De witte tranen van Rosanne Hertzberger
De lage inkomens mogen geen btw-voordeel krijgen, vanwege de rijken
© cc-foto: Benjamin Disinger
Het lijkt wel of er een actie gaande is tegen een btw-verlaging om het leven van de laagste inkomensgroepen wat makkelijker te maken. Al maanden wordt ons wijs gemaakt dat het onmogelijk is groente en fruit te definiëren. Of dat lagere btw niet tot gewenste gedragsverandering leidt. Dit terwijl juist dáárom de heffingen op tabak en alcohol maar blijven stijgen. En de prediking voor een vlees- en suikertaks onverminderd aanhoudt.
Er is nu een nieuw argument dat doorklinkt in de betogen van een aantal politici, beleidsambtenaren en hun adviseurs: van een btw-verlaging profiteren vooral de rijken.
Dat is een idioot en vals argument.
Het kenmerk van btw en accijnzen is dat zij geen onderscheid maken tussen arm en rijk. Iedereen betaalt hetzelfde percentage, ongeacht het inkomen. Dat is het grote onderscheid met bijvoorbeeld de inkomstenbelasting.
Allicht dat rijken het meest profiteren van een btw-verlaging . Zij hebben een weelderig consumptiepatroon. Ze geven veel meer geld uit. Ze houden dus ook meer over dan armen als de btw wordt teruggebracht. Inderdaad: die inkomenssteun hebben zij niet nodig. Ook met de bestaande tarieven leven zij als God in Frankrijk.
Armen houden per definitie minder over dan de rijken als de btw naar beneden gaat. Zij moeten immers elk dubbeltje omdraaien. Dat blijft zo als het rijk wat minder uit hun beurs graait. Die paar centen extra kunnen voor hen echter wel het verschil maken tussen net onder of net boven de armoedegrens, tussen wel en geen gang naar de Voedselbank, tussen niet wel je energierekening kunnen betalen en net niet. Ook als de rijken niet eens merken dat de btw is verlaagd, blijft zo'n maatregel voor mensen op de rand van het bestaansminimum een godsgeschenk. Dat is de kern van de zaak. Daar gaat het om. Niet om verdelende rechtvaardigheid. Dat kan niet met dit type belastingen.
Wie vindt dat de fiscus de rijken teveel pampert, moet sleutelen aan de inkomsten- en vermogensbelasting. Ooit maakte de lachende VVD'er Gerrit Zalm een einde aan het toptarief van 72%. Je kunt bijvoorbeeld voor terugkeer daarvan pleiten als je in je hoge politieke of ambtelijke positie zoveel moeite hebt met het fiscaal profiteursbedrag van de rijken.
Sta niet met valse argumenten de verlaging van de btw in de weg.
Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.
Beluister Het Geheugenpaleis, de wekelijkse podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis. Nu: de crisis op de woningmarkt.
cc-foto: Benjamin Disinger
Praat mee
Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.
Reacties (35)
Rare redenatie Bij dergelijke maatregelen lijkt het me heel goed om te kijken naar wat de maatregel kost qua gederfde belasting inkomsten en naar wat het oplevert qua steun naar specifieke doelgroepen. En als de maatregel onevenredig veel kost tov hetgeen het oplevert voor de doelgroep die je wil bereiken dan lijkt het me beter om hier een andere maatregel voor in te zetten. Als je namelijk dit bedrag aan anders gederfde belasting inkomsten inzet op een manier dat deze doelgroep meer profiteer ipv de mensen die het niet nodig hebben lijkt dat me effectiever en efficiënter.
Hartgrondig mee eens! Hoe simpel kan het zijn: als iedereen relatief hetzelfde voordeel krijgt, is dat absoluut meer voor de grootgebruikers maar maakt het per saldo veel meer uit voor de kleine consumenten.
Daar gaat het niet om. Het gaat er om dat alternatieven veel doelmatiger zijn.
Nu de winkel weet dat je vier euro voor een bloemkool wil betalen zullen ze het niet loslaten. BTW er af is prijs omhoog. Geen enkel doel of nut, en al helemaal niet met het arme mensen rookgordijn.
Han, ik denk wel eens, dat het rekenonderwijs, dat net als taal-en leesonderwijs veel slechter is geworden daar debet aan is. De percentages worden niet begrepen. Breuken ook niet. Het is tijd voor een realistischer blik op ons land.
Het lijkt een sympathiek idee van Van der Horst, maar de praktijk is anders. Groente en fruit vallen momenteel onder het lage btw-tarief van 9%. Wat levert het verlagen ervan naar 0% op? Op dit moment besteden huishoudens ongeveer € 60 per maand aan onbewerkte groenten en fruit. Verlaag je de btw dan naar 0% dan levert dat zo rond de € 6 op, als ik naar boven afrond. Je kunt dus maandelijks zo'n beetje 3 extra bloemkolen kopen, of een kg boontjes plus een kg appels. Zet dat zoden aan de dijk voor lagere inkomens? Gaan we daarvoor de wetgeving, boekhouding van ondernemingen (het brengt meer administratieve rompslomp met zich mee dan je denkt) en fiscale inning aanpassen? Ik denk dat je dan toch echt beter de belastingvrije voet wat kunt verlagen of een toeslag wat - een euro of 70 per jaar - kunt verhogen. Maar goed, stel je volgt het idee van Van der Horst en we verlagen het btw-tarief wel, wat zien we daarvan terug in de winkel? Een komkommer die geen € 0,70 meer kost, maar € 0,63. Tja, laat je daarvoor ongezonde producten liggen en red je het nu wel tot eind van de maand? Ik denk dat het kopen van groente en fruit die in het seizoen is, dan meer soelaas biedt.
Ik las de meest recente cijfers over aantallen mensen met bijstandsuitkeringen, las tevens hoe de dagelijkse levensbehoeftes in prijs zijn gestegen waardoor AOW en pensioengerechtigden de touwtjes niet meer knopen, zag ook da nieuwste cijfers over (laagste) belastingschalen die stijgen, hoorde ook van de groei in voedselbanken... Land zonder Regering en sturing dus ... en van de zgn ''linkse'' oppositie kunnen we Niets verwachten.
Idd heel bizar dat er een campagne wordt gestart tegen het afschaffen van btw op groente en fruit. Totale kul dat niet duidelijk zou zijn welke producten dit betreft (producten die 100% groente of fruit betreffen, namelijk) dat er juridische bezwaren bestaan (de taak vd wetgever is nu juist om die op te lossen) en dat het afschaffen van een belasting 950 miljoen per jaar zou kosten (...?...). De reden voor deze gegenereerde zinsbegoocheling is dat de bureaucratie liever met doelgerichte subsidies werkt. Daar kunnen lekker studies aan worden gewijd, comissies rondom worden samengesteld, rapporten over worden geschreven, maatwerkoplossingen worden bedacht en evaluaties naar worden gedaan.
Het hele belastingstelsel deugt niet (meer). Eigenlijk moeten de financiële experts van alle grote partijen om de tafel om een nieuw stelsel te bedenken en vervolgens de route om daar te komen. Het huidige stelsel bevat een oerwoud van belastingen op van alles en nog wat met torenhoge tarieven en aan de andere kant dan weer een veelvoud van toeslagen en subsidies om de pijn aan de onderkant te compenseren. Dat stelsel is in de basis al niet goed. Het is te complex en daardoor meteen ook bijzonder foutgevoelig en ook fraudegevoelig. De complexiteit zorgt ook voor een bureaucratische afhandeling. De fraudegevoeligheid daarvan weten we waar dat toe leidt gezien de toeslagenaffaire. De basis moet naar mijn mening zijn een belasting op inkomen en winst. Dat gaat in de algemene middelen. De staat moet daaruit vervolgens net als vroeger gemeentes en waterschappen betalen. Verder moeten de oude basisprincipes terug komen. Zo’n principe was bijvoorbeeld dat als je iets belast je dan ook de tegenhanger aftrekbaar maakt. Denk daarbij aan rente. Het allerbelangrijkste principe moet zijn dat alles begrijpbaar moet zijn. Zo is bijvoorbeeld voor de meeste mensen na al die jaren het principe van de boxen bij de inkomstenbelasting nog steeds niet duidelijk. Te complex en dus niet goed! Verder: Hoe goed bedoeld ook moeten we niet alles willen compenseren met toeslagen. Armoedebeleid en inkomensbeleid moeten via de inkomstenbelasting worden gestuurd! Keep It Short and Simple.
De inkomstenbelasting schiet tekort omdat veel vormen van vermogensgroei niet worden aangemerkt als inkomen. Er is een limiet op vermogen nodig. Hier hoeft in principe niemand armer van te worden. Je kan een maximum op vermogen instellen die alleen betrekking heeft op jongeren. Door de leeftijdsgrens elk jaar een jaar op te schuiven. valt over 80 jaar iedereen onder de nieuwe regeling.
Eens Han, waarschijnlijk doorzie ik ook die argumentatie niet, om t niet te doen, maar btw verlaging voor basisbehoeften, die een belangrijk deel van hun uitgaven bepalen, zou veel invloed moeten hebben..
Helemaal eens. Een BTW verlaging is een generieke maatregel en dus profiteert iedereen daarvan. Dat is eerlijk. Nivelleren doen we één keer, bij de inkomstenbelasting. De inkomensafhankelijke krentenbol is géén goed idee. Om elke keer extra regeltjes proberen te verzinnen waardoor bepaalde groepen wel en anderen geen voordeeltje krijgen: Waardeloos. Dat kan de belastingdienst niet aan en maakt het belastingsysteem veel te complex.
@Van Tax "Dat is eerlijk" Ja. Maar niet het doel van die verlaging. Het doel is dat een bepaalde groep makkelijker het noodzakelijke eten kan betalen. En dan is deze weg ineffectief.
“ Een BTW verlaging is een generieke maatregel en dus profiteert iedereen daarvan.” De kapper is in het verleden naar het lage btw tarief gegaan. Dat weet niemand, want de prijs bleef gelijk. Enkel meer winst voor de kapper. Ook prijzen in de supermarkten zijn gewoon de hoogste marktprijs. Minder btw, dan meer marge voor de supermarkt. Een koopprijs van een nieuwbouw huis (21% btw) is net zo duur als een huis zonder btw. Gewoon de marktprijs. Bij invoering van 0% btw, verwacht men veel procedures van bedrijven om hun artikelen er ook onder te krijgen. Waarom? Die gaan niet procederen voor de consument, maar vanwege hun eigen voordeel om de btw in eigen zak te steken. Daarom procederen ze.
@FromSpace "Ook prijzen in de supermarkten zijn gewoon de hoogste marktprijs. Minder btw, dan meer marge voor de supermarkt." Dit lijkt me inderdaad een logisch gevolg.
@Han "Dat is een idioot en vals argument." Ik begrijp het niet. Al hetgeen wat degene waar deze maatregel in eerste instantie niet voor bedoeld is uitspaart gaan gaat niet naar de doelgroep maar naar mensen die het sowieso al niet nodig hebben. Dan is die doelgroep er meer bij geholpen dat de totale verminderde belastingopbrengst van de btw-verlaging ten goede te laten komen van daar waar het behoort te landen. Is wel zo efficiënt. Overigens is het sowieso een keuze om binnen Nederland de mensen 'alleen maar in leven te houden' in plaats van een zinvol leven mee te financieren. En hoe goed bedoeld ook Han. Dit soort maartregelen -met de invulling zoals je ze bepleit- draagt daar alleen maar toe bij. Nogmaals: als de totale verminderde belastingopbrengsten door de btw verlaging werd berekend en direct ten dienste kwam van de groep waarom je deze btw verlaging invoert dan was de toegevoerde waarde voor deze groep vele malen substantiëler. Ik begrijp je constatering 'idioot en vals argument' op geen manier. "Niet om verdelende rechtvaardigheid. Dat kan niet met dit type belastingen." Dan moet je dat ook niet doen met dit type belastingen.
"Ik begrijp het niet." Dat bevestig je nog eens met de rest van je commentaar. "Al hetgeen wat degene waar deze maatregel in eerste instantie niet voor bedoeld is uitspaart gaan gaat niet naar de doelgroep maar naar mensen die het sowieso al niet nodig hebben." Dat is met nationale regelingen of tarieven altijd het geval. Het gaat er hier niet om de rijken te laten bijdragen aan de minder rijken. Het gaat om de afschaffing van een BTW-tarief, dat dan 1 - de kleine portemonnaiedrager direct ten positieve financieel merkt. En 2 - OOK nog eens voor iedereen (!!!!) gezonder is (groente en fruit zijn gezonder dan vlees) Deze is knap: "Dan is die doelgroep er meer bij geholpen dat de totale verminderde belastingopbrengst van de btw-verlaging ten goede te laten komen van daar waar het behoort te landen." Jij wilt dat de groep waarvoor dit vooral bedoeld is, geld krijgt uit VERMINDERDE beastinginkomsten bij de overheid?? Je nu opeens als overheid (doet deze overheid anders ook niet) druk maken over de inkomensongelijkheid en om die reden een gunstige regeling voor nietrijken, die OOK prettig is voor de rijken (die het niet eens merken), niet doorvoeren, is laag.
@vdBemt Wat ik aangeef is dat het lage btw tarief niet de beste manier is om het geld dat dat kost bij de doelgroep te krijgen. Net als met de energiepremie de laatste twee maanden van afgelopen jaar heb ik die niet nodig gehad of opgemerkt als ik hem niet weggegeven had. En dit terwijl als mijn premie bij de juiste persoon terecht was gekomen het wel een substantieel verschil had gemaakt. Ik zal dat lage percentage btw niet opmerken (maar betaal dat wel minder aan belasting), jij wellicht ook niet... laat ik zo zeggen velen niet. Maar als datgene wat in mijn portemonnee terecht gaat komen bij degene die nu moeten sappelen terecht was gekomen en dat van jou en dat van... dan was het wel substantieel voor die persoon. Ik, beste vdBemt, vind dat degene die het al goed hebben niet nog meer extra'tjes te krijgen onder het mom van 'eerlijk' of zo. Want het is niet eerlijk. Het houd oneerlijkheid in stand. Dat het de enige mogelijkheid is om wat voor deze groep te doen. Dat besef ik want mensen die aan de knoppen zitten willen alleen wat voor degene die het moeilijk hebben doen als ze er zelf ook gunstig uit kunnen komen. En ja, als dat de enige mogelijkheid is dan moet dat maar. Maar het is een zwaktebod. Verdomd ineffectief en ja. Nauwelijks in het voordeel van de mensen die het daadwerkelijk kunnen gebruiken.
@vdBemt Aanvullend: We hebben in ons land voldoende middelen om voor iedereen alhier een zinvol leven (mee) te financieren. Daar kiezen we niet voor. Waar we voor kiezen is om mensen nog net in leven te houden. En de maatregelen die daarvoor ingevoerd worden (b.v. een laat btw tarief) moeten ook nog eens iedereen ten dienste staan. Want we willen mee profiteren van andermans overleven. Dat... beste vdBemt... dat is de staat van Nederland. En nee dat begrijp ik niet!!
Ik zou echt willen dat ik van het geredeneer in dit artikel iets begreep. Er blijft hangen dat we via de verlaging van de btw de rijke mensen een groot voordeel moeten willen doen toekomen om ook een klein voordeel aan de arme mensen toe te spelen. En morgen graag een bijdrage hoe erg scheef de inkomensverdeling in dit land is.
Volledig mee eens. Dit soort argumenten gebruiken om hier de BTW in stand te houden toont het nare, egoïstische karakter van hen die deze argumenten gebruiken.
Het profijt dat ook de rijken zouden hebben van BTW verlaging op groenten en fruit is ook een dom argument. Zij gaan ook echt niet meer worteltjes eten als de prijs omlaag gaat.
''Er is nu een nieuw argument dat doorklinkt in de betogen van een aantal politici, beleidsambtenaren en hun adviseurs: van een btw-verlaging profiteren vooral de rijken.'' Wat een onzin. Verlagen van de BTW op eerste levensbehoeftes als groente/fruit werkt juist nivellerend. Immers, paupers besteden noodgedwongen een veel groter deel van hun inkomen aan eerste levensbehoeftes dan de rijken, zeg maar de bovenmodale doelgroep van GL/PvdA, D66,VVD etc. Hoe rijker hoe kleiner het deel van inkomen besteedt aan eerste levensbehoeftes. De rijken zouden veel meer voordeel hebben dan paupers bij de verlaging van BTW op luxe zaken die voor paupers praktisch onbereikbaar zijn. Zoals een Tesla met subsidie, zonnepanelen met subsidie, de jaarlijkse luxe vliegvakanties naar exotische oorden etc. Daarom is per 1 januari 2023 de BTW op zonnepanelen niet alleen verlaagd maar zelfs compleet afgeschaft! Nul (0). Voor de rijken door Rutte4 en gedogers. https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/belastingplan/klimaat/btw-nultarief-zonnepanelen-op-woningen#:~:text=De%20btw%20op%20zonnepanelen%20is,te%20vragen%20bij%20de%20Belastingdienst.
@RoepToeter, de BTW op zonnepanelen kreeg je toch al terug, omdat de rechter dat ooit zo bepaald heeft. Dus niet iets om je ook nog druk over te maken, dit scheelt alleen een hoop administratie, met name voor de overheid.
@roeptoeter Als je zonnepanelen koopt dan hoef je niet je salarisstrook je mee te sturen voordat je ze geleverd krijgt. Dit is dus niet alleen voor de rijken maar voor iedereen die zonnepanelen koopt. En er zijn allerlei regelingen waardoor ook niet rijken dat kunnen.
Het is niet alleen dit argument, maar in samenhang met andere argumenten. Economisch zullen bedrijven altijd de hoogste mogelijke marktprijs vragen. Gaat de btw naar 0%, dan zal de marktprijs gelijk blijven. De consument is namelijk bereid om een bepaalde prijs te betalen. Het maakt de consument niet uit welke winstmarge erin zit. Een nieuwbouw huis met 21% btw heeft eenzelfde marktprijs als een oud huis waar de lagere overdrachtsbelasting op drukt.
Uw redenering klopt niet. Voor een consument is de marktprijs gelijk aan de winkelprijs. Dus inclusief de afdracht aan de fiscus. Voor de tuinder is dat de verkoopprijs, zeg maar de veilingprijs.
"Gaat de btw naar 0%, dan zal de marktprijs gelijk blijven." Dat is een bewering van jou. De groente/fruitverkoper is erbij gebaat dat deze meer verkoopt. Er zal meer verkocht worden als de verkoopprijzen door het nultarief BTW omlaag gaan, terwijl zijn netto prijs hetzelfde blijft. Pure winst dus ook voor de verkoper, die afschaffing van de BTW. Dat heft ie op, wanneer hij zijn nettoprijs dan omhoog doet.
Rijken eten meer groente en fruit, daarom zullen ze meer profiteren van een BTW-verlaging. Zo’n verlaging kost meer dan een half miljard euro. Uit onderzoek blijkt dat 4% van de bevolking daadwerkelijk meer groente en fruit zal gaan eten; het levert uiteindelijk ook maar 9% korting op. Voeg daar de juridische problematiek aan toe, dan zijn de bezwaren toch wel legitiem te noemen. Dit is zo’n maatregel die lekker bekt, maar zijn doel hopeloos voorbijschiet.
Inderdaad, HvdH is kennelijk niet geïnteresseerd in doelmatigheid. Zijn boodschap is ideologisch. Ik denk dat de Rekenkamer dit ook geen doelmatige besteding van overheidsgelden vindt.
4% van 17 miljoen: 680.000. We zijn het er hier in de commentaren over eens dat de rijken niet opeens meer groente/fruit zullen eten. Het gaat dus echt om de mensen met een te klein inkomen. Er leven nu 900.000 mensen in armoede. Die heb je dus met 4% al bijna te pakken. Goede zaak. (die 4% is ook maar een schatting; goede kans dat dat meer naar die 900.000 gaat) Dan: MAAR 9% korting???? Dat is voor iemand die niets overhoudt riant!!!!
Wat is 'fiscaal profiteursgedrag' als je weet dat iemand die rijk is veel meer belasting betaald dan iemand die arm is. Alles is relatief.
In absolute getallen betaalt die rijke misschien meer, maar relatief is zijn belastingdruk met alle ontwijkmogelijkheden die die rijke heeft beduidend lager dan van de lager en laagst betaalde. Maar die versie van relatief bedoelde zonsverduistering vast niet.