Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

De persvrijheid wordt bedreigd

  •  
12-06-2013
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
BNNVARA fallback image
Het heeft er alle schijn van dat het proces tegen Bradley Manning gebruikt wordt om de rol van de media, als bewaker van de democratie, in te perken
Vorige week is het proces tegen klokkenluider Bradley Manning begonnen. Het proces tegen Bradley Manning, de Amerikaanse militair die duizenden geheime documenten naar WikiLeaks lekte, is van belang voor alle potentiële klokkenluiders.
De regering-Obama is vastberaden om van Manning een afschrikwekkend voorbeeld te maken. De president verklaarde hem immers al schuldig vlak na zijn arrestatie. Dat ondermijnde onmiddellijk een fundamenteel recht: namelijk dat een aangeklaagde onschuldig is tot het tegendeel bewezen wordt. Omdat Obama ook de opperbevelhebber is van alle Amerikaanse troepen moet zijn openbare verklaring ook invloed hebben op de positie van de rechter en de aanklagers. Na een zeer lang voorarrest van meer dan 33 maanden, deels onder mensonterende omstandigheden, volgt dan nu het proces.
Als Manning schuldig wordt bevonden aan de aanklacht dat hij de vijand zou hebben geholpen door het openbaren van duizenden Amerikaanse ambtsberichten en logboekrapporten uit Afghanistan en Irak, dan zal een toekomstige klokkenluider zich wel tweemaal bedenken voordat hij hetzelfde doet. De argumentatie van de aanklagers is even simpel als gevaarlijk: doordat de informatie via WikiLeaks op internet werd gezet werd het ook beschikbaar gemaakt voor terroristen. Aangezien de door WikiLeaks verspreide berichten op de computer van Osama bin Laden terechtkwamen, zou er sprake zijn van hulp aan de vijand en ‘dus’ landverraad.
Als Manning hier schuldig aan wordt bevonden, is er een gevaarlijk precedent gecreëerd. Iedereen die gelekte informatie op internet zet kan in het vervolg op deze manier worden aangeklaagd. Prof. Laurence Tribe van de Harvard Universiteit, die ooit lesgaf aan Obama, verklaarde in het dagblad The Guardian dat dit proces “vergaande gevolgen kan hebben door het dempen van de vrijheid van meningsuiting en het omvormen van internet naar een gevaarlijke omgeving, ver voorbij een aangetoond nationaal veiligheidsbelang”. Een dergelijk besluit raakt immers niet alleen de klokkenluider maar ook de media zelf, die vanwege hun intermediaire rol van hetzelfde kunnen worden beschuldigd. Of zoals de Amerikaanse hoogleraar Jon Heller het omschreef: “Als Manning de vijand heeft geholpen, dan geldt dat ook voor elke nieuwsorganisatie die de informatie publiceerde die hij zou hebben gestolen.” Zoals bekend waren dat er heel wat, ook in Nederland.
Daniel Ellsberg, die in 1971 geheime rapporten over de Vietnamoorlog –de Pentagon Papers– lekte naar de New York Times heeft verklaard dat Manning hetzelfde heeft gedaan als hij, maar op een veel hardere manier wordt aangepakt. Op deze manier, zei hij, wordt de onderzoeksjournalistiek gecriminaliseerd. Dat is een ernstige zaak die aanleiding zou moeten zijn tot veel meer verontrusting. De mogelijkheden voor klokkenluiders om hun informatie over bedenkelijke zaken naar buiten te brengen wordt immers ondermijnd.
De zaak-Manning staat niet op zichzelf: de regering-Obama is, veel meer dan haar voorgangers, actief opgetreden tegen de media. Zo heeft het ministerie van Justitie de databestanden van het telefoonverkeer van journalisten van het persagentschap Associated Press en een verslaggever van Fox News, James Rozen, in beslag laten nemen. Zulke stappen raken niet alleen de directbetrokkenen maar ook, door de afschrikwekkende werking, de media als geheel.
In veel van de berichtgeving over het proces wordt de vraag gesteld naar de mate van Mannings schuld of verantwoordelijkheid voor het onthullen van staatsgeheimen. Was hij arrogant en maakte hij misbruik van de informatie waar hij bij kon, zoals de aanklagers beweren? Of was hij slechts naïef en trad hij op met de beste bedoelingen?
De motivatie van Manning is belangrijk, maar de manier waarop door de Amerikaanse regering op hem gereageerd wordt evenzeer. Het heeft er alle schijn van dat het proces tegen Manning gebruikt wordt om de rol van de media, als bewaker van de democratie, in te perken. Dat is een zaak die elke parlementaire democratie aangaat.

Meer over:

opinie, wereld
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.

Reacties (21)

msj_meijerink
msj_meijerink12 jun. 2013 - 17:32

Tot op heden heeft de US zich weinig aangetrokken van bemoeienissen van het buitenland en heeft het nog steeds grote kritiek op het buitenland. Dat zal niet gauw veranderen, ook niet aan de journalistieke vrijheid in Europa.

JoopSchouten
JoopSchouten12 jun. 2013 - 17:32

Heeft Obama, als opperbevelhebber, invloed op de positie van de rechter en de aanklagers? Integriteit en moreel besef zijn dus selectief... Burrie Dickerdak en zijn Hekking's zijn VS-gekken. Dus ....

neeroeter
neeroeter12 jun. 2013 - 17:32

Vergeet ook niet, naast de best knappe comments hieronder, dat "veiligheid" commercieel is geworden. Het is vreemd genoeg voor een flink deel niet meer in staatshanden maar in handen van contractors. Wilde jongens die meeliften, goed betaald , maar niet goed controleerbaar. Zie Snowden, hij is er eentje....Dit is de VS. In Nederland hebben we overigens FoxIt >> een bedrijf dat mi teveel wordt geconsulteerd door onze regering. Alsof die alwetend zijn. Al met al heb je als burger, als je hier niet blij mee bent, altijd nog de optie je internetgebruik te minimaliseren. Het internet is intussen verworden tot een snoepwinkel met alle glazuurverlies van dien. Steeds verslavender en nietszeggender.. We kunnen ook gewoon weer boeken gaan lezen.

beggar
beggar12 jun. 2013 - 17:32

Ik heb het idee dat de pers behoorlijk gemuilkorfd is en uiteindelijk aan de leiband loopt van de neo-con eigenaren van hun eigen media. Waarom komen klokkenluiders zo vaak met naam en toenaam direct uit de organisatie waarover ze aan de bel trekken? Vaak over zaken die we allemaal wel wisten, maar waar de pers zelf tot dan toe liever het zwijgen over deed? Waar zijn de anonieme bronnen gebleven? Blijkbaar kunnen ze bij de moderne pers hun verhaal niet meer kwijt en moeten ze zelf hun nek zo goed als openlijk met alle risico vandien uitsteken. Een pers die zo overduidelijk onder invloed van het propagandamodel van Chomsky staat, doet er verstandig aan het begrip 'persvrijheid' met de nodige omzichtigheid te hanteren. Van wat Manning heeft geopenbaard, had de pers voor een groot deel al veel eerder lucht. Door het hoofd te buigen voor intimidatie van boven en van buiten (en vrijwel altijd van rechts) verkwanselt de pers goeddeels zelf de persvrijheid.

ColorHugo949
ColorHugo94912 jun. 2013 - 17:32

USSA industriele, bancaire en militair en veiligheids complex besturen dit land. Politiek, rechtstaat is te koop of te omzeilen.

bruces
bruces12 jun. 2013 - 17:32

De persvrijheid wordt bedreigd. Mijn spaargeld en pensioen wordt ook bedreigd.

JoopSchouten
JoopSchouten12 jun. 2013 - 17:32

'Geheime rechtbank dwong Yahoo mee te werken met PRISM' Bron.: http://www.volkskrant.nl/vk/nl/13524/Het-PRISM-schandaal/article/detail/3458799/2013/06/14/Geheime-rechtbank-dwong-Yahoo-mee-te-werken-met-PRISM.dhtml

JanVG2
JanVG212 jun. 2013 - 17:32

een hacker breekt in op de servers van bedrijf X en publiceert alle geheimen op het internet. Daardoor kunnen de concurenten hun beste producten `gratis' overnemen en hun strategieën zo instellen dat ze hun concurrent steeds te snel af zijn. Bedrijf X gaat failliet en Nederland verliest 5000 arbeidsplaatsen. De hacker wordt gepakt en zegt : "ik wil transparantie en heb geen enkele band met de concurrenten van X. Ik vind gewoon dat iedereen die geheimen moet kunnen weten!" Moet de hacker vervolgt worden of is het nu eenmaal een `onderzoeksjournalist' en dan tellen gevolgen etc verder niet.

HomoRidenti
HomoRidenti12 jun. 2013 - 17:32

Wat de laatste tijd erg opvallend is, dat het buitenlandse beleid, laat ik het zo maar noemen, van de VS op steeds meer weerstand stuit van direct betrokkenen. Sinds de VS de teugels van beschaving hebben laten vieren, na 'nine-eleven', zijn er nog nooit zoveel klokkenluiders, landverraders in hun lingo, geweest. Het spanningsveld tussen universele mensenrechten en de (veiligheids) belangen van de VS, wordt ook steeds groter. Het opschorten/schenden van die rechten ten faveure van staatsveiligheid lijkt een glijdende schaal geworden; het gebeurt steeds sneller en vaker. Nixon ging nog ten gronde aan het afluisteren van de Democraten, inmiddels zijn dat soort afluisterpraktijken peanuts in vergelijking met PRISM. Of neem bijv Guantanamo Bay; in de tijd van Nixon was zoiets ondenkbaar, terwijl dat toch een van de meest psychopathische presidenten aller tijden was. En de Amerikanen blijven er ook zo apathisch onder. Oke, die telefoontaps bij Verizon, daar maakt men zich nog wel druk over. Maar die complete internet- en telefoonscreening in Europa laat ze daarentegen weer koud. Die Amerikanen, overheid en burgers, zitten steeds meer in een 'Wij tegen de rest van de wereld' state of mind, lijkt het, waarbij zelfs bondgenoten niet meer worden vertrouwd. Slechte zaak, al met al.

2 Reacties
denmol
denmol12 jun. 2013 - 17:32

"Het spanningsveld tussen universele mensenrechten en de (veiligheids) belangen van de VS, wordt ook steeds groter." Ze zijn zelfs zo arrogant en van zichzelf vervuld dat ze vinden dat hun waarden de universele waarden zijn wat wil zeggen dat hun belangen door elk ander land gediend moeten worden dus men zal het, in tegenstelling tot mijn persoon, met jouw stelling niet eens zijn vrees ik.

lembeck
lembeck12 jun. 2013 - 17:32

Doet het woord: PRISM niet ergens aan denken? Ik dacht in eerste instantie dat ik hoorde: PRISON !

Backtobasics
Backtobasics12 jun. 2013 - 17:32

En dit dan: Griekenland sluit publieke omroep. Fox start nieuwe zender in Nederland.

1 Reactie
JoopSchouten
JoopSchouten12 jun. 2013 - 17:32

Ja, Allemaal neoliberale invloed (...). Bah ... !

rbakels
rbakels12 jun. 2013 - 17:32

Van Bommel vergist zich. Sommige geheimen zijn echt geheim. Zelfs als de afweging wordt gemaakt dat openbaarmaking van iets dat eigenlijk geheim is nodig lijkt voor het publieke debat. Maar dat moeten wel uitzonderingen zijn. De vrijheid van meningsuiting is ook in de VS niet absoluut, maar wel ruimer dan hier. daardoor worden bijv. vreselijke neonazi websites probleemloos gehost in de VS, maar dat terzijde. Dis waar het op aankomt is of die Manning een eerlijk proces krijgt.

1 Reactie
dino_radja
dino_radja12 jun. 2013 - 17:32

sommige geheimen zijn echt geheim. Dat noemen we privacy. Maar overheden moeten transparant zijn, en legers al helemaal. democratische controle is essentieel, maar wordt tegen gehouden.

[verwijderd]
[verwijderd]12 jun. 2013 - 17:32

Toch is dit dezelfde overheid die door velen geacht wordt al hun persoonlijke problemen op te lossen.

1 Reactie
RMHeijmans
RMHeijmans12 jun. 2013 - 17:32

Geloof mij maar, de dag de je ervan uit gaat dat de overheid je problemen oplost, is de dag dat je heel erg teleurgesteld gaat worden.

[verwijderd]
[verwijderd]12 jun. 2013 - 17:32

Een positief gevolg van de openbaarmaking van PRISM is wel dat we nu weten dat we nog persvrijheid hebben.

1 Reactie
RMHeijmans
RMHeijmans12 jun. 2013 - 17:32

Nu hebben we alleen nog een capabele pers nodig!

[verwijderd]
[verwijderd]12 jun. 2013 - 17:32

Harry, Waarom hoor ik je niet over het in gevaar brengen van landgenoten door deze Manning. Is in mijn ogen gewoon hoogverraad. Daarbij gaat het om een militair, die beter had moeten weten. Wanneer het een journalist betrof, zou het de vork anders in de steel zitten. Flink straffen deze man. Zo vindt ook de o zo bewierookte democraat Barrack Obama.

1 Reactie
hundun
hundun12 jun. 2013 - 17:32

Ik zie het toch anders. Militairen die burgers doodschieten brengen hun collega militairen in gevaar (vergeldingsacties) en niet de persoon die dit aan de kaak stelt. Het is juist goed, voor de democratie, dat dit iemand dit naar buiten brengt .