De Magniet-cultuur

Op de Volkskrant opiniepagina gaat oud-journalist Carel Brendel vanochtend tekeer tegen Joop. Een ‘propagandasite’ noemt hij ons. Brendel is geen man van de nuance. Maar vreemd genoeg probeert hij in de rest van het stuk juist nuance aan te brengen. Hij wil aantonen dat de SGP niet zo erg is als de Taliban. Hij heeft zich gestoord aan een openingsartikel op Joop met de kop ‘Rutte geeft Nederland terug, aan de SGP’. Een stuk dat grotendeels is gebaseerd op een artikel in de Volkskrant en het woord Taliban komt er niet in voor. Maar dat vermeldt Brendel, een geraffineerd citatenplukker, natuurlijk niet.

De SGP is geen Taliban. Nee, de Taliban gebruikt geweld, de SGP niet. Dat is een essentieel verschil. Ik vind de SGP ook niet lijken op de Taliban. Ik vind ze op een heel andere partij lijken: de PVV. Beide vinden elkaar in onverdraagzaamheid. Iedereen moet worden zoals zij dat willen, desnoods met dwang.

Ik ben opgegroeid in het westelijk deel van de Hoekse Waard. Dat gebied is onderdeel van de zwarte gordel, de streng gereformeerde strook land die vanuit Zeeland dwars door Nederland naar het Oosten loopt. Ik was bovendien een kind van het enige katholieke gezin in het dorp. Ik heb zo mijn persoonlijke ervaringen.

Toen ik vier jaar oud was, kreeg ik een fiets. Ik trapte er trots op rond tot ik een boomlange jongen tegenkwam die me stopte. Hij pakte mijn fiets af met de woorden ‘jij bent Rooms, jij mag niet fietsen’. Ik herinner me dat ik eenmaal thuis aan mijn moeder vroeg of wij Rooms waren en wat dat dan was.

Mijn broer en zus gingen dagelijks op de fiets naar een katholieke school in een dorp verderop en werden vrijwel iedere dag in elkaar geslagen of bekogeld door gereformeerde kinderen die hen onderweg opwachtten. Je mag niet katholiek zijn.

Je zou kunnen zeggen dat het dingen zijn die alle kinderen overkomen en dat de religieuze component toeval is. Ik wil er ook beslist niet dramatisch over doen. Maar de gereformeerden deden meer. De acteur John Buijsman die in het dorp was komen wonen, ontdekte dat op zondag de was die buiten te drogen hing door zijn gereformeerde buren van de lijn werd gestolen. Om de zondagsrust af te dwingen. Autowassen op zondag kon je een bekeuring opleveren op grond van de plaatselijke verordening. Een dorp verderop probeerde de SGP de komst van een Chinees restaurant tegen te houden want ‘de Hollandse pot’ was goed genoeg. En bij weer een ander dorp opperde de SGP om de gemeentegrens op zondag te sluiten voor ‘vreemdelingen’. Daarmee bedoelden ze mensen uit de stad.

Het is allemaal lang geleden maar af en toe komen die herinneringen terug. Vorig jaar bijvoorbeeld toen de Tour de France op zondag door Zeeland reed. De gereformeerden wilden de doorgang verhinderen. Toen dat wettelijk niet mogelijk bleek ontstond er de vrees dat gereformeerden punaises op het parcours zouden strooien. Dat is voor zo ver bekend niet gebeurd maar het is wel tekenend voor het gereformeerd activisme.

Gereformeerden zijn er op uit hun wil aan je op te leggen. Die wil bestaat in het geval van de SGP uit een politieke ideologie die is gebaseerd op de Bijbel.

Ik heb persoonlijk iets tegen religie maar niet tegen gelovigen. Dat lijkt op wat Geert Wilders zegt maar er is een groot verschil. Ik wil geen geloven verbieden en ben een fervent voorstander van het ‘recht op het najagen van geluk’. Daar valt voor mij godsdienst onder. Religie is een poging tot het najagen van geluk. Daar hoort een levenswijze bij en die mag je van mij zoveel mogelijk uitoefenen zo lang je er anderen maar niet mee in hun rechten aantast of handelt in strijd met de universele rechten van de mens.

Ik moet niets van hoofddoekjes hebben maar zal het recht verdedigen er een te dragen. Totdat zoals in op die ene school in Antwerpen de hoofddoekdragers hun wil aan anderen proberen op te leggen. Dan houdt de vrijheid op. Het lastige is dat de scheidslijn soms kronkelt maar dat is geen reden die niet ferm te verdedigen.

De SGP ziet dat anders. Die heeft geen boodschap aan mensenrechten. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de praktijk vrouwen en homo’s te discrimineren. De PVV wil op soortgelijke wijze moslims discrimineren. Beide partijen hebben nu grote invloed op het regeringsbeleid. Dat lijkt me voldoende reden tot zorg maar zo kritisch mag je niet zijn van Brendel en andere PVV-apologeten.

Brendel komt met voorbeelden uit Iran en Afghanistan om te laten zien dat de SGP lang niet zo vreselijk is als de islam. Het is een oude rechtse truc. Tot de val van de Muur gebruikte rechts op dezelfde manier het Oostblok. Als je ergens tegen protesteerde dan was het ‘ja maar kijk eens wat er in Rusland gebeurt’. Rechts houdt namelijk niet zo van kritiek. Dat mag niet van ze.

Brendel, de PVV, de SGP, ze zijn allemaal onderdeel van een ‘magniet-cultuur’ die de laatste jaren fors terrein wint in Nederland en zelfs onder bepaalde delen van links populair is. Dit mag niet, dat mag niet. In Rotterdam mag je in het park geen rosé drinken want dat maakt de stad ‘onleefbaar’. Op internet mag je geen linkse opiniesite beginnen want dan bedrijf je propaganda. Je mag de PVV niet vergelijken met de NSB. En over de SGP mag je alleen maar iets zeggen als je eerst alle Nederlandse moslims aan hun oorlel door de straten van Teheran hebt gesleurd. En zelfs dan nog niet.

De magniet-cultuur is aan de winnende hand. Als je dat beseft is de cruciale rol van de SGP tamelijk verontrustend.