De linkse tegenbegroting is er misschien niet alleen voor de bühne

Een tegenbegroting is een alternatief begrotingsvoorstel, ingediend door oppositiepartijen. Zo’n voorstel wordt natuurlijk nooit onverkort overgenomen door het kabinet. Dat zullen PvdA en GroenLinks ongetwijfeld hebben beseft toen ze deze week hun sterk afwijkende financiële plannen op tafel legden.

De twee partijen willen een aanzienlijke lastenverhoging voor het bedrijfsleven en voor de bezitters van grote vermogens. VVD en CDA zullen dat nooit en te nimmer accepteren. Als ze zaken hadden willen doen met de ‘linkse wolk’ zouden ze die partijen tijdens de kabinetsformatie wel aan de onderhandelingstafel hebben gevraagd. Ook de ChristenUnie en zelfs D66, dat graag een coalitie had gevormd met het duo, zullen een aantal voorstellen veel te ver vinden gaan. Ze hadden misschien wel een iets ander uitgavenpatroon gewild dan in het regeerakkoord staat, maar toch niet dit. Met andere woorden: van die tegenbegroting komt niets terecht.

Waarom hebben PvdA en GroenLinks die dan toch ingediend? Een voor de hand liggend motief luidt: voor de bühne. Ze willen aan hun achterban laten zien dat ze echt links zijn. Dus dragen in hun plannen de sterkste schouders zonder meer de zwaarste lasten. Het bedrijfsleven en de miljonairs zouden diep in de portemonnee moeten tasten, mochten de twee partijen hun zin krijgen. Ettelijke miljarden euro’s wil de linkse wolk bij hen weghalen.

Dat geld willen ze onder meer gebruiken om uitkeringsgerechtigden en  gepensioneerden een aanzienlijk extraatje toe te stoppen en de koopkracht van de laagstbetaalden op te trekken. Ook willen ze bezuinigen op dingen die bij hun achterban beduidend minder gevoelig liggen dan bij het electoraat van pakweg de VVD, bijvoorbeeld Defensie.

Uiteraard hebben PvdA en GroenLinks hun alternatieve ideeën laten doorrekenen door het Centraal Planbureau (CPB). Doe je dat niet, dan worden ze niet serieus genomen. De rekenmeesters hebben stevige kritiek op de voorstellen, maar die hadden ze op het regeerakkoord net zo goed. Op sommige punten scoort de linkse tegenbegroting zelfs beter. Zo schuiven de twee linkse partijen de lasten wat minder door naar de toekomst dan in het regeerakkoord gebeurt. Ook groeit de werkgelegenheid meer dan in de regeringsvoornemens, vooral in de collectieve sector. Bovendien constateert het CPB dat komende generaties zouden profiteren van de extra uitgaven voor onder meer onderwijs en klimaat.

Daar staan zeker minpunten tegenover. De wijzigingsplannen leiden tot een verslechtering van de overheidsfinanciën, oordeelt het CPB streng. Een hoger overheidstekort zal het gevolg zijn.

Zou het gevolg zijn, moet ik zeggen. Want zoals al opgemerkt: de tegenvoorstellen zullen door het kabinet voor kennisgeving worden aangenomen. Door een flink deel van de oppositie eveneens, in elk geval door de extreemrechtse partijen.

Toch kunnen delen ervan nog wel van pas komen. Het kabinet moet zijn wetsvoorstellen immers niet alleen door de Tweede Kamer laten bekrachtigen, maar ook door de senaat. Daar hebben de vier regeringspartijen zoals bekend geen meerderheid, dus kunnen ze niet zonder de stemmen van op zijn minst een deel van de oppositie. PvdA en GroenLinks zijn in staat de benodigde steun te leveren.

Het spreekt haast vanzelf dat die twee partijen ook in de Eerste Kamer niet hoeven aan te komen met veel van hun plannen. Forse lastenverzwaringen voor het bedrijfsleven en huishoudens met een groot vermogen zullen dan ook geen doorgang vinden. Maar een wat mildere behandeling van AOW’ers en een lichte verbetering van de koopkracht? Misschien kan de tegenbegroting van de linkse wolk hier en daar toch nog goede diensten bewijzen.