De déconfiture van de lachende premier

Ruttes ordinaire bangmakerij, voor ‘de socialisten’ en nu voor ‘de PvdA’, markeert het treurige einde van de vrolijke, uitdagende man die mislukte als premier van een regering zonder visie maar met foute vrienden. Niets, letterlijk niets, heeft Rutte te bieden en dat is precies de reden dat hij terug moet vallen op een negatieve campagne. Met 130 rijdt hij zichzelf de sloot in.

Zo heeft het democratiseringsinitiatief nu zichzelf in de staart gebeten. De Nederlandse politiek draait om vier of vijf personen, de rest hang er maar bij. Van de vijf grote partijen (PVV, PvdA, D66, SP en VVD) is alleen de PvdA door en door democratisch, zij het niet zonder bureaucratische aspecten. De SP geef ik het krediet van een geleide democratie, ik ben vergeten welke term de CPN daar vroeger voor had. De rest is eigendom van de bazen.

Als die bazen naar het kabinet verkassen en de meest ambitieuze discipelen meenemen – want onze kamerleden willen boven alles bestuurder worden, volksvertegenwoordiger is een tussenstap, een noodzakelijk kwaad – dan blijft er weinig over om de controlerende functie van het parlement uit te voeren. Dualisme is steeds meer een fata morgana. Er wordt een hoop gezeurd over hoe het systeem niet meer goed werkt, mijnheer Wijffels wil liever een kabinet dat doet waar het zin in heeft en dan kijkt of er steun voor is. Het laat zich raden wie in dat kabinet de overhand heeft en wie de schuld krijgt als een wel democratisch gekozen parlement het dwarsboomt. Maar inderdaad is het huidige systeem alles behalve functioneel.

Het was vorige keer te prijzen dat Alexander Pechtold voor de verkiezingen zei dat hij in de kamer zou blijven, ook als zijn partij zou gaan regeren.

Niemand van de leiders zegt dat nu. Allemaal zijn ze regeergeil. Kiezers laten zich daardoor opnaaien. Partijen doen rare dingen om zichzelf als regeringsgeschikt neer te zetten – het gaat Groen Links zelfs de kop kosten. Misschien wordt het tijd om het om te draaien: eis van volksvertegenwoordigers dat ze dat ook na de verkiezingen willen doen. Dat ze in de kamer blijven.

Want laten we niet vergeten dat we volksvertegenwoordigers kiezen. Mijn moeder, haar leven lang CDA stemmer, zweeft ook tegenwoordig (Maxime Verhagen is zelfs onder katholieken slecht gevallen, en Balk en Buma zijn te gereformeerd). Ik heb haar aangeraden om gewoon te stemmen op de partij die haar wereldbeeld en haar waarden het beste benadert en dat is een brede middenpartij, dat wil zeggen een partij met een op waarden gebaseerd programma (ideologisch zo u wilt) en een brede afspiegeling van de samenleving, dus niet alleen hoog opgeleide en zelfverzekerde randstedelingen die zich op hun gemak voelen in een geglobaliseerde wereld, maar een ouderwetse middenpartij met leden uit alle lagen van de samenleving. In haar geval is het CDA dat nog steeds, maar dat midden is ook het midden van de PvdA zodat ze dat ook voor het eerst van haar leven kan overwegen. (Tussen haakjes: de terugkeer van de PvdA laat zien dat alle verhalen over het verloren gegane midden prematuur waren, maar daar moeten we het na 12 september nog maar eens over hebben.)

Mijn stelling is in elk geval: kies voor de partij waar u zich bij thuis voelt, stem op uw waarden of ideologie en niet op degene die al of niet premier zou kunnen worden. Laat u niet opnaaien dat het nek aan nek is tussen Rutte en Samsom of Roemer of wie dan ook, stem voor kwaliteit in de kamer.