De debilisering van het programmalandschap

De zin: “Bezuinigen gaat vaak van au, maar u ziet: dit hoeft helemaal geen pijn te doen.” Jean-Pierre Geelen in zijn open brief aan Henk Hagoort (dir. Publieke Omroep) van drie november zit mij al een aantal dagen dwars. Vooral deze zin zit mij dwars, omdat Jean-Pierre Geelen zich wel degelijk bewust is van de personele gevolgen van deze visieloze bezuiniging. Deze doen wel degelijk au!

Wat mij betreft mogen veel programma’s verdwijnen. Ik heb weinig tot niets met de Reünie, Boer zoekt  vrouw, Lingo, Het politiebureau, Man bijt hond, Vandaag de Dag, Heb je dat gezien, Opsporing Verzocht, Blauw Bloed, Bauer’s Zigeunernacht, Wie is de Mol?, Sesamstraat en nog vele andere programma. Ik zal er niet van wakker liggen als ze geschrapt- of worden ondergebracht bij de commerciëlen. Toch, dat ik niets tot zeer weinig van deze programma’s moet hebben rechtvaardigt niet dat het dan maar naar de commerciëlen moet of dat het geschrapt wordt.

Waar Geelen aangeeft te snappen dat het de Publieke Omroep niet overtuigend gelukt is haar bestaansrecht aan te tonen, vraag ik mij af waarom hij dit snapt. Niet ieder programma is geslaagd, maar vele programma’s zijn dit wel, of worden in ieder geval door de kijker zo gewaardeerd (zie waarderingscijfers ). Het bereik van vele programma’s geeft overigens ook aan dat het met de bestaansrecht van de Publieke Omroep wel goed zit.

Natuurlijk, er zijn ook programma’s die wat kijkcijferaantallen betreft minder goed scoren. Maakt dit een programma overbodig? Maakt dit dat de Publieke Omroep niet afdoende zijn bestaansrecht heeft bewezen? Ik denk het niet, het geeft vooral aan dat ook programma’s waar weinig animo voor is een thuis vinden bij de Publieke Omroep.

Dat professioneel tv-kijker Geelen zo makkelijk meegaat in dit VVD bezuinigingsfeestje geeft te denken. De programmering bij de Publieke Omroep afgezet tegen nietszeggende programma’s als Barbie’s baby, Oh Oh Europa, Britt en Ymke stellen vragen, Derek Ogilvie, De Modepolitie, Help Onze Dochter Aan De Man, Mijn Vieze Vette Vervelende Verloofde, Show Me The Money, Wie Trouwt Mijn Zoon en zo nog vele andere programma’s, doet de Publieke Omroep, zo constateer ik, meer dan wat zij moeten doen zelf. Zij behoeden de kijker voor de debilisering van het programmalandschap. Daar mogen we de Publieke Omroep en de programmamakers best voor bedanken.

In het VVD verkiezingsprogramma staat o.a. dat de Publieke Omroep in de structuur hetzelfde is gebleven en de VVD wil dat de Publieke Omroep zich verder aanpast aan de moderne tijd. Aan het eerste wordt al hard gewerkt, er stond de Publieke Omroep op dit vlak al veel te wachten en waar de VVD op doelt als ze het hebben over de ‘moderne tijd’ is mij een raadsel. Wellicht dat zij met ‘moderne tijd’ bedoelen dat het internet verboden gebied zal worden, en er hoogstens twee verschillende algemene netten en maximaal vier radiozenders mogen zijn.

Ook rept de VVD in het verkiezingsprogramma dat de Publieke Omroep alleen programma’s mag aanbieden met een maatschappelijk toegevoegde waarde, en alleen als deze programma’s niet al door de commerciëlen worden aangeboden. Alles voor de diversiteit, maar is het hier wel om te doen? Na het lezen van het VVD program denk ik van niet. Hoofddoel is het uitkleden/ontmantelen van de Publieke Omroep.

We weten inmiddels wel wat de commerciëlen willen als zij een programma willen starten met een voor de maatschappij toegevoegde waarde. Zie Ogilvie, 24 uur: Tussen Leven en Dood én het nooit tot een uitzending gehaalde Jeugdzorg project. Bovendien is het nog maar de vraag of deze programma’s, zoals uitgezonden bij de Publieke Omroep, passen in het verdienmodel bij de commerciëlen.

In de tweede alinea van de open brief schrijft Geelen: “Ik neem aan dat u tv bedoelde, want over radio gaat het nooit, evenmin over de vele websites die de Publieke Omroep produceert.” Ietwat vals natuurlijk als je bedenkt dat de Publieke Omroep inmiddels het aantal websites heeft teruggebracht van 1074 naar 615. Ruim 40% van de websites is dus al geschrapt.

De discussie over de websites zal dan ook vroeg of laat weer oplaaien. Het is zelden een verrassende discussie en altijd betreft het Joop.nl en de nieuwswebsite van de NOS. De een zorgt voor minder animo voor de website/opiniepagina van de almaar rechtser wordende Volkskrant (of welke krant dan ook). En de ander zou eigenlijk niet meer mogen doen dan vriendelijk lachen op TV en het internet vergeten. Concurrentievervalsing, zelfs als dit niet zo is, dan is het concurrentievervalsing. De VVD heeft hier goed naar geluisterd en meldde in zijn verkiezingsprogramma al dat mediabedrijven niet beperkt mag worden door de publieke. Op de website stelt de VVD: We mogen trots zijn op het gevarieerde media-aanbod in ons land: kranten, opiniebladen en regionale en landelijke radio- en televisiezenders. De sector heeft het moeilijk, mede door de oneerlijke concurrentie van de publieke omroep.

De publieke omroep moet terug naar de kerntaken: nieuws, achtergronden bij dat nieuws en cultuur. Voor deze beperkte taak kan de publieke omroep toe met twee netten. Voorkomen moet worden dat de publieke omroep het gehele medialandschap te veel gaat domineren en verstoren. Dat gebeurt bijvoorbeeld al sterk op het internet. De VVD wil een beperkte rol van de publieke omroep op het internet.

Ik vrees met grote vreze. De rigoureuze bezuinigingen op de Publieke Omroep lijken er niet toe te doen. Omroepbazen die zich terecht zorgen maken, worden weggezet als huilebalken die niet moeten zeuren in tijden dat iedereen ervan langs krijgt. Dit mag zo zijn, dit is inderdaad ook zeer zorgelijk, maar het is geen reden om niet aan de bel te trekken. Als liefhebber zie ik graag dat de Publieke Omroep blijft voorzien in mijn- en in de behoeften van anderen. Of we elkaars programma’s en websites nu leuk vinden of niet.

Volg Karim Khaoiri ook op Twitter Lees ook – Mark Minkman: Rutte II zet de botte bijl in de Publieke Omroep