Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

De grote ongelijkmaker

  •  
29-10-2020
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
supermarkt

© cc-foto: Daniel Albany

Er worden miljarden euro’s uitgetrokken om grote bedrijven te redden, maar flexwerkers komen op straat te staan.
Mensen met een laag inkomen hebben een 60% grotere kans om te overlijden aan de gevolgen van het coronavirus. Dat blijkt uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en Amsterdam Universitair Medisch Centrum (UMC). Zo vergroot en versnelt de pandemie de sociale ongelijkheid, die al groot was én de afgelopen veertig jaar al fors toenam.
Het CBS en het Amsterdam UMC geven drie belangrijke oorzaken die met elkaar samenhangen. Ten eerste, mensen met lage inkomens hebben vaak onzekere contracten en daardoor een onzeker inkomen. Ze doen vaak werk dat niet thuis kan, waarbij ze in nauw contact zijn met anderen en waar doorbetaling bij ziekte niet aan de orde is. Denk daarbij aan mensen in de schoonmaak, post, bezorging, (thuis)zorg, supermarkten en de horeca. Ze hebben simpelweg meer kans om corona op te lopen op hun werk. Ten tweede hebben mensen met een lager inkomen vaker andere aandoeningen, zoals overgewicht, luchtwegproblemen en diabetes, waardoor ze vaker tot de risicogroep behoren. Ten slotte is hun omgeving vaker ziekmakend, met slechtere woningen, dicht op elkaar.
In Groningen is dit niet anders. Mijn partij voert in meer dan twintig Groningse buurten acties met huurders voor woningverbetering. Zij wonen vaak in koude, vochtige en tochtige huizen vol schimmel. Mensen, waaronder veel kinderen, worden letterlijk ziek van hun huis. Zij hebben luchtwegklachten, zijn voortdurend verkouden en hebben een verminderde weerstand. Risicofactoren die ook door het CBS en het Amsterdam UMC worden genoemd.
Decennia van marktdenken en bezuinigingen zorgden voor een groeiende ongelijkheid. Daardoor werd steeds meer werk onzeker en werd flexwerk of gedwongen ZZP-constructies de norm voor grote groepen met een laag inkomen. Door bezuinigingen op de zorg en de invoering van het eigen risico, werden sociaaleconomische gezondheidsverschillen vergoot. Door privatiseringen van woningcorporaties verdween de volkshuisvesting en bleef het onderhoud achter. Daardoor leven huurders in tochtige schimmelwoningen. Terwijl sommigen vanuit eigenbelang preken dat concurrentie en onzekerheid welvaart brengt, zien we dat dit de samenleving uitholt. Maar het maakt het ook nog moeilijker om een pandemie te bestrijden. En daardoor vergroot het weer de ongelijkheid.
Net na het uitbreken van de eerste golf van de coronapandemie, op 24 maart 2020, schreef ik een opinieartikel. Daarin stelde ik: “Wat we nu doen, bepaalt voor veel mensen leven en dood. Maar het bepaalt ook in welke samenleving we na deze nachtmerrie wakker worden.” Deze woorden zijn nu nog net zo actueel als toen. De gevolgen van de beslissingen die de politiek toen nam zijn nu zichtbaar. Wel werden miljarden euro’s uitgetrokken om vooral grote bedrijven te redden, maar flexwerkers kwamen op straat te staan. Huurders kregen de grootste huurstijging in 6 jaar voor hun kiezen. Onze helden in de frontlinie, de zorgwerkers, kregen slechts een eenmalige bonus in plaats van een structurele loonsverhoging.
Het kabinet en de rechtse partijen houden vast aan een politieke visie die de vicieuze cirkel in stand houdt, een neoliberale visie. Maar gelukkig verlangen steeds meer mensen naar een samenleving waarin we samenwerken om bestaanszekerheid te garanderen. Een andere politiek heeft de toekomst. Zekerheid zorgt voor stabiliteit, samenwerking is onmisbaar en gelijkheid vermindert woede, spanningen en criminaliteit. Natuurlijk moest dit voor de coronacrisis al, maar juist nu de grote ongelijkmaker toeslaat, is de urgentie groter dan ooit.
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.

Reacties (21)

P Haan
P Haan29 okt. 2020 - 20:33

Een te ingewikkeld verhaal om een misstand aan de orde te stellen. Ik zoek eigenlijk het meisje met de zwavelstokjes, het jochie met zijn vinger in de dijk en een meisje wat zomer en winter op klompjes met bandjes er omheen door de sneeuw naar school moet lopen. Niet alle ZZP'ers wonen in een tochtig beschimmeld woninkje, en niet elke flexwerker is een wanhopig bultje ellende. Sterker nog, ze pakken volop hun kansen in een veranderende wereld. Staan blijft de relatie tussen laag inkomen en gezondheid. Een schande in een land dat zich modern noemt. Daar past solidariteit, zonder Capi, Dolce en Zerbino er bij te hoeven halen.

White Knight
White Knight29 okt. 2020 - 17:45

"Er worden miljarden euro’s uitgetrokken om grote bedrijven te redden, maar flexwerkers komen op straat te staan." Die miljarden zijn juist uitgetrokken opdat niet meer mensen op straat zouden komen te staan. En flexwerkers zijn, nu ja, onderdeel van de flexibele schil. Ze zijn mede aangenomen omdat je ze bij economische neergang (of een pandemie) weer snel kunt ontslaan. Ware dat niet mogelijk, dan zouden ze nooit zijn aangenomen.

2 Reacties
Abma
Abma29 okt. 2020 - 18:39

Wat een gelul, solidariteit daar weleens van gehoord? Je praat alleen maar economie babbelaars na!

Kuifje3
Kuifje31 nov. 2020 - 8:40

@Abma: wat had u dan gewild? Bedrijven niet redden en iedere ontslagen medewerker en flexer een uitkering? Is dat uw vorm van solidariteit? Heeft u een idee hoe gruwelijk veel geld er al wordt uitgekeerd om bedrijven (en dus ook hun medewerkers) overeind te houden? De staatsschuld is nog nooit zo snel en zo hard opgelopen als dit jaar en als de crisis nog even duurt dan gaat het volgend jaar nog veel erger worden. De werkeloosheid stijgt, maar wel veel minder snel dan bij de vorige crisis juist omdat er gruwelijk veel geld wordt gestort om de economie te stutten. Ook dat is solidariteit. Denk nou eens een beetje na!

Frans Cobben
Frans Cobben29 okt. 2020 - 14:28

gezond eten(groenten en fruit) kan goed met een laag inkomen. In iedere bouwmarkt zijn middelen tegen tocht en vocht te koop!

Uitgekleed
Uitgekleed29 okt. 2020 - 14:00

Waarom niet allemaal op de SP stemmen!

4 Reacties
LaBou
LaBou 29 okt. 2020 - 17:49

Nee, laten we vooral op VVD, CDA, D66, PVV en FvD stemmen.

itsme3
itsme329 okt. 2020 - 20:10

Omdat de SP principieel weigert compromissen te sluiten, waardoor ze nooit iets zullen bereiken voor hun achterban.

LaBou
LaBou 30 okt. 2020 - 7:54

Itsme bedoelt dan compromissen a la de PvdA, namelijk je eigen puunten laten vallen om het beleid van de ander uit te voeren.

Kuifje3
Kuifje31 nov. 2020 - 8:31

@Uitgelicht: waarom wel? @laboe: de PvdA heeft ook veel compromissen gesloten waar de VVD flink moest slikken. Het verschil is dat de achterban van de VVD dit beter heeft begrepen en geaccepteerd dan die van de PvdA. Eigenlijk vond ik de uitleg van Samson zelfs veel eerlijker en beter dan die van Rutte, maar het kwam niet aan bij de kiezers.

Greendutch
Greendutch29 okt. 2020 - 12:53

regeringspartijen wijzen vaak, té vaak, op eigen verantwoording maar sommige mensen zijn niet altijd in staat om een totaal overzicht te houden. zij hebben wat meer zorg nodig zeker in deze tijd die toch steeds ingewikkelder wordt. maar de coalitie kiest voor een opvatting die hen zelf het best uitkomt. uiteindelijk zullen we het alleen redden als we meer samenwerken, delen, zorgen. Rutte en de Jonge hebben het vaak over 'samen! pakken we het virus aan' , maakt het voor de regering makkelijker, maar in andere gevallen geldt 'samen' blijkbaar niet zoals bv samen kosten delen

2 Reacties
Frans Cobben
Frans Cobben29 okt. 2020 - 14:29

iedereen kan voor weinig geld groenten en fruit op de markt kopen.

White Knight
White Knight29 okt. 2020 - 17:49

Wie zich niet in staat acht om het in de maatschappij te reden, kan vrijwillig bewind aanvragen. Maar veel mensen willen én de onbegrensde vrijheid, en een zacht vangnet als ze er een rommeltje van maken. Tja, dat gaat niet.

Paul250371
Paul25037129 okt. 2020 - 11:19

Goede column.

Joop Schouten
Joop Schouten29 okt. 2020 - 11:06

Zo is het. Bestaanszekerheid. Laat Rutte maar tegenargumenten opsommen.

Cherry2
Cherry229 okt. 2020 - 8:27

Het is wel hot zeg, Covid19 óf de grote gelijkmaker, óf de grote ongelijkmaker te noemen. Catchy is het wel. Even simpele logica: als je dood bent, tel je niet meer mee in statistieken. Sterftecijfers, waaruit stervingskans wordt berekend, zijn dus géén argument voor "versneld toenemende ongelijkheid". Hooguit kun je beargumenteren dat het een blijk is van bestaande ongelijkheid. Niet dat ik anders had verwacht van verkiezingsretoriek.

Le Chat Botté
Le Chat Botté29 okt. 2020 - 7:44

Laten we ons ook vooral inzetten om de jongeren te steunen. Jongeren worden door corona gigantisch op achterstand gezet en worden gehinderd om een zelfstandige maatschappelijke start te maken. Als de keuze is: multinationals als Tata Steel, of KLM steunen, versus jongeren steunen, dan kies ik onverkort voor jongeren.

4 Reacties
Robert Follon
Robert Follon29 okt. 2020 - 8:07

Dat is een valse tegenstelling. Je moet beide doen.

itsme3
itsme329 okt. 2020 - 11:52

U wilt de jongeren steunen door grote en belangrijke bedrijven failliet te laten gaan? Vreemde opvatting. Heel vreemd.

Le Chat Botté
Le Chat Botté29 okt. 2020 - 11:58

@robert De tegenstelling is niet vals. Het geld gaat nu duidelijk naar multinationals die prima in staat zouden moeten zijn om een magere periode op te vangen. Jongeren die nog moeten starten daarentegen hebben ondersteuning hard nodig. Als maatschappij doen we daarmee een investering die zich vanzelf terugverdient. Bij multinationals die zelf niet de broek op kunnen houden moeten we ons afvragen of het economisch juist heel gezond is om ze failliet te laten gaan. Voor jou komt er immers altijd wel weer een marktspeler die het gat gaat vullen. De werklozen die dat (tijdelijk) tot gevolg heeft, die moeten we dan weer wel opvangen. De aandeelhouders die rendement missen: had je maar beter moeten gokken in het kapitaalcasino.

gimli55
gimli5529 okt. 2020 - 12:54

@RF Nu wordt alleen gekozen voor de multinationals. Dat de huidige praktijk, het is een politieke keuze, waar de multinationals al 40 jaar optimaal profiteren en zelfs bij een andere politieke keuze moeten ze voor 50% meeprofiteren, terwijl ze al 40 jaar voor 100% profiteren. De politieke keuze kan en moet veranderen, en laat ecologie en klimatologie ook maar mee profiteren. Wijzen naar de bijdragen van de multinationals is voor een groot deel onzin. Zonder de burger, jongeren en ouderen, bestaan de multinationals niet. De medewerkers maken de multinationals groot met hun inzet. Net als in de zorg en het onderwijs. Managers horen te regelen (managen in het engels). Nu hebben ze de macht, maar schrap een paar management lagen en de tent draait gewoon door. Schrap een cruciale afdeling en de fabriek staat stil. Derhalve is wat jij stelt, juist een valse tegenstelling. Het is het uit mekaar spelen van verschillende groepen om zelf te profiteren.