De jaren negentig zijn nu echt voorbij

Zelfs het normaal vrij rechtse RTL7 gaf deze week toe dat door al dat rechtse bezuinigingsbeleid zich binnen Europa een zelfmoordscenario afspeelt. Noord-Europa legt bezuinigingen op aan Zuid-Europa waarmee het zichzelf in de voet schiet: exporten van Noord-Europa naar Zuid-Europa nemen af. Als er tegelijkertijd ook door overheden van Noord-Europa bezuinigd wordt blijft er weinig over van de economie. De Noord-Europese economieën storten onvermijdelijk verder in.

Je hoeft geen econoom te zijn om te begrijpen dat wanneer je alle koopkracht uit je markten wegbezuinigd recessies veranderen in depressies. Kleine en grote bedrijven, banken en autofabrieken gaan failliet – Ford in België is maar een recent voorbeeld – en ongetwijfeld volgen er nog meer faillissementen de komende tijd.

Soms zeggen economen dat een kredietcrisis zo’n vier jaar kost om in een reëele, voelbare economische crisis te veranderen. 2008 + 4 = 2012. Oftewel, “the best is yet to come”, zoals Obama deze week zei na zijn verkiezingsoverwinning.

Woensdag zijn protesten in Griekenland tot een nieuwe hoogte gestegen. Volgens de Occupy London blog waren er zo’n 100.000 mensen op straat. Zelfs het personeel van het parlementsgebouw staakte en belemmerde daarmee de stemming die plaats moest vinden in het parlement over een nieuw bezuinigingspakket van 14 miljard. ’s Nachts werd het pakket alsnog goedgekeurd met een nipte meerderheid. Het is een zoveelste bezuinigingspakket dat onder stevige politieke druk (om niet te zeggen chantage) wordt opgelegd door de EU en de financiële markten.

Het parlement werd woensdag bestormd en de politie – inmiddels geïnfiltreerd door – en nauw samenwerkend met de fascistische Gouden Dageraad Partij (waarop vijftig procent van de agenten stemden) – sloeg hard terug. Maar de beweging op straat is standvastig en verdedigt zichzelf steeds beter en beter. Inmiddels heeft jong tot oud geleerd gasmaskers te dragen, hekken te verwijderen waar die protesten in de weg staan en terug te vechten.

Dit was Griekenland woensdag, maar het zelfmoordscenario waar de Grieken tegen strijden is Europees. Het is een beleid dat onze koopkracht, onze sociale voorzieningen, onze economische zekerheden en uiteindelijk ook onze vrijheden zal afnemen. “Fatsoenlijk werk vinden is bijna onmogelijk. Twaalf uur per dag werken voor de helft van het loon en dreigend ontslag, dat is geen werk, dat is dwangarbeid”, zei een Griek deze week voor een camera van NOS.

Het is een beleid waar de Nederlandse regering medeplichtig aan is. Voormalig minister van Financiën Jan Kees de Jager was een van de meest felle onderhandelaars rond Griekenland en het maximale drie procent begrotingstekort. Een verandering van die houding is niet te verwachten gezien de nieuwe coalitie voorstander lijkt van sterkere dwangmiddelen voor de naleving van de (zelfdestructieve) Europese regels. Uit het regeerakkoord Bruggen Slaan: “Om economische onbalans te voorkomen”, houden landen elkaar effectief aan afspraken en worden controlemechanismen waar nodig versterkt. Landen hebben de verantwoordelijkheid hun begroting op orde te brengen en hun economie te versterken.” Oftewel, afspraken zijn afspraken, ook volgens Rutte II.

Voorlopig is er geen indicatie dat Nederland op zoek gaat naar de fundamentele oorzaken van de economische onbalans in Europa. In plaats van Grieken te beschuldigen van overmatige siësta’s, luiheid en belastingontduiking (wat overigens door elk officieel cijfer eerder ontkracht dan bevestigd wordt), zouden we bijvoorbeeld kunnen kijken naar de relatie tussen importoverschotten van Zuid-Europa en overmatige loonmatigingen in Noord-Europa, iets waar de Duitse econoom Heiner Flassbeck succesvol de aandacht op vestigt de laatste jaren. En zo zijn er nog tal van puzzelstukjes die de moeite waard zijn om te overwegen, maar systematisch genegeerd worden.

Oftewel, er ligt een taak voor ons, burgers van Nederland, om deze oorlog in Europa een halt toe te roepen door hem te winnen. Het is een oorlog tussen gezond verstand en suïcidaliteit, tussen democratie en financiële markten, tussen kapitaal en arbeid, tussen studenten en het Ministerie van Onderwijs, tussen echte journalistiek en propaganda, tussen stakende schoonmakers en werkgevers. Er is bijna geen niveau meer te bedenken waar deze strijd zich niet afspeelt. En het is aan ons, voorstanders van common sense en democratie, om die te winnen.

De jaren negentig, waarin politieke neutraliteit nog mogelijk leek, zijn nu echt voorbij. Het einde van de geschiedenis is afgelopen en het is aan ons om een herhaling van de geschiedenis te voorkomen.