De kleine man aan de grond

“Kleine man, blijf aan de grond”. Dat is de verborgen boodschap van de brede coalitie tegen de commerciële luchtvaart. Elke gelegenheid grijpt zij aan om een nieuwe aanval te openen op deze belangrijke sector van het internationaal vervoer. Daarom is er nu zoveel ophef rond het rapport van de commissie-Remkes over de bijdrage van vliegtuigen aan de stikstofproblematiek. Die is slechts een procent en maatregelen zullen dan ook nauwelijks bijdragen aan een oplossing.

Toch zullen ze worden genomen. Dat komt omdat vliegtuigen op andere gebieden juist wel voor grote schade zorgen. Ze leveren een aanzienlijke bijdrage aan de CO2-uitstoot. Omwonenden van vliegvelden zien hun woongenot door het gedreun van de motoren verpest. Het feit dat kerosine, de brandstof voor het vliegverkeer, onbelast blijft, is in de ogen van de vervoersbedrijven te land concurrentievervalsing. Er zijn argumenten te over om de luchtvaart met een kritische blik te bezien. Remkes heeft gewoon een nieuwe stok geleverd om de hond te slaan.

Toch zal de coalitie tegen de luchtvaart een nederlaag lijden want ze biedt een onaantrekkelijk perspectief: beprijzing door middel van een hoge vliegtaks en een stevige accijns op kerosine.

Daardoor wordt vliegen voor de kleine man onbetaalbaar. En hoeft de welgestelde Jort Kelder op Schiphol niet meer tussen al dat half gewassen geteisem in de rij te staan. Alleen zijn standgenoten kunnen zich immers naast een Maserati nog vliegtickets veroorloven. Net als vroeger toen de KLM je nog met een taxi liet ophalen voor de vlucht naar Nederlandsch-Indië. Milieuvervuiling en bijdragen aan de CO2-uitstoot worden zo een privilege van de rijken.

Althans hier, want maatregelen om het vliegvervoer naar ons Nederland toe te beteugelen worden niet voorgesteld. De overheid zou de komst van toeristen per vliegtuig even actief moeten bestrijden als het vertrek, bijvoorbeeld door op de vliegvelden van aankomende reizigers een stevig entreegeld te eisen. Dezer dagen kwam het bericht naar buiten dat de export van Nederlandse groenten met 7% is gestegen en dat al die heerlijkheden per vliegtuig naar hun bestemming worden vervoerd. Ook hier kan een heffing wonderen doen. De luchtvracht mag niet buiten schot blijven.

Als het om CO2-uitstoot gaat, is de zeevaart geen alternatief. Containerschepen leveren daaraan een bijdrage van enorme omvang, zo meldde het vakblad Transport.

De conclusie is onmiskenbaar: Mensen dienen op hun plek te blijven en zoveel mogelijk te leven op wat in de buurt wordt verbouwd en geproduceerd. Wie verlangt naar verre steden moet op de computer maar een live-cam opzoeken.

Dat is het tegendeel van een utopia, behalve misschien in de ogen van de kleine minderheid in ons land die op bleekselderij wil vegeteren.

Het wordt dan ook tijd dat de milieubeweging zich bezint op alternatieven voor die beprijzing, in ieder geval van de burgerluchtvaart. De beste manier om het aantal vliegbewegingen terug te brengen, is rantsoenering. Elke Nederlander krijgt een afgepaste hoeveelheid airmiles toegewezen. Je hebt dan kans dat je voor een grote reis een tijd moet sparen omdat het aantal airmiles op je rekening niet toereikend is. Men zou zich ook kunnen voorstellen dat je ongebruikte airmiles op een beurs verhandelt zoals dat nu al gebeurt met CO2-rechten. Wie niet bijdraagt aan de milieuvervuiling in de lucht, mag daar best voor worden beloond.

Dat fantastische fonds van Wopke en Eric met al die miljarden besteden we helemaal aan onderzoek naar schone energie en snelle alternatieven voor de luchtvaart, zoals die superbuizenpost voor mensen, waarvan in Groningen een experimentele baan wordt aangelegd als een stelletje nimby’s er geen stokje voor weet te steken. Dat is het wenkend perspectief. Aan de horizon gloort een toekomst zonder rantsoenering maar tot het zover is worden de lasten eerlijk verdeeld.

Het zou natuurlijk het mooiste zijn als dit systeem in de hele EU werd ingevoerd. Daar kan Nederland voor pleiten

Anders zal de vliegtuiglobby glansrijk winnen.