Joop

De blinde vlek van Francisco van Jole en het boekenvak

  •    •  
12-02-2012
  •  
leestijd 6 minuten
  •  
BNNVARA fallback image
Zelfs Francisco hecht nog waarde aan 20 procent van zijn boeken. Mensen betalen liever niet voor digitale boeken. En zo zijn er tal van redenen waarom het papieren boek zal blijven bestaan
‘Het einde van het papieren boek is onontkoombaar’ stelde Francisco van Jole onlangs op Joop.nl. En hij is zeker van zijn zaak, zelfs zo zeker dat hij al wie het niet met hem eens is onmiddellijk wantrouwt als het gaat om beslissingskunde in welke andere zaak dan ook: ‘Ik zei dat ik schrok van het betoog van Verhofstadt. Niet vanwege zijn voorliefde voor papier maar omdat ik hem hoog acht als het gaat om Europa en graag luister naar zijn vergezichten over Europese eenwording. Ik twijfel nu plots of hij daarbij niet soortgelijke denkfouten maakt.’
Tja. Als mensen iets zeker denken te weten, worden ze klaarblijkelijk nogal slordig in hun denken. Dat demonstreert niet alleen Van Jole, maar de lange rij onheilsprofeten die momenteel het boekenvak onveilig maakt.
Vooropgesteld: ik denk niet dat het boekenvak geen probleem heeft, noch weet ik zeker dat het papieren boek niet zal verdwijnen. Maar de zekerweters zien zó veel over het hoofd, dat het me goed lijkt eens wat zaken uit te lichten waar zij een blinde vlek voor hebben.
Van Jole bracht een groot deel van zijn boekenkast naar het antiquariaat. “Tachtig procent van de boeken die ik bezat heb ik weggedaan en ik heb er nog geen moment spijt van gehad.” Dat betekent in elk geval twee dingen: 1) Van Jole vond het van twintig procent van zijn boekencollectie nodig die op papier te behouden, en belangrijker nog 2) een antiquariaat zag brood in het aankopen van zijn papieren overvoorraad. Wat dat concreet betekent, weet ik niet, maar het betekent in elk geval dat er nog steeds vraag én aanbod bestaat.
Ik werk in een boekhandel. Ja, zo’n winkel waar een heleboel boeken liggen. Een groot deel van de boeken die ik verkoop, moet ik in cadeaupapier verpakken. Mensen kopen boeken vaak voor anderen. Probeert u zich eens voor te stellen hoe u iemand voor zijn verjaardag een file cadeau doet. Heeft u dat wel eens gedaan met een muziekalbum, een film? ‘Ach wat leuk, een stick!’, ‘Ach wat leuk, een downloadcode!’
Hoe slordig de papierdoodverklaarders denken demonstreerde Luuk Koelman op zijn website. Zijn stelling: het naar beneden bijstellen van de prijs van e-books zal de verkoop niet opstuwen. Omdat de Brave New Digital World nu eenmaal een andere mores kent: “Voor een papieren boek betaal je, voor een digitaal boek bij voorkeur niet.” Het bewijs: mensen die hij zijn e-book stuurt met een factuur betalen niet, mensen die hij zijn papieren boek stuurt betalen wel. Zou dat echt met die andere mores te maken hebben, of is het gewoon omdat mensen die het e-book bestellen dat met een anoniem mailadres kunnen doen, en het papieren boek naar een écht en dus traceerbaar adres gestuurd moet worden?
De papierdoodverklaarders maken ook altijd veel te gemakkelijk een vergelijking met hoe het de CD is vergaan. Die vergelijking is in zekere zin wel terecht – er valt van alles uit te leren – maar in de lineaire toekomstvoorspellingen van mensen als Van Jole worden de problemen met die vergelijking maar wat graag over het hoofd gezien. Van belang is dat muziek er al was, lang, lang voordat de geluidsdrager werd uitgevonden. De geluidsdrager was een mogelijkheid om iets te registreren dat al bestond: muziek. Zo kon muziek ook genoten worden in afwezigheid van muzikanten. Handig.
De boekdrukkunst was daarentegen de uitvinding van iets geheel nieuws. Natuurlijk bestonden er vóór de boekdrukkunst al wel literatuur, religie en wetenschap, maar die zijn door de boekdrukkunst fundamenteel veranderd. Dat is af te lezen in welke mate de boekdrukkunst het fundament is geworden van onze cultuur. Dat is nauwelijks te onderschatten. Het vertalen van de Bijbel in het Duits was niet voor niets een revolutionaire daad van Luther: het Woord van God werd beschikbaar voor gewone mensen, en niet alleen voor de machthebbers.
De elpee is lang zo belangrijk niet geweest. En bovendien gaat de problematiek van muziek, naast de wisseling van geluidsdrager, ook ergens anders over. Singer/songwriter Ani DiFranco vatte het allemaal mooi samen : “People used to make records / as in a record of an event: / the event of people / playing music in a room. / Now everything’s cross marketing, / it’s about sunglasses and shoes / or guns and drugs – / you choose.” Een elpee is een product geworden. Een boek is dat misschien ook, maar het is ook – nog altijd – veel en veel meer dan dat.
Daaruit volgt nog iets anders. Veel mensen die staan te juichen bij de digitalisering van boeken, protesteerden mee met de actiegroep Wij Vertrouwen Stemcomputers Niet. Waarom waren stemcomputers niet te vertrouwen? Omdat het bij een gedigitaliseerde verkiezing veel makkelijker is om te frauderen. Wil je een papieren verkiezing vervalsen, dan zul je bij ieder stembureau afzonderlijk moeten organiseren dat er een klein verschil wordt gemaakt in jouw voordeel. Bij een digitale verkiezing is een hack van de centrale computer genoeg. Duizenden inbraken versus één enkele inbraak dus.
Wat vervult deze zelfde mensen zo van vertrouwen dat we het gehele lichaam van literatuur, wetenschap en religie gaan overhevelen naar de cloud? Met andere woorden: het is allemaal goed en wel dat we de verkoop van onze boeken gaan overlaten aan machtige multinationals als Google en Amazon, maar noem mij één goede reden dat ik er blind op zou moeten vertrouwen dat deze bedrijven zich ethisch zullen gedragen ten opzichte van het inhoudelijk erfgoed van boeken, en dus van ideeën? Natuurlijk, er is het copyright – heil copyright! – maar het copyright op pak ‘m beet ‘On civil disobedience’ van Henry David Thoreau is allang verlopen. Waarom zou Google de inhoud van dat activistenbijbeltje niet per land een beetje willen veranderen? Dat kan immers tot meer verkoop leiden in bijvoorbeeld China. En meer verkoop, dat is uiteindelijk de enige leidende overweging van een multinational als Google.
Google kan dat nu niet doen, omdat er papieren versies bestaan van het boek. En niet eentje: de antiquariaten liggen er vol mee. Maar als de papieren boeken verdwijnen, en vooral als ze uit handen verdwijnen van gewone mensen (en ze zich alleen nog maar in officiële bibliotheken bevinden), dan hebben de cloud controllers de vrije hand. Bij de nieuwe plaat van Metallica is dat niet zo erg, maar bij boeken veel meer. Omdat de boekdrukkunst nu eenmaal gezorgd heeft voor de vrije en brede beschikbaarheid van ideeën, en de geluidsdrager voor de beschikbaarheid van muziek zonder muzikanten. Het eerste is een revolutie, het tweede is vooral handig en fijn.
Trouwens, waar halen mensen als Van Jole het rotsvaste vertrouwen vandaan dat de elektriciteit die nodig is om e-readers, cloudservers en dergelijke te laten draaien, beschikbaar blijft? Of liever: dat er in de nabije toekomst een veelvoud van de huidige beschikbare energie gewonnen kan worden om al die boekenservers, e-readers en tablets die er nog bij gaan komen te laten draaien? Er is namelijk het een en ander aan de hand met ons milieu en onze energiebronnen. Of zal het erop uitdraaien dat lezen weer slechts is weggelegd voor rijke, machtige mensen in rijke, machtige landen, die de ontegenzeglijk schaarser wordende elektriciteit die voor lezen nodig zal zijn kunnen betalen? Als het zo wordt, dan lijkt dat me weer een goede reden voor een revolutie. Ik weet wel hoe die er dan mogelijk uit kan zien: als een papieren boek.
Dit artikel verscheen eerder op het literaire weblog Ooteoote.nl
Lees ook het stuk van Francisco van Jole: De onvermijdelijke dood van het papieren boek

Meer over:

opinie, media
Delen:

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

avatar

Reacties (33)

HanvanderHorst1
HanvanderHorst112 feb. 2012 - 14:18

Dit is ook waar.

addystoker
addystoker12 feb. 2012 - 14:18

eens met de strekking van dit artikel en natuurlijk veschuift de markt wel, bij bol.com heeft men het druk, en dat is vaak makkelijker dan even naar de traditionele boekhandel gaan. het gedrukte boek heeft nog steeds toekomst, evenals de gedrukte krant.

Waterbeer
Waterbeer12 feb. 2012 - 14:18

Deze jongeman heeft graag een papieren boek . Dat ruikt lekker en je kunt er mee in bad en je kunt het wegsmijten op een keiharde vloer . Je kunt er ook bij in slaap vallen met je neus tussen twee pagina's Ik blief die elektrische onzin niet. van Jole kan me nog meer vertellen . Morgen ben ik jarig en raad eens wat ik aan mijn ouders gevraagd heb ? Een boekenbon zodat ik een boek kan kopen . Wellicht een van van Jole .

CliffClavin1993
CliffClavin199312 feb. 2012 - 14:18

Ik heb natuurlijk altijd gelijk, dat zeg ik met de bescheidenheid die me aldoor zo siert. Kijk maar wat Wikipedia erover zegt: ________________________ "Digitalis-vergiftiging resulteert uit een overdosis Digitalis. De verschijnselen zijn een verminderd gezichtsvermogen, het zien van vage omtrekken en in ernstige gevallen een gevaarlijk lage hartslag (bradycardie). Specifiek hierbij is dat het niet alleen een remmende werking heeft op de frequentie van de hartslag, door effect op de sinusknoop (de natuurlijke pacemaker van het hart) maar ook een remmende werking heeft op de geleidende functie van de atrioventriculaire knoop (AV-knoop, het 'koppelcentrum tussen geleiding van boezems en kamers). Hierdoor kan een gecombineerde afwijking van het hartritme ontstaan. ______________________ Nou? Kom er maar in, van Jole.

BakkerGerard
BakkerGerard12 feb. 2012 - 14:18

Natuurlijk, 'papieren' boeken zullen voorlopig gewoon blijven bestaan. Als je zo'n boek uit hebt, kun je hem tenminste nog in je boekenkast zetten. Dat lukt niet met de electronische variant. De electronische ga ik pas op mn ipad lezen als de prijs van zo'n boek flink omlaag gaat. Want meer dan een paar Euro voor een electronisch boek betalen is absurd, daar begin ik niet aan.

ruudh2
ruudh212 feb. 2012 - 14:18

Ben het helemaal eens met Francisco van Jole. De dagen van het papieren boek zijn geteld. Mijn rationale voor deze boute stelling is als volgt. Vroeger had je monniken die documenten dupliceerden door ze met noeste arbeid over te schrijven. Bestaande kennis of nieuwe inzichten konden zich daarom maar moeizaam in de samenleving verspreiden. Toen kwam de boekdrukpers (met die eeuwige discussie of het een Duitser of een Nederlander was die hem uitvond) en vloeide kennis/nieuws veel sneller in de manifestatie van 'boek' of 'krant'. Maar het drukken en verspreiden van een boek was kostbaar en daarom ontstonden er 'uitgevers' die op basis van economische gronden wel even gingen bepalen welk boek langs 'de poortwachters' mocht. En dat economische selectief motief kreeg daarna natuurlijk toen ook een moreel en zelfs politiek sausje. Dit nog los van hele enge zaken als directe boekcensuur of zelfs boekverbrandingen om de bevolking te 'beschermen' tegen staatsgevaarlijk ideeën die er in verwoord waren. Andere nadelen van boeken bleven het dure herstel van drukfouten (met name in school/leerboeken), het gewicht ervan voor kinderen in de groei in hun rugzakken (dan laat ik dat verschrikkelijke kaften nog even buiten beschouwing), de aanslag op de bomen voor de houtpulp, etc. Door de opkomst van de moderne manier van verspreiden van kennis of verluchting via het Internet, zijn al deze nadelen in één klap verdwenen. Denk dat schoolboeken er als eerste aangaan (nu al in Zuid-Korea). Gewoon een e-reader per kind aan het begin van het schooljaar en je hebt altijd de laatste druk, bent automatisch waar je gebleven was in de stof en er is helemaal geen rugzak meer nodig. Ben inmiddels een zeer fervent Kindle 4 gebruiker en zonder ook maar het geringste spoortje cognitieve dissonantie kan ik stellen dat ik nog geen enkel nadeel ten opzichte van deze nieuwe manier van lezen ontdekt heb. Sterker nog: ik lees opeens veel meer! Dat komt onder andere doordat als ik vroeger op zaterdag in de krant een enthousiaste boekrecensie las, deze vervolgens uitscheurde met de gedachte om het aangeprezen boek de volgende keer bij het bezoek aan een boekhandel aan te schaffen. Gebeurde dus nooit. Nu download ik het boek meteen (direct behoeftebevrediging) en dezelfde avond/nacht ben ik vaak al halverwege. Nu denken jullie waarschijnlijk, die Ruud H. is vast een 'early adopter' en gek op alle nieuw snufjes. Maar neen, 'early majority' op zijn best. Joost Baars is echter een duidelijk geval van een 'laggard', maar dat kan ik me vanui

clearvision
clearvision12 feb. 2012 - 14:18

Hey, Hey! Sluit me bij dit pleidooi aan. Voor nu. Want natuurlijk zullen de boek-o-fielen straks de nozems van de 10-er jaren worden. Gedwongen door een afslankende vraag zal het aanbod gedrukte boeken slinken en veel nieuwe boeken alleen nog maar digitaal worden uitgebracht. Maar zoals eerder gezegd .. all in good time and slower than we think.

adriek
adriek12 feb. 2012 - 14:18

Ach, zo'n vijfentwintig jaar geleden was 'het papierloze kantoor' het gesprek van de dag. Nooit meer wat van gehoord en de stapels printerpapier, reclamefolders en kranten zijn nog steeds groeiende. Mijn persoonlijke visie: romans en andere 'leesboeken' doen het prima in een e-reader. Naslagwerken, studieboeken en ander 'bladerspul' is nog nauwelijks bruikbaar op de huidige e-middelen. Kortom: de komende 20 jaar worden er nog volop boeken verkocht, al zal het aantal verkochte romans drastisch gaan dalen.

Dutch2
Dutch212 feb. 2012 - 14:18

"Probeert u zich eens voor te stellen hoe u iemand voor zijn verjaardag een file cadeau doet" Boekenbon? Via internet direct uitzoeken & downloaden, klaar is kees! Eerst verdwijnt natuurlijk de boekhandel, waarschijnlijk 80% in tijd eerder. En die vaste prijs & distributie moet ook eens goed aangepakt worden, maar dat even terzijde.

Based
Based12 feb. 2012 - 14:18

"Heeft u dat wel eens gedaan met een muziekalbum, een film? 'Ach wat leuk, een stick!', 'Ach wat leuk, een downloadcode!'" Uhmm... Wat denk je dat een film op dvd is? Of een album op cd? Dat zijn ook digitale bestanden op een medium. Doet het altijd heel goed als presentje hoor!

rgeurtsen
rgeurtsen12 feb. 2012 - 14:18

Mijn punten gaan naar Joost.

timEboektoe
timEboektoe12 feb. 2012 - 14:18

Wat een onzindiscussie toch. Er zijn papieren boeken en er zijn digitale boeken. We leven in Nederland in een democratie en niemand wordt gedwongen om digitaal te lezen of van een papieren boek te lezen, dat mogen de mensen zelf uitmaken. Ga dan niet je voorkeur of afschuw uitschreeuwen voor het een of tegen het ander. Het is een kwestie van smaak en daarover twisten is niet productief. Wel geloof ik dat uitgevers die niets met eboeken hebben, dit ook niet hoeven te hebben. Maar ze moeten zich er dan verder buiten houden en vooral mooie boeken blijven maken. Een ander die er wèl iets mee heeft, moet gelegenheid hebben om eboeken uit te geven op een sympathieke, klantvriendelijke manier zodat iedereen tevreden is.

MissyBurps
MissyBurps12 feb. 2012 - 14:18

Nah. Boeken zijn voor oude mensen. Zoals ik. Die een 'vers boek' kunnen waarderen, die gaan glimlachen van een eerste druk in leer gebonden. Oudheden dus. De boeken en ik. De pubers hier in huis, snappen dat niet. Die vinden het stom dat wij bomen omzagen om daar woorde op te drukken. Woorden die slecht te lezen zijn, want geen achtergrondverlichting, woorden die je altijd kwijtraakt tussen je gymspullen enzo, die kapot gaan, die je moet kaften en die je moet bewaren ook al lees je ze nooit meer, want boeken gooi je niet weg! Ze hebben gelijk die pubers.

Tom Meijer
Tom Meijer12 feb. 2012 - 14:18

Joost, je schrijft wat ik in mijn reacties op Van Jole al gedeeltelijk deed. Die van de manipuleerbaarheid van slechts digitaal beschikbare bronnen had ik niet bedacht. Daar heb je een heel belangrijk punt te pakken. Digitalisten vinden misschien dat het voor iedereen mogelijk moet zijn om zijn bijdrage aan een ander werk toe te voegen of de oorspronkelijke versie 'aan te passen' ('het is mogelijk, dus mag het'), het zou een ramp zijn.

1 Reactie
ockham
ockham12 feb. 2012 - 14:18

Ik kwam tegen dat de digitale versie in tegenspraak is met de gedrukte versie.

CliffClavin1993
CliffClavin199312 feb. 2012 - 14:18

Prachtig, en niets aan toe te voegen. Snoep verstandig, eet een appel. Lees verstandig, koop een boek.

1 Reactie
Magikeven!ikheetMostafa
Magikeven!ikheetMostafa12 feb. 2012 - 14:18

''Koop een boek?'' Nou, met de aankomende armoede van het kabinet Rutte0Wilders koop ik liever nog een warme tweedehands broek in plaats van een boek. Gezellig lezen doen je niet met een lege maag in een koude woonkamer,want lezen zonder warme kagel en zonder paar goede kommen lenzensoep is net het vrijen met een opblaaspop: het gaat wel maar niet echt!

Jonas DeRidder
Jonas DeRidder12 feb. 2012 - 14:18

Alle voordelen over het gedrukte boek ten spijt maar als aan een digitaal boek meer te verdienen valt dan verdwijnt het papieren boek gewoon. Het is een kwestie van kosten. Dit is niet iets wat democratisch besloten word. Wen maar aan het digitale boek.

4 Reacties
ockham
ockham12 feb. 2012 - 14:18

Een digitaal boek is geen boek. Een boek is iets op papier, perkament, of zoiets. Eens gemaakt kan het niet meer worden veranderd. Dat is het mooie en vervelende van boeken, de Orwelliaanse staat loopt er op vast. Het is natuurlijk mogelijk dat onze maatschappij zo verword dat er geen boeken meer worden gemaakt. De loerderij op schermpjes doet daarvoor vrezen. Orwell voorzag deze technische mogelijkheden niet, in 1948.

Sylvia Stuurman
Sylvia Stuurman12 feb. 2012 - 14:18

[Alle voordelen over het gedrukte boek ten spijt maar als aan een digitaal boek meer te verdienen valt] Aan een digitaal boek is *niets* te verdienen. Lees het stukje: de schrijver die z'n digitale boek zelf voor 2,99 euro aanbiedt krijgt niet betaald door de mensen die het kopen. Het papieren boek dat hij ook zelf verkoopt wordt *wel* betaald. Voor uitgevers zijn de druk- en papierkosten slechts een fractie van wat een boek kost. Het meeste werk voor een uitgever is het selecteren (oftewel: het lezen van duizenden manuscripten), en het begeleiden naar een boek. Dat is voor een papieren- of een digitaal boek exact hetzelfde. De digitale boeken worden niet tot nauwelijks verkocht, maar zijn wel op allerhande sites gratis verkrijgbaar. Digitale boeken zijn sowieso een ramp: - je kunt ze niet kado geven aan iemand anders als je ze uit hebt - je moet ze opnieuw kopen als je van PC of tablet verandert, enz enz Geef mij maar papieren boeken en een boekenkast vol er mee...

BenJoosten
BenJoosten12 feb. 2012 - 14:18

Wen er voorlopig maar niet aan, want zoals hierboven (en in het stuk van Luuk Koelman) al wordt betoogd: uitgevers verdienen niet aan e-books. Er is wel vraag naar, maar alleen als het gratis is.

Waterbeer
Waterbeer12 feb. 2012 - 14:18

science fiction wordt niet meer uitgebracht dus ik zal er nooit vanaf raken al zou ik willen

[verwijderd]
[verwijderd]12 feb. 2012 - 14:18

Als boeken niet snel vanzelf verdwijnen zouden ze verboden moeten worden. Weinig menselijke bezigheden zijn zo schadelijk voor het milieu als de papierindustrie.

2 Reacties
BenJoosten
BenJoosten12 feb. 2012 - 14:18

Ik weet anders nog wel een menselijke bezigheid die vele malen schadelijker is: kinderen krijgen.

ockham
ockham12 feb. 2012 - 14:18

De verwording van onze cultuur ten top.

JanB2
JanB212 feb. 2012 - 14:18

Probeert u zich eens voor te stellen hoe u iemand voor zijn verjaardag een file cadeau doet. Proest.

1 Reactie
Based
Based12 feb. 2012 - 14:18

Zoals een cd met muziek en een dvd met een film bijvoorbeeld? Wat is daar zo vreemd aan?

JanB2
JanB212 feb. 2012 - 14:18

Strak betoog. Thumbs up.

1 Reactie
MadPride
MadPride12 feb. 2012 - 14:18

Inderdaad, sterk stuk!

[verwijderd]
[verwijderd]12 feb. 2012 - 14:18

Kodak had ook bedacht dat de fotorolletjes nooit zouden verdwijnen. De boekwinkels gaan als eerste verdwijnen, daarna de uitgeverijen en de schrijvers worden de uiteindelijke winnaars. Het gaat hard, heel erg hard. In mijn vriendenkring (35-45 jaar) staan boekenkasten inmiddels te verstoffen evenals de cd's die inmiddels naar zolder zijn verhuisd. In een groepje van tien koopt bijna niemand meer papieren boeken maar wel tijdschriften op de ipad en boeken digitaal via bol e.a. Dus HET papieren boek zal nooit in zijn geheel verdwijnen, maar in rap tempo zal de verkoop dalen cq verschuiven.

1 Reactie
Reinaert de Vos
Reinaert de Vos12 feb. 2012 - 14:18

Dat denk ik ook. Maar er zijn boeken die je altijd op papier wil hebben en er staan veel boeken in de kast die je nooit meer leest maar niet wegdoet omdat je dat nu eenmaal niet zo snel doet met boeken. Mijn streven is om tot een soort kerncollectie te komen en de rest weg te doen, al was het alleen al vanwege ruimtegebrek.

clara51
clara5112 feb. 2012 - 14:18

Ik heb een jaar lang heel experimenteel een (gratis) boek geschreven op internet. Elke dag een passage, met elke dag parallel eraan een weblog waar ik commentaar leverde op de gebeurtenissen in het boek en de actualiteit, en een ander parallel weblog waar ik bestaande gedichten, foto's, schilderijen en muziek aan de passage van de dag koppelde. De lezers konden ook nog eens met elkaar over het boek in gesprek op een aangehangen forum of er hun eigen verhaal vertellen en sommigen deden dat ook. Digitaler en interactiever kan niet. Het was een reuze succes, vond ik, er lazen ongeveer 500 mensen tegelijk in mijn digitale boek. Op het hoogtepunt, of dieptepunt zo je wilt - er ging iemand dood - waren er 750 mensen tegelijk aan het lezen. Na een jaar was het boek uit en liet ik het wegzeilen op het wereldwijde web. Ik ontving direct tientallen smeekbeden of ik het alsjeblieft in gedrukte vorm wilde publiceren. Die verzoeken gaan tot de dag van vandaag door. Maar de dans die de drie weblogs met elkaar dansten was niet in fysieke vorm te publiceren. Technisch te kostbaar en auteursrechtelijk te gecompliceerd. Ik zag de meerwaarde ook niet. Het antwoord op de vraag waarom lezers van een digitaal boek een gedrukte versie willen hebben heb ik tot op heden niet kunnen beantwoorden.

1 Reactie
ockham
ockham12 feb. 2012 - 14:18

De boeken die in mijn boekenkasten staan zijn een verlengstuk van m'n geheugen. Zo lang het huis niet afbrandt gaat dit verlengstuk nooit verloren, kan ook niet worden veranderd, dit in tegenstelling tot digitale media.