De keerzijde van de goede daad

Is het waar dat vriendelijkheid besmettelijk is? Klopt het dat als je iets goeds doet voor iemand die persoon later op de dag ook iets aardigs zal doen voor weer een ander?

Er was al onderzoek gedaan in laboratoriumomstandigheden, waarbij mensen in een spel morele beslissingen moesten nemen. Dat is natuurlijk nog al theoretisch. Daarom ontwikkelden wetenschappers een manier om het beter in de echte wereld te kunnen volgen. Uit onderzoek met behulp van die nieuwe methode zou blijken dat wat in de spelletjes was gevonden bevestigd wordt door wat er werkelijk plaats vindt.

Er waren meerdere wetenschappelijke instituten bij het onderzoek betrokken, waaronder de universiteit van Keulen. Daar werden 1251 deelnemers voor het onderzoek gerekruteerd. Die werden drie dagen lang vijf keer op een dag via een tekstbericht opgeroepen iets te vertellen over iets goeds of slechts dat gebeurd was, wie ervoor verantwoordelijk was en hoe erg het was. Ping, daar zijn we weer.

De deelnemers aan het onderzoek reageerden binnen een paar minuten. Ze vertelden ongeveer één maal per dag over een moreel incident en het waren evenveel goede als slechte gebeurtenissen. Wat voor soort? Dit bijvoorbeeld:

‘Uitgelegd aan een toerist waar de dichtstbijzijnde bank was.’ ‘Zonder een fooi achter te laten snel het terrasje verlaten.’ ‘Smoesje verzonnen om niet naar verjaardag oma te gaan.’

Micromoraliteit noemen de onderzoekers het.

Er was tien procent kans dat mensen die vriendelijk behandeld waren daarna zelfs iets aardigs voor andere deden. Maar ook drie procent kans dat mensen die iets aardigs gedaan hadden, vervolgens later die dag iets onaardigs deden, alsof je door een goede daad het recht verworven had een hork te zijn. Maar wat is eigenlijk goed en kwaad op dit niveau? Daar hadden de onderzoekers ook naar gekeken. Mensen met een rechtse politieke voorkeur oordeelden over goed of kwaad op basis van loyaliteit en vertrouwen. Mensen met een linkse politieke oriëntatie baseerden hun morele oordeel meer op basis van eerlijkheid en het recht op vrijheid.

 

 

Volg Ivan Wolffers ook op Twitter Ivan schrijft voor Joop elke dag een Gezond Weetje van de Dag:  klik hier voor een overzicht