten bakken en verkopen? Of snert? Of een timmerklusje doen? Of ramen lappen? Oppassen? Huisje schoonmaken? Bakkerijtje beginnen? Banden plakken? Tuintjes bijhouden? Riool ontstoppen? Zonnepanelen plaatsen?
Waarom maar blijven denken dat iedereen zielig en onmachtig is, aan de ene kant zwelgen in het grote geld en aan de andere kant mensen steeds hulpelozer laten worden? Je houdt het kringetje zelf in stand.
pahan
Het lijkt er heel sterk op dat u de drogreden als "Ga dan zelf naar Afrika", om de kritiek die mensen hebben op hoe we met ontwikkelingslanden omgaan dood te doen, hier in een andere vorm toepast.
.
Of van een andere kant benaderd:
U beweert dat "rechts zijn ziel heeft verkocht" en beweert dan doodleuk: "Het zij zo". Terwijl u de schrijver verwijt "het kringetje in stand te houden."
.
Overigens vraag ik mij af of u wel helemaal goed bij uw hoofd bent. Rechts heeft de brugers uitgeleverd aan de grote spelers, beweert u. Dat impliceert dat mensen achterblijven. Dat is dan niet omdat links die mensen als zielige, onmachtige mensen ziet, maar omdat rechts z'n ziel verkocht heeft en mensen als u doodleuk zeggen: "Het zij zo".
Voor de duidelijkheid de auteur reist alleen met de bus (en trein) en in een gebied wat in de rest van het land perifeer heet. Overigens handigheid is niet aan mij niet besteed, ok snert koken gaat nog.....maar zonnepanelen plaatsen, bakkerij beginnen...mooie beroepen, maar in mijn geval.moest maar niet ;) Op z'n Gronings elke gek hed zien gebrek en gounend wel twije (elke gek heeft zijn gebrek en sommigen wel twee). Niet te veel bij voorbaat invullen.....zeker als je mensen niet kent.
zandb,
ergens heb ik toch nog steeds de hoop dat er een wel-denkend mens in je schuilt, dus hier gaat niks:
De cyclus die naar mijn mening doorbroken moet worden, is dat we niks kunnen en mogen.
Simpel voorbeeld noem ik al, kinderopvang. Ik haal morgen mijn kleindochter van de opvang, dat is een bedrijf geworden wat zich aan een reeks van regels moet houden. Voor een goedwillende amateur niet meer te doen, en waarom? En daar hoort natuurlijk een klachtenloket bij, adviseurs, ambtenaren om nog meer regels te bedenken en ga maar door. Omzet in '23 was zes miljard.
Maar door de concerns steeds groter te laten worden en de 'markt' het zelf te laten regelen worden de eigen mogelijkheden steeds kleiner. De kramp die ontstaat door grote concerns te stimuleren en de burger te laten wegkwijnen in niet bestaande onmacht is wat ik benoem.
pahan
Ik heb anders de indruk dat ik u beter begrijp dan u zichzelf.
Rechts is al een tijdje aan de macht. En rechts heeft er blijkbaar geen belang bij om 'het kringetje' de andere kant op te laten werken. Links doet er op dit moment gewoonweg niet toe. Dus uw kritiek, hoe terecht ook, geldt niet voorál links.
Uw persiflage dat links mensen dwarsboomt in hun initiatieven, die is terecht maar dat het gaat dan wel om een algemeen geaccepteerd maatschappelijk verschijnsel. Want zo gauw het ergens misgaat, dan is de eerste reactie om de schuldige te zoeken. En wijselijk bedanken heel veel mensen voor die eer, door zich bij voorbaat in te dekken.(Niet voor niets houden zo veel organisaties er 'kleine lettertjes' op na! ) Tja, en dan verzand je in regeltjes en protocollen en meer van dat fraais. Maar om deze kritiek hier, in de context van het artikel, links voor de voeten te werpen, dat is een drogreden.
Als Wilders nou eerlijk rechts was - maar hij is vóór alles een populist: iemand die de werkelijkheid verdraait. Enfin, dat kan niet goed blijven gaan. Zelfs zijn trouwste aanhangers zullen vroeg of laat de schellen van de ogen vallen als ze beseffen dat Wilders ze alleen maar van de regen in de drup helpt.. Met zo'n intens onbetrouwbaar kabinetslid staat het er somber voor als vandaag of morgen de Russen komen.
Dat zou je denken en was ook mijn hoop. Maar als je ziet dat de PVV ondanks alles wat er misgaat bij die partij gewoon de grootste van NL blijft in de peilingen, vrees ik dat Wilders zo goed kan liegen dat hij er steeds mee weg komt.
Dat talent had Rutte trouwens ook. Blijkbaar vinden veel mensen het prima om openlijk voorgelogen te worden.
[maar hij is vóór alles een populist]
Nee hij is een rechts extremist.
Met populisme doe je alsof het wel meevalt.
Melkert heeft een punt en de fusie werkt contra productief.
Kijk in de huidige peilingen. NSC zakt in elkaar en ook andere regeringspartijen verliezen zetels. De enige die niet echt profiteert is de nieuwe fusie-partij.
Tien jaar geleden was de PvdA, in haar eentje 38 zetels groot. Veel meer dan de fusie partij nu. Allemaal stemmers die dus PvdA kunnen stemmen maar dat zeker niet doen. Nu kan je zeggen dat in die tien jaar het electoraat verandert is. Maar tenzij bijna uitsluitend PvdA stemmers verdwenen zijn, verklaard het niet waarom de fusiepartij niet weer in de buurt van die 38 zetels kan komen.
De fusie met GL heeft gezorgd dat de PvdA nu echt de partij van de tesla socialisten is geworden. Met een EU-miljonair als leider.
Tien jaar geleden stemde ik ook nog PvdA, maar waar de PvdA er vroeger was om als gemiddelde werkende je belangen te verdedigen, kun je je het tegenwoordig alleen nog maar veroorloven om PvdA te stemmen als je (veel) geld hebt. Andere is het, zwaai maar dag tegen je auto, je vakantie, je verwarmde huis, je stukje voedsel dat niet door de socialistische ballotage komt, etc.
Nick
U kunt wel aan scoreborddenken willen doen - suces is het bewijs van dat iets kwaliteit bezit - maar zo is het niet. U kunt toch moeilijk volhouden dat het succes van Hitler goed was voor de kwaliteit van leven.
Andersom - geen succes is het bewijs dat iets geen kwaliteit heeft - dat klopt ook al niet. U wilt toch niet beweren dat het feit dat al die mensen die voor Hitler kozen, bewezen dat de rest een kwalitatief gezien heel wat beroerder leven zou 'veroorzaken'.
Beste Itsme,
Al vanaf de eerste keer dat ik mocht stemmen viel mijn keuze op de PvdA. Dat is nu zestig jaar geleden en ik heb nooit anders gestemd. Voor mij was dat een simpele afweging. Waarin staan de meeste punten waar ik het mee eens ben en de minste waar ik het niet mee eens ben en welke maatschappij visie is leidend.
Mijn keuze wordt mede ook bepaald door de geschiedenis van de sociaal democratie, waaraan ik, komend uit een arbeidersgezin, schatplichtig ben. Mijn opa's en mijn vader, zij hebben letterlijk op de barricade gestaan met stakingen voor verbetering van werkomstandigheden, de vrije zaterdag, samen met Drees de A.O.W, vakantiedagen en vakantiegeld, noem al die verworvenheden waar we dagelijks van profiteren maar op. Helaas zijn de meeste mensen, toen het iedereen wat beter ging, dat uit het oog verloren. Je hebt principes of je hebt ze niet, maar al dat gezwalk van de ene partij naar de andere heeft alleen maar tot gevolg dat we geen consistent beleid kennen en al zeker geen lange termijn politiek. De PvdA is lang, na Den Uyl en onder aanvoering van Kok het spoor bijster geraakt en heeft zich een tijdje tot het Neoliberalisme laten verleiden. Langzaam keert men op die dwaling terug, zie de kritiek op de marktwerking, maar we zijn er nog niet. Ik blijf geloven in de sociaal-democratie en al zeker als tegenkracht tegen het doorgeslagen kapitalisme. Ik hoop dat de samenwerking gaat lukken, dat GroenLinks minde elitair wordt en heel links zich verenigd.
@zandb: is er soms een quotum dat er zo veel keer per dag Hitler aan zijn snor er bij getrokken moet worden? Wat zeker niet succesvol is, is als klein ploegje voor wat wisselgeld in de regering zitten. Dit of in de oppositie zitten en daar mopperen hoe onrechtvaardig alles is, hoe onbegrepen je bent en mijmeren hoe puur je strijd is. Als politieke partij hoor je namens je achterban, je regeringsprogramma in beleid on te zetten: regeren dus. Hoe meer zetels je hebt, hoe meer je te zeggen hebt. Je kan het scorebord-politiek noemen maar het heer parlementaire democratie.
Het is een PvdA ziekte: denken dat de kiezersberg wel naar Mohammed komt. Tien jaar hoorde ik PvdAers roepen: "we moeten ze het beter uitleggen". Nee, luisteren naar je achterban en ben niet bang om dingen voor ze te doen. Uiteindelijk ben je hen aan het vertegenwoordigen. En nee, daar krijg je geen bloksnor van.
@ZoekEenVrijeNick
Het 'beter uitleggen' kwam vroeger neer op het bevorderen van de stijgingskansen door de PvdA die nog het verheffingsideaal had net als het nivelleringsideaal. Sinds het afschudden van de ideologische veren en heeft de redding van de banken (het grootkapitaal) prioriteit gekregen.
De PvdA haalde in 1977 zelfs 53 zetels wat helaas ten koste ging van de CPN, PSP en PPR (vandaag GL) die samen van 16 naar 6 zetels zijn gegaan - nu lijken de rollen omgedraaid.
@Zandb
Door een zogenoemd 'reductio ad Hitlerum' te gebruiken laat u zich niet van uw sterkste kan zien. Overigens zijn er ook andere zoals de 'reductio ad Stalinum' en de allernieuwste 'reductio ad Trumpum'.
De fout in het artikel zit hier: "mensen die hogeropgeleid zijn en betere banen hebben, zijn in staat hun eigen kroost meer kansen in de meritocratie te bieden." En dat zou dan gaan om mensen met een HBO of WO opleiding.
Ook deze auteur denkt nog steeds dat een hogere opleiding succes betekent in de meritocratie. Niets is minder waar. Veel hogeropgeleiden hebben het moeilijk. En daartegenover staat dat veel mensen met een gewilde MBO opleiding als geen ander in staat zijn te profiteren van de meritocratie. Ze verdienen goed, wonen in een eigen huis, gaan twee keer per jaar op vakantie en kunnen hun kinderen een goed leven bieden en goede vooruitzichten. En juist deze mensen hebben een ruk naar rechts gemaakt. Ga dat maar eens analyseren zou ik zeggen.
Er zit een kern van waarheid in dat een hogere opleiding allang geen garantie meer is op een welvarend leven en dat je met een praktische achtergrond heel ver kan komen. Het hangt er ook af wat je studeert. Maar het zijn de individuele gevallen. Over het algemeen gaat je verhaal niet op.
Men verdiende in 2020 netto gemiddeld zo'n
MBO: 30.000
HBO: 38.000
WO: 50.000
Dus met name WO is toch wel een hele stap.. gemiddeld.
Wel is het zo dat je tegenwoordig beter een huis kan erven (of op tijd gekocht hebben) dan dat je een knappe kop hebt. Een wo'er moet al 25 jaar werken om huis van 5 ton in te lopen ten opzichte van een mbo'er die het erft. En zij beginnen vaak ook later met dat betere salaris.
Maar het is natuurlijk ook niet alleen salaris. Je hebt vaak ook andere privileges binnen de samenleving met een hogere opleiding die wat minder exact te duiden zijn.
@ Middenman
Jij schrijft: En juist deze mensen hebben een ruk naar rechts gemaakt. Ga dat maar eens analyseren zou ik zeggen.
Dat is natuurlijk al geanalyseerd. Alleen de uitkomsten bevallen velen niet erg. Jouw op zich juiste schets leidt tot de conclusie dat mensen niet extreem rechts stemmen omdat zij slachtoffer zijn van neoliberaal beleid. Het proteststem idee. Met deze mensen gaat het heel redelijk.
Dat blijkt ook uit de onderzoeken naar de motivatie van kiezers. Dan blijkt dat de PVV-kiezers geen moslims, vluchtelingen, euro en Europa willen. En de groepen die het leger van een paar miljoen kansarme Nederlanders vormen zijn grotendeels gekleurd of behoren tot een andere minderheid.
Dat is de werkelijkheid. Daar valt weinig tegen te doen want het gedachtegoed van de PVV-kiezers mag in een democratie. Maar wat wel zou helpen is als racistische en nationalistische of fascistische opvattingen ook hard en openlijk veroordeeld zouden worden. Want dat is nu niet het geval.
ik vrees dat de uitstraling van Frenske en z’n zwakke optreden in de kamer ook niet helpt bij het weer terugwinnen van de arbeiders. En die steeds weer terugkerende reflex om, als het slecht gaat, de linkse krachten te willen bundelen als remedie gaat ook niet werken.
TGW
Maar daarom kan je het nog niet maken, laat staan verantwoorden, om extreemrechts te kiezen!
Beide partijen zijn neoliberaal en dat is gewoon alle macht aan de hypersuperschatrijken en de rest kan de tering krijgen.
Welke sociale mobiliteit is er mogelijk in zo'n systeem? De macht is al overgedragen aan de bedrijven. Partijen zijn voornamelijk aan het bezuinigen met nog meer mensen aan de onderkant als gevolg en als sausje vergaande bemoeizucht over hoe mensen hun leven moeten leiden.
Nooit is er goed nieuws! Altijd nieuwe wetten, nieuwe ellende.
Geen empathie, betweterigheid en schaamteloze wereldvreemdheid.
In oude Pekela haalden ze een hangplekje weg voor jongeren. Stelde niets voor, een houten dakje waaronder ze konden staan. Want u vond het nodig jongeren al te weren uit de horeca.
Er was geen geld voor een nieuw houten dakje voor de jongeren uit Pekela.
Sommige mensen hier beweren dan dat neoliberalisme niet bestaat haha
Ze nemen dan geheel de VVD retoriek over. Zo wurmen ze zich er dan uit
Het is altijd vreemd om te zien dat PVDAers precies hetzelfde zeggen als VVDers.
'het bestaat niet'
Maar natuurlijk bestaat het. Er zijn tientallen dikke boeken over geschreven en het is een duidelijke politieke ideologie. Het feit dat men hier geen weet van heeft is te bizar voor woorden.
En ondertussen hebben we het over hoofddoekjes en poffertjes, sinds genieën als Wilders an Caroline van der Plas het voor het zeggen hebben
Er was geen geld voor een nieuw houten dakje voor de jongeren uit Pekela.
Maar er was wel geld voor bonussen voor 'bestuurders' haha
Er was ook geld voor malafide vastgoedontwikkelaars
U ziet het te somber. Trump die is pas erg, Die verhoogt de belasting voor de armen en verlaagt die voor de rijken, en diepgelovige Amerikanen zien dat als de straf van God voor hun zondigheid..
De VS is al heel lang een ellendig shithole, kapotte infrastructuur, onooglijke steden en je kunt de straat niet op zonder auto, dakloosheid, geweld, verslaving.
Een derde wereldland in feite.
Omdat daar de markt het al veel langer voor het zeggen heeft dan bij ons.
Dat is waar we wel naar toe gaan met de huidige politici inclusief PvdA/GL die er geen enkel probleem mee hebben u en mij uit te leveren aan de macht van de grote bedrijven.
Tevens is het argument 'elders is het erger' altijd toe te passen en maakt dus alle ellende prima want er is altijd een erger.
@Baloemparoempaloempa
"Sommige mensen hier beweren dan dat neoliberalisme niet bestaat haha"
Uiteraard bestaat neoliberalisme, maar op linkse fora wordt het woord vooral gebruikt als scheldwoord voor alles dat rechtser is dan de linkervleugel van de SP. En dat is liberalisme dus duidelijk niet.
@Anarchist
"De VS is al heel lang een ellendig shithole, kapotte infrastructuur, onooglijke steden en je kunt de straat niet op zonder auto, dakloosheid, geweld, verslaving.
Een derde wereldland in feite."
U heeft gelijk dat de VS een derde wereld land is. Maar ik heb een redelijk stukje van de VS doorgereisd en het opvallende is dat het juist de Democratische plaatsen zijn die aan de beschrijving voldoen die u hier boven geeft, met name Los Angeles en New York zijn voorbeelden.
"Uiteraard bestaat neoliberalisme, maar op linkse fora wordt het woord vooral gebruikt als scheldwoord voor alles dat rechtser is dan de linkervleugel van de SP."
.
Noem eens zo'n links forum? Want met die alsmaar groter worden massa van rechtse reaguurders is het hier al lang niet echt links meer.
Amerika is inderdaad een soort derdewereldland en moet absoluut geen voorbeeld voor ons zijn !
Helaas begrijpen partijen als VVD, D66, PVV en PVDA dit (nog) niet
Uiteraard bestaat neoliberalisme, maar op linkse fora wordt het woord vooral gebruikt als scheldwoord voor alles dat rechtser is dan de linkervleugel van de SP. En dat is liberalisme dus duidelijk niet.
Liberalisme, klassiek liberalisme bestaat niet meer in deze tijd. Klassiek liberalisme was compleet anders dan het moderne Amerikaanse/Engelse verneukeratieve neoliberalisme
John Locke had totaal andere ideeën dan een quasi intellectuele charlatan als Margeret Thatcher
the democrats en de republikeinen zijn geen links en rechts
twee groepen die de grote bedrijven bedienen dat is alles
Anna R Chist
begrijpt het
Vroeg liberale, klassiek liberale theorie, was vrij radicaal. In deze tijd zouden we het waarschijnlijk zien als 'radicaal links'
Zo ging het bijvoorbeeld over het vruchtgebruik van het land, het mogen bezitten van wapens, verregaande decentralisatie en man vond het geoorloofd om slechte leiders af te zetten
Neoliberalisme is een heel modern fenomeen, dat meer lijkt op communisme/fascisme dan op klassiek liberalisme. Het gaat immers uit van enorme staats macht, centralisatie, imperialisme
Weer iets geleerd, van Baloempa
@Baloemparoempaloempa in mijn ogen is het- op z'n scherpst- verschil tussen de klassieke liberalen, slag Thorbecke, en de neoliberalen dat de klassieke variant iets had met algemeen belang, in het neoliberalisme is geen notie van algemeen belang, alleen maar (economisch) eigen belang. Thatcher: 'there is no such thing as society'.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?
Meld je hieronder gratis aan voor Joop NL. Iedere donderdag een selectie opvallende nieuwsverhalen, opinies en cartoons in je mailbox.
Volgens een onlangs verschenen bijdrage in The Conversation *) moeten rechtse populistische partijen het hebben van een ontevreden electoraat, gedreven door 'woede en wrok'.
Voor dergelijke rechtse politici is al door de vroege socialisten gewaarschuwd. Maar met waarschuwen alleen houden linkse partijen de gelederen gesloten. Zeker niet nadat de sociaaldemocraten passief hebben toegestaan hoe sociale verworvenheden langzaam werden teruggedraaid. De 'ideologische veren' moesten toch worden afgeschud?
En dat allemaal in het belang van het grootkapitaal dat per definitie alleen gedijt op de meerwaarde die de werkende bevolking levert.
Niet verwonderlijk dat een groot deel van het electoraat van de linkse partijen vervreemd is geraakt en soms een aversie er van hebben gekregen. Tragisch daar deze politieke bewegingen een historische rol hebben gespeeld bij de het tot stand komen van de verzorgingsstaat.
Het verlangen naar een basale vorm van bestaanszekerheid onder het motto 'vroeger was alles beter' drijft nu de ontevreden, eigenlijk teleurgestelde mensen in de fuik van de rechtspopulisten.
*) https://theconversation.com/populist-parties-thrive-on-discontent-the-data-proves-it-242278
Dank voor de link! Een zekere woede en wrok lag ook onder de sociaal-democratie en werd "gesublimeerd" (c.q. constructief omgebogen). Wanneer het een politiek van het gearriveerde midden wordt, dan is die functie voorbij....