Politiemacht arresteert 1579 vreedzame klimaatactivisten, onder wie Carice van Houten
De Hoop Scheffer: ‘De Europese Unie kan niet verder op de huidige voet’
© Foto: Jaap Jansen
De Europese Unie kan pas uitbreiden met nieuwe lidstaten nadat ze grondig is hervormd. Dat zegt oud-minister van Buitenlandse Zaken en voormalig secretaris-generaal van de NAVO Jaap de Hoop Scheffer in de podcast Betrouwbare Bronnen.
Hij is het eens met het besluit op de Europese Top in Brussel om Oekraïne en Moldavië perspectief te geven op EU-lidmaatschap. “Ik steun de beslissing, maar weet wel waar we aan beginnen! Je moet je realiseren dat de Europese Unie met Oekraïne en Moldavië - en daar zal het niet ophouden - een totaal andere EU is dan we nu kennen. De EU kan absoluut niet verder op de huidige voet. We moeten naar een fundamentele herziening van wat de EU is, hoe we met elkaar omgaan en hoe we besluitvorming plegen. Je kunt niet Oekraïne een lidmaatschap in het vooruitzicht stellen en dan denken dat het gemeenschappelijk landbouwbeleid overeind kan blijven. Denk ook aan de regionale fondsen. Je kunt geen buitenlands beleid voeren waarin elk land vetorecht heeft.”
Ondertussen moeten kandidaat-lidstaten als Oekraïne en Moldavië al een rol krijgen in het voorportaal van echt lidmaatschap. “Want het zal jaren, waarschijnlijk tientallen jaren duren voordat Oekraïne volledig lid is. Daarom moet je – waar president Emmanuel Macron al een aanzet toe gaf – nadenken over de tussenliggende fase. De EU moet nu niet de fout maken van de NAVO in 2008, dat er een uitspraak wordt gedaan die verder geen inhoud heeft; dat het geen lege huls wordt.”
In 2008 was De Hoop Scheffer NAVO secretaris-generaal. Hij leidde de NAVO-top in Boekarest. Duitsland en Frankrijk waren tegen het binnenhalen van Oekraïne als NAVO-lid. Onder druk van met name de Amerikaanse president George W. Bush verkreeg Oekraïne niettemin dat perspectief.
“Iedereen was de zaal uitgestuurd, behalve de regeringsleiders. En ik hoor Merkel nog roepen tegen de Baltische landen: ‘Sie kritisieren Deutschland? Ich bin Deutschland, Ich bin Deutschland!’ Merkel voerde een keihard gevecht en tot mijn verbazing kwam uiteindelijk toch op papier dat Oekraïne en Georgië NAVO-lid zouden worden. Het compromis was natuurlijk: when pigs fly – met Sint Juttemis. Poetin zei onmiddellijk tegen mij: meneer De Hoop Scheffer, u heeft toch niet het idee dat dit ooit zal gebeuren? De volgende dag zei hij in de NAVO-Ruslandraad: ‘Oekraïne is helemaal geen land, it’s just a territory’.”
De Hoop Scheffer is blij dat Europa inziet dat het zelf veel meer aan defensie moet gaan doen. “Wij kunnen niet als Europeanen iedere keer als er ergens een probleem is op de deurbel van het Witte Huis drukken en tegen de president zeggen: komt u ons alstublieft helpen, want wij redden het alleen niet.”
Bovendien kan in 2025 zomaar Trump terugkeren als president. Of een Trump-kloon. “Mijn grote zorg is dat de Amerikanen zich dan gaan loskoppelen van Europa. Politiek, handelspolitiek, tech en cultureel – het splinternet in plaats van het internet – een volledige ontkoppeling. Dat is niet in ons belang", zegt De Hoop Scheffer. “We moeten samen optrekken, maar Europa heeft wel een eigen positie te bepalen in de multipolaire wereld. De EU is een financieel-economische reus maar politiek gesproken zijn we een puber die moet opgroeien. En militair zijn we een dwerg.”
Praat mee
Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.
Reacties (23)
De Eu geeft helemaal niet het mandaat om een land in oorlog lid te maken. Sterker nog: het mag niet conform de verdragen. De kiezer moet dus alsnog gekend worden in dit soort besluiten. De kiezer zal dus direct of indirect moeten gaan bepalen hoe we met de Eu de toekomst uitstippelen.
Er worden twee grijze zones aangenomen in de woorden hierboven. Die grijze zone, dat landen die niet in NATO of de EU zijn geen landen zijn, is onwettelijke aggressie van een tiran. Die grijze zone dat hoe meer landen toetreden tot de EU, hoe minder ze onafhankelijke landen zijn en hoe meer ze provincies worden tot er een rijk opstaat is een ramp voor de volken en burgers van die landen.
Of er ontstaat een transferunie (wat Duitsland niet wil) of Italië gaat failliet en moet de Eurozone uit.
De EU is al een transfer Unie, alleen niet via officiële Brusselse kanalen maar via particuliere bedrijven . Er gaan goederen naar armere landen en het geld stroomt terug naar de rijke. De overheid roomt de winsten af via belastingheffing. Dus indirect hebben de Duitse en Nederlandse bevolking een enorm voordeel bij die machtige handelspositie. Omdat Duitsland net als Nederland een enorm handelsoverschot heeft, stroomt het geld uit Italië en Griekenland hier bij bakken binnen. Duitsland wil geen echte transferunie want dan raakt het zijn bevoorrechte handelspolitiek kwijt en houdt het arme landen arm en afhankelijk. Daarom is een transfer Unie de beste oplossing om gelijkwaardigheid tussen landen te creëren.
'' Je kunt geen buitenlands beleid voeren waarin elk land vetorecht heeft.” CDA De Hoop Scheffer ziet het helemaal zitten. Het laatste restje soevereiniteit dat EU landen nog hebben moet er ook nog aan geloven. Alle EU landen aan de absolute leiband van de elite in Brussel. Laten ongekozen EU ''volksvertegenwoordigers'' weer eens een oekaze (komt van het Russische woord oekaz, dat oorspronkelijk 'bevel van de tsaar') uitgaan dan wil je als EU elite natuurlijk niet hebben dat er een (1) land dwarsligt en het EU feest (oorlog of zo) niet doorgaat. Daarom hebben wij ook geen referenda meer. Als het zo moet kunnen we ook wel vergeten dat Oekraïne ooit lid wordt van de EU. Die hameren elke dag op soevereiniteit, dus waarom juist dat inleveren in Brussel. De EU miljardensubsidie die EU arbeiders uit de mond moeten sparen komt ook wel binnen zonder EU lid te worden.
@ Kees De EU heeft nog nooit een oekaze doen uitgaan en zal dat ook nooit doen. De motor achter een dergelijk besluit zal altijd een democratisch gekozen vertegenwoordiging zijn van een ruime meerderheid van de lidstaten van de EU. Bovendien is Poetin de regeringsleider die regelmatig oekazes uitspreekt en zijn leger een vreedzaam buurland laat aanvallen. Een aanval die ondanks vele tienduizenden doden door jou op deze site wordt verdedigd. Daarmee heb jij wel het recht verspeeld om in deze context een beetje te neuzelen over oekazes.
Daan, daarmee heeft hij helemaal zijn recht niet verspeeld. Jij bepaalt niet de forumregels.
"Mijn grote zorg is dat de Amerikanen zich dan gaan loskoppelen van Europa. Politiek, handelspolitiek, tech en cultureel " Om een beetje in de CDA stijl te blijven. Ik ga elke dag tot God bidden dat dat gaat gebeuren.
'Ik ga elke dag tot God bidden dat dat gaat gebeuren. ' Hoe denk je dat Oekraïne dan de oorlog gaat winnen?
Allereerst dient het mogelijk te worden om een land uit de EU te zetten. Het gedrag van Hongarije is gewoon niet acceptabel. Het moet mogelijk worden om Hongarije uit de EU te zetten. Zodra dit mogelijk is gemaakt, kunnen we Hongarije de keus geven: Europees worden en in de EU blijven, of vriendjes blijven met Putin en uit de EU.
Het blijft leuk. Een eenheid vormen met landen waar we eigenlijk niets mee gemeen hebben. Zoiets als een anti-rook clubje met ook mensen erbij die wel (willen) roken. Chaos dus en de bevolking? Ach die staat toch buiten spel. We hebben niets te kiezen. Of je kiest voor populistische partijen die wel tegen de EU zijn, of je stemt op partijen die zeggen niet populistisch te zijn, maar je ondertussen hard naaien met de EU.
@ FreddyvD Jij schrijft: Het blijft leuk. Een eenheid vormen met landen waar we eigenlijk niets mee gemeen hebben Het gekke is dat jij dit soort dingen opschrijft zonder te beseffen dat hetzelfde geldt voor de Nederlandse bevolking als geheel. Op een merkwaardige manier denk jij kennelijk dat - wij - in Nederland denken zoals jij. Maar in feite denk jij exact hetzelfde als bijvoorbeeld een conservatieve Pool dit op het extreem rechtse Pis heet gestemd. Of een Hongaar die op Orban heeft gestemd. Of een Fransman op Le Pen. Als je 20 volstrekt willekeurige Nederlanders aanspreekt zijn er 6 of 7 die niets met je gemeen hebben en dat wellicht ook niet willen. Wat dat betreft is die EU een erg logische en verstandige club, het gaat namelijk uit van onderlinge verschillen. Jij gaat uit van onderlinge overeenkomsten, die er niet zijn.
Duidelijk dat coöperatie lijdt tot "voordelen", ontkoppelen is niet in het belang van de mensheid.
Terechte opmerkingen van DHS. Je kunt niet uitbreiden zonder dat dat gevolgen heeft voor de eenheid en de democratische processen die het geheel bij elkaar moeten houden. De harde kern van landen hadden vanuit de EEG en haar voorlopers een tamelijk nauw omschreven doel. Met de komst van nieuwe landen werden weliswaar de piketpaaltjes verzet en daarmee de achterliggende idealen. Er is nu een moment dat je dit alles eens kritisch gaat bekijken en doelstellingen en processen niet alleen aanpast maar ook herziet. De economische unie is een waardengemeenschap geworden met een uitgesproken profiel. Culturele verschillen zijn niet het probleem. De verschillen tussen Noord en Zuid Nederland zijn even groot als die tussen 'Nordische' staten en Italië of Tsjechië. Bovendien is er helemaal geen noodzaak die verschillen weg te poetsen. Ze geven kleur en eigenheid aan landen en streken. De politiek van Polen en Hongarije is niet zo heel anders dan wat we aantreffen in de Tweede Kamer als je kijkt naar PVV en FVD. Komen die partijen aan de macht dan gaan we precies hetzelfde zien. Waar het echt om gaat is de geopolitieke orde. Met de groei van het territorium komen andere belangen aan de orde. De militaire dreiging komt van buiten en dat zorgt voor meer eenheid. De noodzaak ziet gelukkig iedereen. Ons grensgebied afbakenen hoort daarbij.
Democratische processen? Waar heb je het over? Het VETO-recht en democratie staan lijnrecht tegenover elkaar.
@ Martin van der Linde Je hebt een aardig betoog. Een aantal zaken moeten ook gerelativeerd worden. Wat je ook terecht constateert is de overgang van economische unie naar waarde gemeenschap. Ik denk dat dit aspect nog wel enige doordenking en discussie behoeft. Er zijn duidelijke verschillen tussen landen met dominant conservatieve waarden en meer humanistische waarden. In de VS zie je op dit moment na de uitspraak hooggerechtshof hoe diep die kloof kan zijn. Ik denk dat er normen zijn die verplicht opgelegd moeten worden namens de gehele gemeenschap en normen die lokaal ingevuld kunnen worden. Dat moet uitgewerkt worden. Een economische samenwerking is immer onmogelijk als er niet een aantal basale normen gedeeld worden. Er ligt denk ik een tamelijk ingewikkeld puzzeltje voor de EU. En als dat lukt komt een betere integratie van de Europese legers ook wel.
@ Pietje Puk139 Jij schrijft: Het VETO-recht en democratie staan lijnrecht tegenover elkaar. O waarom dan? Waar heb jij het over?
Daan, eens. Het zal niet makkelijk worden. Maar je moet de weg naar de toekomst open houden. Op het moment dat Polen en Hongaren een andere regering krijgen ontstaat er een nieuwe situatie.
Pietje Puk, het vetorecht zal moeten verdwijnen, dat bedoel ik met het democratische proces dat de boel bij elkaar moet houden.
Pietje Puk. "Het VETO-recht en democratie staan lijnrecht tegenover elkaar" Democratie betekent dat het volk regeert. Hoe kleiner de meerderheid en hoe indirecter de beslissing en het meedoen, hoe minder democratie. Unamiteit is dus het meest democratische. Je hebt dus ongelijk wat betreft vetorecht. Vetorecht gebeurt ook in de kamer als nee gestemt word, alleen zijn er meer vetos nodig. Dat is alles. Maar, het gaat niet eens over volken, maar over staten. Burgers stemmen niet. Leiders stemmen. Dat is eerder een soort aristocratie.
Is dit de aanzet dat de europese landen simpelweg een provincie worden van de EU ? (dan wordt WA Commissaris van de President)
Voor wie moeten de mensen in Europa die elke dag al aan het ploeteren zijn om normaal rond te kunnen komen nou banger zijn, voor een militaire grootmacht die een puber waarschuwt voor zijn onvolwassen gedrag, of voor een puber die zegt dat hij met hervormingen van een dwerg een militaire grootmacht kan maken als hij het maar voor het zeggen gaat krijgen!
@ Panthera Jij schrijft: Voor wie moeten de mensen in Europa ... Ik denk dat het meest gevaarlijke dit soort simplistische vergelijkingen zijn. De Hoop Scheffer wijst op twee belangrijke tekortkomingen van de EU. Daar moet een lastige discussie over ervoer worden om vast te stellen of er well een uitbreiding moet komen en off de EU wel een militaire macht moet zijn. Het antwoord op die vragen zal gevolgen hebben voor alle burgers. Dat moet je niet bagatelliseren met naïeve vergelijkingen.
Daan, wellicht zie jij dit als een wetenschappelijk podium. Maar daar zijn echt andere gelegenheden voor. Hier gaat het om gezellige comments en niet hele betogen.