Joop

De burger moet de regie nu terugpakken van de overheid

Opinie

•

12-02-2022

•

leestijd 6 minuten

•

476 keer bekeken

•

cc-foto: Elvert Barnes

Ander gedrag en kritisch denken worden niet geduld omdat alle koppen dezelfde kant op moeten staan, vanwege dit dodelijk virus

We leven in een tijd die een kruispunt vormt, waarbij het oude niet meer werkt en het nieuwe er nog niet is. Een tijd van angst en chaos, maar ook een tijd van hoop, als je het kunt waarnemen. Het lijkt op de tijd dat een rups transformeert tot een vlinder, wat dus ook betekent een kwetsbare tijd. Net als in een individuele crisis en het leven vanuit een opnieuw gevonden basis moet worden opgebouwd. We kunnen wel stellen dat we collectief in een soortgelijke crisis verkeren.

Het is een tijd van manipulatie, van grensoverschrijding, maar ook de tijd dat deze zichtbaar wordt en hersteld kan worden. Dat wordt duidelijk nu vrouwen hun grens stellen ten opzichte van mannen die hun lichaam niet respecteren, maar gebruiken voor hun eigen macht en lust. Als een gebruiksvoorwerp. Dat wordt zichtbaar in hoe wij omgaan met de natuur, met dieren, met natuurlijke grondstoffen en wij de aarde niet respecteren naar de grote intrinsieke waarde die zij in zich draagt. Maar vanuit ons kapitalistisch systeem ermee omgaan als een gebruiksvoorwerp voor onze eigen macht, om geld te verdienen, rijk te worden.

De kloof tussen arm en rijk is zo groot, dat zij niet meer te overbruggen is zonder de uitgangspunten van onze economie rigoureus te veranderen. En is het niet zo dat op vele gebieden, onderwijs, zorg, industrie, politiek en overheid, niet de mens of het menselijke centraal staat, maar geld gestuurde modellen, gebaseerd op cijfers en algoritmes. En dit steeds vaker ten koste gaat van individuen.

Maar dat dit een tijd is van manipulatie en grensoverschrijding wordt vooral zichtbaar in onze politiek die zich meer dan ooit tegenover zijn burgers stelt, zoals recent in de Toeslagenaffaire en de gaswinning in Groningen. Dat is begonnen in de jaren ’80 van de vorige eeuw, waar met name de Westerse politiek de vrije markt is gaan dienen in plaats van zijn burgers en de kapitalistische globalisering zoals we die nu kennen, zijn aanvang kon gaan nemen. Vanaf dat moment werd het neoliberale systeem en zijn narratief dominant, verloor onze democratie zijn werkelijke waarde en is het vertrouwen van de burgers in de politiek stelselmatig minder geworden. Tot het dieptepunt waarin we nu na 2 jaar Coronabeleid verkeren.

De eerste beelden die in de media verschenen van wat het coronavirus aanrichtte, waren angstaanjagend en deze grote angst zorgde ervoor dat we collectief over gingen tot een instinctieve manier van groepsdenken. De macht werd collectief in handen gelegd van de overheid, die in samenwerking met de reguliere medische wetenschap ons moest redden van dit virus.

In plaats van een brede aanpak, werd er vanuit de regering vanaf het begin gekozen voor het eenzijdige beleid van massa-vaccinatie in combinatie met de coronapas. Manipulatie werd hierin niet geschroomd, wordt nu steeds meer duidelijk door documenten die boven tafel komen. Ongevaccineerden en andersdenkenden werden geframed als asociaal en misdadig met polarisatie en tweedeling tot gevolg. Grondwettelijke grenzen werden bewust opgezocht.

En deze situatie wordt nog steeds in stand gehouden, ook al is de huidige variant mild en blijkt uit wetenschappelijk onderzoek dat de coronapas nauwelijks gezondheidswinst oplevert. Het is de vraag of de overheid zijn macht en controle nog wil loslaten. En of er sprake is van een onderliggende agenda die niet openlijk wordt uitgesproken, maar die wellicht zou betekenen dat het systeem nog meer invloed krijgt ten koste van de burger.

Als we dan kijken naar het gemak waarmee we vanuit een grote angst voor ziekte en dood onze individualiteit loslaten en laten manipuleren door de overheid, lijkt het alsof we onszelf meer dan ooit zijn kwijtgeraakt in een technocratisch en manipulerend systeem dat het van ons mensen aan het overnemen is. We lijken als burgers op muizen in een kooitje met de overheid als een kat die met ons speelt. Ons op onregelmatige en onvoorspelbare tijden kruimeltjes geeft, zodat we gevangenen blijven in het kooitje, terwijl het deurtje openstaat.

Steeds meer mensen worden zich bewust van deze situatie en komen in verzet, terwijl een grote groep het nog steeds normaal vindt om hun vrijheid op te geven voor een gevoel van veiligheid, dat geen enkele wetenschappelijk en feitelijke grond meer heeft. Het lijkt nu echt tijd voor een grote verandering willen we onze invloed als burger niet totaal verliezen. Zoals vrouwen hun ruimte aan het terugpakken zijn op de mannen die over hun grenzen zijn gegaan, moeten wij als burgers onze regie veroveren op de overheid om ervoor te zorgen dat de democratie weer over ons als burgers gaat en niet over het neoliberale systeem, dat door de politiek wordt gefaciliteerd.

Deze grote en noodzakelijke verandering begint bij ieder individu. Waarom? Omdat we voor ons wij een diepere bodem nodig hebben, een wij dat gegrond is in ieder individu. Op dit moment is dat niet het geval en dat wordt in deze coronatijd meer dan duidelijk, waarin een wij bestaat uit iedereen die hetzelfde denkt en doet wat de overheid van hen vraagt. Samen krijgen we corona eronder.

Ander gedrag en kritisch denken worden niet geduld omdat alle koppen dezelfde kant op moeten staan, vanwege dit dodelijk virus. De media doet op schokkende wijze mee aan de propaganda van een op angst gebaseerd overheidsbeleid dat niet transparant is en daardoor van bovenaf wordt opgelegd aan burgers die in die zin beschouwd worden als kleine kinderen. Dit is een vorm van massa-vorming die naar mijn mening de democratie ernstig bedreigt en ervoor zorgt dat wij als burgers de overheid dienen en niet andersom, zoals het hoort te zijn.

Hoe vinden wij deze nieuwe grond als individu dat de basis dient te zijn voor een nieuw wij ? Op de eerste plaats door naar binnen te gaan. Door het aankijken van onze grootste angsten, namelijk die van de dood en de angst om uit de groep te vallen. Deze beide, vaak onbewuste angsten zorgen ervoor dat we onszelf als individu loslaten, de redding buiten onszelf zoeken en daardoor makkelijk te manipuleren zijn. Onze angsten, maar ook ons lijden zijn de ingang om contact te maken met dat deel, waar onze werkelijke individualiteit begint, namelijk onze essentie, ons geestelijk deel.

Ooit is ieder van ons dat deel verloren, ieder heeft daar zijn eigen geschiedenis in. Maar dat trauma punt van afgescheidenheid kan door naar binnen te gaan weer gevonden en geheeld worden. Daar ligt de oorzaak en bevrijding van onze angst, het begin van emotionele onafhankelijkheid dat ons minder gevoelig maakt voor manipulatie.

Het mooie is dat in die diepere grond van onze essentie we allen verbonden zijn met elkaar ook al zijn we verschillend. Dat maakt dat dit wij zo sterk en gelijkwaardig is en niet discriminerend of polariserend. Vanuit dit nieuwe wij zullen nieuwe vormen ontstaan, nieuwe vormen van leiderschap en samenwerking, een nieuwe democratie, veel dichter bij de mensen om wie het gaat dan nu het geval is.

Het mag duidelijk zijn dat dit noodzakelijke zelfonderzoek niet binnen korte tijd zal zijn afgerond. Ondertussen komen er in maart gemeenteraadsverkiezingen aan en kunnen we ons afvragen welke partijen onze stem verdienen. Wellicht kunnen we nu in ieder geval laten zien dat we ons niet langer laten manipuleren en opkomen voor onze grondrechten als autonoom individu. En in ieder geval niet stemmen op de partijen die deze individuele grondrechten de afgelopen 2 jaar onder het mom van ‘gezondheid’ in sterke mate hebben verloochend en daardoor over onze grenzen zijn gegaan.

Meer over:

coronamaatregelen, democratie, opinie, coronacrisis

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

Reacties (49)

Sorteren op:

FromValue14 feb. 2022 - 8:37

Het neoliberalisme is in de jaren '30 ontstaan als reactie op het communisme en socialisme. Met name in rechtse kringen vond men dat er teveel macht richting de overheid ging en dat alleen de markt kon zorgen voor een solide verdeling van de macht en dat door de markt individuele vrijheden en verantwoordelijkheden gegarandeerd werden. Het verschil met het liberalisme is dat de overheid een scheidsrechter is in de markt. Anders zou macht zich concentreren door kartels en monopolies, wat niet wenselijk is – de zogenaamde onzichtbare hand van de markt is niet zaligmakend – Dat is in een notendop de kern van het neoliberalisme. In het neoliberalisme speelt de overheid een hele grote rol en moet deze overheid zorgen voor een goede marktwerking door het verdelen van macht. De nachtwakerstaat en laissez faire worden door het neoliberalisme gezien als problematisch in het klassieke liberalisme, zij zien een grote rol voor de overheid om in dat gat te springen om de vrijheid en zelfredzaamheid van het individu te waarborgen en stimuleren. In essentie zie ik wel wat in het neoliberalisme – individuele vrijheden en zelfredzaamheid. Je kunt de markt niet zijn gang laten gaan en de overheid moet hierin een grote rol spelen. Wat we tegenwoordig zien, is dat de weg naar de hel geplaveid is met goede bedoelingen. We zien vrij vaak een enge combinatie tussen het calvinisme en het neoliberalisme. Daarnaast kun je jezelf afvragen of bepaalde keuzes die we tegenwoordig kunnen maken een daadwerkelijke impact hebben op onze vrijheid. De effort om die keuzevrijheid te realiseren levert tegenwoordig een meet- en cijferfetisjisme op. Dat kun je met eigen ogen zien in het onderwijs en de zorg. Het is zeer veel effort voor iets waar ik als burger in het kader van vrijheid niet zoveel waarde aan hecht. De schrijver stelt dat de politiek sinds de jaren ‘80 de vrije markt aan het dienen is – Dat is eigenlijk flauwekul. Het klassieke liberalisme met de onzichtbare hand van de markt hebben de schuld gekregen van de crisis van de jaren ’30 en sindsdien is de overheid zeer actief in de markt en probeert deze te sturen en te controleren. Van rapportage eisen aan jaarverslagen, wattage-eisen van stofzuigers, mededingingsautoriteiten tot het lage rente beleid van de ECB – De overheid is overal. Daarnaast hebben globale en technologische ontwikkelingen de globalisatie vanaf de jaren ‘80 mogelijk gemaakt, waardoor productie verschoof naar landen in de (semi) periferie. Hierdoor groeide de economieën daar snel, maar hier langzaam. Netto resultaat was dat de economische verschillen tussen werelddelen kleiner worden, maar binnen samenlevingen de verschillen groter. Heel veel neoliberale maatregelen zijn hier een katalysator geweest en hebben ervoor gezorgd dat met name arbeid steeds minder lucratief werd. Je kunt niet tegen geld ‘opwerken’. Naar mijn idee is dit niet een vooropgezet plan maar (ondoordacht) beleid in combinatie met sociale en globale ontwikkelingen – De overheid heeft een fixatie op keuzevrijheid en probeert als een scheidsrechter de regels van het spel te handhaven. Het veld wordt echter steeds groter en het regelboek steeds dikker. Daar spelen wij als burgers een hele grote rol in. Van alles wordt verwacht en de burger wil zelfredzaamheid als het hem of haar uitkomt. Allemaal terecht, maar misschien moeten wij eerst eens kijken naar de omvang van het veld en de doelstellingen van ons spel. Bovenstaande stuk leest met name als een verhaal van een burger die zijn grondrechten als excuus ziet om zich aan het collectief te onttrekken en daarbij de verantwoordelijkheid voor de grondrechten van een ander bij de overheid neerlegt. Dat is heel erg neoliberaal, maar naar mijn idee niet wenselijk.

3 Reacties

Pater14 feb. 2022 - 10:56

De huidige betekenis van neoliberalisme, zie Wiki: "In het hedendaagse spraakgebruik wordt met de term neoliberalisme meestal gedoeld op de wereldwijde trend sinds de 1960er jaren om de invloed van commerciële bedrijven te vergroten ten koste van staatsbedrijven, door middel van privatisering. Neoliberalisme wordt daarbij niet exclusief geassocieerd met politieke partijen die als rechts en conservatief worden beschouwd, maar in zekere mate ook met partijen in het politieke midden of zelfs links daarvan. Soms wordt het gebruikt voor elk initiatief dat beoogt de rol van de staat en de belastingdruk te verminderen. Onder het thatcherisme, tezamen met de tendens tot globalisering, is de invloed van het neoliberalisme wereldwijd gegroeid." De regels namen juist af: de regulering van de financiële sector werd voor een groot deel gewoon geschrapt, regels die de ruimtelijke ordening bepaalden werden gedecentraliseerd en machteloos gemaakt enz. Je kritiek op Ribbens deel ik dan weer wel. Neoliberalisme werd ook de dominante ideologie van bijv. Clinton, Blair, Schröder, Kok.