Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

De lockdown is alleen hanteerbaar voor de middenklasse

  •  
16-12-2020
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
73 keer bekeken
  •  
49853971168_c53266993d_c

© cc-foto: Roel Wijnants

Wie onderaan de maatschappelijke ladder staat, wie geen deel uitmaakt van een kerngezin volgens de normen van dit burgerlijke kabinet, wordt een boksbal die vanuit de meest onverwachte hoeken klappen krijgt.
Meer dan acht miljoen mensen aanschouwden premier Rutte toen hij maandagavond in het Torentje de indruk poogde te wekken dat hij een staatsman was. Daarna verdween hij in de Binnenhofse mist. Hugo de Jonge en Wopke Hoekstra mochten in de talkshows van die avond de kastanjes uit het vuur halen. Ze werden soms behoorlijk onder druk gezet. Toch kwam de kern van de zaak niet goed uit de verf: deze lockdown is het product  van een op en top bourgeois kabinet met een eenzijdig beeld van het leven in het land.
De maatregelen zijn ontworpen voor een kerngezin met twee werkende ouders, die een rijtjeshuis of een ruim appartement bewonen. Elk afzonderlijk brengen zij maandelijks tussen de vijftienhonderd en drieduizend euro netto binnen. Ze hebben genoeg ruimte om redelijk ongestoord thuis te werken. Ook voor de kinderen is plek om online contact te houden met onderwijskrachten en klasgenoten. Er staat een middenklasser om eens in de week boodschappen te doen bij de supermarkt. Voor zulke mensen is het hinderlijk maar geen ramp als het land voor een belangrijk gedeelte op slot gaat. Ze kunnen met wat aanpassingen hun leven zonder grote strubbelingen voortzetten.
Het wordt heel anders als je met te veel kinderen in een gehorig flatje woont waar de gezinsleden elkaar verdringen en er geen plekken bestaan om je in alle rust terug te trekken. Dan wordt online lessen volgen of thuis je werk doen heel ingewikkeld, zo niet onmogelijk. Voor veel leerlingen is de school de veiligste plek in hun leven. Daar zijn ze ineens tot nader order niet meer welkom.
Het groeiend leger van daklozen is acuut in grote problemen gebracht. De meeste overdekte ruimtes  waar ze overdag beschutting konden vinden, zijn gesloten. Er is nog steeds geen goede oplossing gevonden voor het feit dat de nachtopvang vanwege de anderhalvemetermaatregel nog maar een beperkt aantal gegadigden plek kan bieden. Waar moet je in een op slot gedraaide stad in hemelsnaam naar het toilet gaan? Dan maakt zo’n lockdown het leven vrij onmogelijk.
Wie een flexbaantje heeft of moet overleven op een nulurencontract, wordt brodeloos gemaakt. Er bestaan wel regelingen maar velen komen daarvoor niet in aanmerking. Zij vallen door de mazen van het zogenaamde veiligheidsnet. Men verdedigt dit door erop te wijzen dat het wettelijk of procedureel onmogelijk is om iedereen te dekken.
Wie onderaan de maatschappelijke ladder staat, wie geen deel uitmaakt van een kerngezin volgens de normen van dit burgerlijke kabinet, wordt een boksbal die vanuit de meest onverwachte hoeken klappen krijgt. Dát is het zwakke punt van de lockdown. Voor deze groepen zijn de maatregelen niet geschikt. Zij moeten de anderhalvemeternorm wel negeren. De lockdown is alleen hanteerbaar voor de middenklasse.
Natuurlijk komen de gevolgen daarvan tot uiting. De media besteden er aandacht aan. Kamerleden stellen vragen. Ministers redden hun huid door te zeggen dat ze debatten willen over het gevaar van het virus en zijn slachtoffers en niet over wie door de molen van de maatregelen allemaal worden vermalen. Zeker, maar steeds worden afzonderlijk gevallen gepresenteerd als incident of kwalijke anekdote die op zichzelf staat. De samenhang wordt niet gezien: deze lockdown is gemodelleerd naar het ideaalbeeld van de Nederlander in de vinexwijk. Anders waren er wel andere maatregelen genomen: een moratorium op schulden, een hernieuwd verbod op huisuitzettingen, een programma om daklozen massaal en meteen van de straat te halen, een in ieder geval voorlopig intrekken van het criterium “zelfredzaamheid” voor mensen die om hulp aankloppen bij de gemeentelijke wijkteams.  Iedereen die niet over de scherpte van het leven heen kijkt, die verder komt dan rijtjeshuis en shopping center , kan zó met aanvullingen komen.
Wie om welke reden dan ook behoort tot de onderklasse – vanwege kleur, inkomen, levensstijl, gender zelfs, of een combinatie daarvan – heeft steeds minder het idee deel uit te maken van de maatschappij. Zulke Nederlanders worden over het hoofd gezien. Zij trekken dan ook steeds meer hun eigen plan. Ze vormen hun eigen netwerken. Zij ontwikkelen passende overlevingsstrategieën. Dinsdagavond was in de prachtige serie Klas een agent te zien die omringd door achtste groepers waarschuwingen uitdeelde tegen een toekomst als crimineel. Hij vroeg ze eerst wat ze wilden worden en schreef die beroepen op papiertjes: advocaat, leraar, politieagent, dokter – enzovoorts. Daarna verscheurde hij ze allemaal. Dat kon je vergeten met een strafblad. Zo doemden de opvolgers van Ridouan Taghi als potentieel werkgevers op want die vragen niet naar een verklaring omtrent het gedrag. Ze betalen beter dan de gemeente ook al hoort bij een loopbaan in hun sector vaak een kort leven.
Nederland is geen vinexland. Nederland is geen middenklasseland. Nederland is veel diverser. De lockdown is daar niet op toegesneden. Let op. Daar komt vuurwerk van.
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.