‘Nieuwe kerncentrales niet haalbaar en niet betaalbaar’
De pijnlijke werkelijkheid van de informateur
© Foto: ANP / Phil Nijhuis
Reacties (10)
Regeerakkoorden op hoofdlijnen maken het vooral bewindslieden lastig. Dan ben je minister op een departement met een bepaald profiel vanuit je partij en krijg je in de Tweede Kamer telkens geen meerderheid voor je (partij)ideeën, want je coalitiegenoten zitten er toch anders in als het om de invulling gaat. Binnen de kortste keren is de minister vleugellam en het beleid zal stagneren.
"... een regeerakkoord op hoofdlijnen" "... een kabinet dat uitsluitend gericht was op overleven, zonder zich erg druk te maken om de ‘band met de burger" Hoofdlijn 1 in het nieuwe regeerakkoord betreft openheid: Niemand zal onder de nieuwe regering meer behoefte hebben om een wob procedure te starten. Een WOB aanvraag zal automatisch resulteren in een motie van wantrouwen.
Zelfs al heb je een regeerakkoord op hoofdlijnen is er niemand die voorkomt dat alsnog via de opgelegde fractiediscipline er alsnog hetzelfde mechanisme ontstaat. Ik denk het wel. Partijen kunnen nl. nog steeds achter de coulissen hun TK-partijgenoten opleggen ergens voor of tegen te stemmen. Daar doet een akkoord op hoofdlijnen niets aan af volgens mij.
Nog maar eens. Zelfs al heb je een regeerakkoord op hoofdlijnen, is er niemand die voorkomt dat alsnog, via de opgelegde fractiediscipline er hetzelfde mechanisme ontstaat. Ik denk het wel. Partijen kunnen nl. nog steeds achter de coulissen hun TK-partijgenoten opleggen ergens voor of tegen te stemmen. Daar doet een akkoord op hoofdlijnen niets aan af.
Zo werkt de Nederlandse politiek nu eenmaal. Wil je hieraan iets veranderen, dan moet je de positie van de MP veranderen en hem meer macht geven. Daarvoor kun je bijvoorbeeld te rade gaan bij de Britten. De Britse PM en zijn ministers zijn gekozen politici met een eigen mandaat. Ze blijven lid van het Lagerhuis en zijn daar veelvuldig te zien om hun beleid te verdedigen. De PM kan naar believen ministers ontslaan en benoemen, daardoor is er vaak al binnen enkele dagen een regering. Bovendien kan de MP, als dat hem politiek beter uitkomt, vervroegde verkiezingen uitschrijven. De vraag is echter of dit hier gaat werken. In het VK heeft, vanwege het districtenstelsel, meestal 1 partij de absolute meerderheid, zodat formeren van een kabinet een fluitje van een cent is. Wij hebben echter te maken met de noodzaak om een coalitie te vormen uit 3 of meer partijen. Partijen die heel verschillend denken over de inrichting van de samenleving. Een goed voorbeeld is Rutte III waar CU en D66 samen in zitten, waardoor ethische kwesties naar de toekomst zijn verschoven. Het is onvermijdelijk dat er onbegrip en wantrouwen heerst wanneer mensen met een totaal ander wereldbeeld moeten samenwerken. Ze begrijpen elkaar gewoon vaak niet Daarvan zijn regeeraccoorden met de omvang van een telefoongids en een extreme fractiediscipline het directe gevolg. Dat is nu eenmaal inherent aan ons systeem van evenredige vertegenwoordiging. Maar er is een troost: bij onze Zuiderburen is formeren vanwege de taalproblematiek nog veel complexer en duren formaties nog veel langer. Maar zelfs België draait zonder regering gewoon door.
Eenmening - mijn mening is dat ik best wel een voorstander van de Britse stelsel ben. Maar zoals je schrijft, hier is dat niet zo. Maar toen ik de verkiezingsuitslagen zag, wist ik dat VVD en d66 het samen moeten zien te rooien. Nu zijn ze allebei rechts van het midden dus dat zou best wel moeten lukken, dacht ik. Maar we zijn in inmiddels ruim 1 maand verder, en ik besef het, dat gaat nooit lukken. Dus vind ik het niet zo gek als de informateur het op zou geven. Ik kan ze hier al horen lachen in Brussel.
Ik stel een nieuwe regel voor: Na de formatie kiezen we een Eerste kamer uit de oppositiepartijen.????
Gewoon opnieuw kiezen en dan volgens het Zwitserse systeem: de 4 grootste patijen (zonder uitzonderingen) gaan regeren. De zetels worden onder deze partijen verdeeld,Bovendien heeft Zwitserland een referendum. Hoe democratisch wil je het hebben.
Volgens mij worden twee zaken door veel mensen, ook politici, met elkaar verward. De begrippen tegenmacht en controlerende taak van de kamer. In feite hebben die zaken geen zak met elkaar te maken. De mate waarin de kamer en eigenlijk het hele parlement een tegenmacht voor de regering vormt bepaalt de kamer zelf. Als de kamer onvoldoende tegenspel biedt ligt dat aan de kamerleden zelf. De controlerende taak is geen rol voor de kamer. De parlementaire enquête naar de toeslagaffaire heeft weer laten zien dat de kamer niet de kennis en methodes in huis heeft om te controleren. Ik snap best dat er mensen zijn die vinden dat het wel goed is gegaan. Maar de enquêtecommissie was niet in staat een zodanige manier de belastingdienst door te lichten dat er heldere en duidelijke aanbevelingen liggen de problemen eindelijk op te lossen. In tegendeel de problemen zijn er nog steeds, dat is al gebleken. Voor controle zijn deskundigen nodig en dat zijn geen kamerleden. Die deskundigen moeten kamerleden van de informatie voorzien om een tegenmacht te vormen. Veel deskundigen doen dat al. De rekenkamer en ombudsman leveren uitstekende analyses op waarmee kamerleden bestuurders om de oren kunnen slaan. Die informatie hadden de kamerleden ook in de toeslagen affaire maar ze deden er niets mee. De ombudsman had de problemen allang gesignaleerd. Laat dus anderen controleren en laat de kamer zich beperken tot de kern. Een tegenmacht vormen. Een kamerlid moet een allrounder zijn, geen specialist. Een kamerlid moet snappen wanneer hij met een kluitje in het riet wordt gestuurd. Moet analytisch zijn. En zich niet laten leiden door partij belang alleen. Dat soort dingen heeft Omtzigt goed begrepen. Hij heeft ideeën uitgewerkt over invloed uitoefenen op het bestuur. Over andere zaken heeft hij volgens mij geen sterk verhaal. Maar dit ziet hij goed.
Denk dat het niet zoveel met wantrouwen te maken heeft. Coalities worden gevormd door meerdere partijen met andere, soms tegenstrijdige, belangen. Dat vraagt om concessies van alle betrokken partijen. Om deze concessies te doen moet je ook voor de eigen achterban niet alleen laten zien op welke onderwerpen er is ingeleverd ten opzichte van het verkiezingsprogramma maar ook op welke punten iets bereikt is. Er is een samenhang tussen deze punten en het regeerakkoord legt deze samenhang aan de hand van concrete afspraken als agenda voor de komende regeerperiode vast. Een belangrijke oorzaak wordt ook geduid door de informateur.De regering moet regeren en de kamer controleren. De afgelopen jaren is de kamer ook teveel doorgeslagen in een poging mee te besturen, profilering voor de eigen achterban en populistische incidenten politiek.