De carnivoor is níét terug

De afgelopen weken verschenen in verschillende media stoere koppen over de vermeende terugkeer van de carnivoor. In de Telegraaf “Biefstuk is weer terug”. Of “Vlees maakt een comeback.” “Het nepvlees feestje is voorbij.” Maar het probleem is simpel: het klopt niet.

Alle serieuze cijfers laten iets heel anders zien. In Nederland is de vleesconsumptie in 2024 gedaald naar het laagste niveau in twintig jaar. Nederlanders eten minder rund, minder varken en blijven langzaam maar zeker naar een flexitarisch eetpatroon schuiven.

Hoe kan het dan dat het verhaal van de “terugkerende carnivoor” toch zo hard rondzingt? Simpel. Een trendbreuk verkoopt. “Alles blijft ongeveer hetzelfde, maar dan een béétje minder” haalt nu eenmaal niet de voorpagina. En plantaardig eten is inmiddels volwassen geworden: geen hype, geen lifestyle-cult meer, maar gewoon een optie in het eetpatroon van de meeste mensen. Als de hype afvlakt, roepen sommigen dat de tegenbeweging begonnen is. Dat heet verlangen naar eenvoud, niet data-analyse.

Daar komt iets anders bij: eten is identiteitspolitiek geworden. Vlees staat symbool voor “gewoon normaal doen”, voor nostalgie, voor anti-woke sentiment. Het maakt niet uit hoeveel kilo er werkelijk wordt gegeten, de emotie wint het van de werkelijkheid. En dus duikt in de media een beeld op van een Nederland dat massaal terugkeert naar de biefstuk. Een fictie verpakt als volksgevoel.

Maar feiten doen ertoe. Zeker in een tijd waarin de landbouwsector voor enorme keuzes staat, waarin klimaatdoelen wringen en waarin boeren én consumenten duidelijkheid verdienen. Het frame van de “carnivoor-comeback” ondermijnt die helderheid. Het geeft mensen het idee dat hun eigen verandering zinloos was. Het helpt politieke partijen die al jaren roepen dat verduurzaming “over” is. En het remt ondernemers die wel vooruitkijken — boeren die omschakelen, chefs die experimenteren, jongeren die gewoon minder vlees willen eten zonder daar een identiteit van te maken.

We moeten eerlijk zijn: de vleesconsumptie daalt te langzaam. De gedragsverandering is subtiel en vaak ongemerkt. Maar langzaam is niet hetzelfde als “weg”. En een vertraagde groei van plantaardig eten betekent niet dat we terugglijden naar het dieet van tien jaar geleden. Het dient bij De Telegraaf vooral het verlangen naar nostalgie, niet de werkelijkheid. Wie beter kijkt, ziet een land dat gestaag verandert met stille volharding.