Waar was ons poldermodel toen Zwarte Piet het nodig had?
Terwijl de Zwarte Piet-discussie steeds heftigere vormen aanneemt en voor- en tegenstanders lijnrecht tegenover elkaar staan, vraagt mijn zoontje wanneer hij zijn schoen mag zetten. Thuis hebben we afgesproken dat, hoe dan ook, dit jaar gewoon Sinterklaas gevierd wordt en Zwarte Piet, in zijn huidige hoedanigheid, ook welkom is. Niet dat ik geen bedenkingen heb bij Zwarte Piet, maar omdat ik de discussie erover beneden alle niveau vind. De manier waarop er door voor- en tegenstanders gecommuniceerd wordt, is een schande voor dit land.
Laat ik beginnen bij de tegenstanders. Ik heb altijd geleerd dat als je iets gedaan wilt krijgen, je dat met beleid moet zien te regelen. Als je moord en brand schreeuwt dat Zwarte Piet racisme is, zeg je eigenlijk dat iedereen die Sinterklaas viert een racist is. En dat is gewoonweg niet waar. De voorstanders moeten zich in feite eerst verantwoorden en bewijzen dat zij geen racisten zijn. Zo creëer je een situatie waarbij de emotie het allang heeft gewonnen van de ratio. Je dwingt je gesprekspartner als het ware om de hakken in het zand te zetten en uitspraken te doen die niet over de inhoud gaan. Sinterklaas is voor vele Nederlanders niet alleen een traditie. Het zit veel dieper. Het is een wezenlijk onderdeel van het jeugdsentiment. Men zegt wel: “Blijf van onze traditie af”, maar men bedoelt: “Je pakt mijn jeugd af.”
Oprotten naar je eigen land Dan de voorstanders. Ik heb tot dusver niemand gehoord die het hele Sinterklaasfeest wil afschaffen. Wat men vraagt is om naar dat ene onderdeel te kijken en dat aan te passen. Je kunt niet ontkennen dat Zwarte Piet bepaalde elementen bevat die verwijzen naar de slavernij. De reacties van veel voorstanders zijn niet mals. Iedereen die van mening is dat het tijd is voor verandering, moet maar oprotten naar zijn of haar eigen land. Om maar niet te spreken van de doodsbedreigingen of vergelijkingen met religieuze feesten. Zelfs mensen die eerst voorstander waren, ageren nu ook tegen Zwarte Piet, omdat ze de toon van de discussie en de racistische opmerkingen zat zijn.
Nogmaals, de manier waarop men met elkaar omgaat is schandalig en Nederland onwaardig. Ik heb de oplossing niet. Het is te laat. Het Sinterklaasfeest zal nooit meer hetzelfde zijn. Achteraf gezien, had men dit gewoon anders moeten aanpakken. Nederland is wereldberoemd geworden met haar poldermodel voor werkgevers en werknemers. En in de Middeleeuwen hadden we het consensusmodel voor boeren en landeigenaren, aan tafel zitten met alle betrokkenen en de kamer pas verlaten als er afspraken zijn gemaakt waar een ieder zich in kan vinden. Dat had men hier ook moeten toepassen, met alle betrokkenen en vertegenwoordigers van voor en tegenstanders. Als dat vanaf het begin gebeurd was, in plaats van eerst te oordelen, dan stond men elkaar nu minder naar het leven. En als men toen naar elkaar had geluisterd, dan werden er stapsgewijs compromissen gesloten en zouden we niet eens merken dat er een veranderingsproces gaande was.
En leefde iedereen nog lang en gelukkig. Ook Zwarte Piet.