De parallellen tussen de racistische smoesjes van Thierry Baudet en die van Charles Maurras, wie?

De geschiedenis herhaalt zich niet maar rijmt wel, zeggen historici graag als ze in het verleden parallellen zien met wat zich vandaag afspeelt. Zo´n rijm doet zich nu voor rond de noodlottige tweet van Thierry Baudet of liever gezegd – rond de manier waarop hij en zijn aanhangers proberen te redden wat er te redden valt. Het heeft geen zin meer te blijven ontkennen dat zich in de treincoupé van de dierbare vriendinnen heel andere tonelen hebben afgespeeld dan de prins op het zwarte paard beweerde. In zijn omstandige statement wordt dat dan ook op de aller- allerzuinigste wijze toegegeven. Toch kan Baudet het niet nalaten sneren uit te delen aan de NS-controleurs die het gedurfd hadden de dierbare vriendinnen om hun kaartje te vragen.

Er zit in het betoog echter een onderhuidse mededeling: het feitenrelaas mag dan niet kloppen, het brengt wel een hogere waarheid tot uitdrukking, namelijk dat Baudet zijn tweet misschien te haastig geschreven had vanwege de context. Welke? De context “van de gevolgen van de massale immigratie, integratieproblemen en het gebrek aan veiligheid dat vele Nederlanders daardoor dagelijks zien en ervaren”. En die context daar gaat het om: daartoe is een sprookje in de wereld geholpen. En wat dan nog? Heel typerend is een tweet van Wierd Duk: “Eind van het liedje: het ‘debat’ is nog verder vervuild, over reëel bestaande integratieproblematiek hangt weer een waas van onaanraakbaarheid en een ieder zit nóg woester te schuimen in zijn/haar/hun bubbel. Wat. Een. Land”.

Dit alles doet denken aan de Franse schrijver Charles Maurras en zijn rol in de affaire-Dreyfus uit de late negentiende eeuw. Onder groot vreugdegehuil van rechts en bigot katholiek Frankrijk werd in 1894 de joodse legerkapitein Alfred Dreyfus tot levenslang op het Duivelseiland veroordeeld wegens landverraad en spionage voor Duitsland. Dat was allemaal te verwachten. Dat kwam er nu eenmaal van als je joden toeliet tot de strijdkrachten. Deze vreemde elementen kenden geen vaderland, zo kon je lezen in de extreemrechtse kranten, die daarbij uitvoerig geestverwante politici aan het woord lieten.

Weldra bleek dat het belangrijkste bewijsstuk was vervalst door luitenant-kolonel Hubert-Joseph Henry. Hij beschermde daarmee de echte dader, Ferdinand Walsin Esterhazy, die mede daardoor tijd kreeg om naar Engeland te ontsnappen. Henry werd opgepakt en pleegde zelfmoord in de gevangenis. Dreyfus werd pas in 1899 losgelaten, niet omdat hij van alle blaam was gezuiverd maar bij wijze van begenadiging. Het duurde tot 1906 voor hij eindelijk eerherstel kreeg. Het is in het kader van deze affaire dat zo ongeveer het beroemdste krantenstuk uit de hele Europese geschiedenis verscheen: J´accuse door Emile Zola.

Dat het allemaal zo lang duurde, had veel te maken met de journalistieke campagnes van Charles Maurras. Hij erkende volledig het feit dat Henry documenten had vervalst. Maar die vervalsingen stonden in dienst van de waarheid, “net een volksverhaal, maar absoluut waar”. Ze waren noodzakelijk omdat de grote massa een kind was en de publieke opinie een minderjarige. Dreyfus mocht dan wellicht niet hebben gespioneerd, de belangen van dit individu wogen niet op tegen die van het Franse leger. Kolonel Henry was daarom geen bedrieger en een lafaard die door zelfmoord aan zijn straf had weten te ontkomen maar een nationale held die alles over had voor de echte waarheid: dat Frankrijk ondermijnd werd door joden, vrijmetselaars, protestanten, anarchisten, socialisten, liberalen enzovoorts. In 1899 stichtte Maurras de organisatie Action Française om de natie tegen deze vijanden te beschermen. Hij werd oud genoeg om na de Tweede Wereldoorlog wegens collaboratie tot levenslang te worden veroordeeld. Het grootste gedeelte van zijn leven stond hij echter te boek als een knap schrijver en een intellectueel verdediger van extreemrechtse standpunten. Hij werd zelfs opgenomen in de Academie Française.

De Action Française bestaat nog steeds en heeft haar racisme aangepast bij de modes van de eenentwintigste eeuw.

De methode van Charles Maurras is door velen overgenomen: leugens en vervalsingen zijn toegestaan als ze de hogere waarheid van waaruit je leeft ondersteunen. Dan zijn ze zelfs noodzakelijk. Dan maakt het verzinsel je tot een ware volksheld.

Wat Charles Maurras in het groot deed om de onschuldige Dreyfus in het gevang te houden (omdat joden toch niet deugen en daar qualitate qua gewoon in thuis horen) gebeurt nu in het klein om het boze sprookje van de Marokkanen en de dierbare vriendinnen te rechtvaardigen.

Aan de vruchten kent men de boom. Die van Baudet is tot in de haarwortels giftig.

Een paar maanden terug ging een film over de Affaire Dreyfus in première, geregisseerd door Roman Polanski.