De belofte van het nationaal klimaatberaad

Vorige week presenteerden de 175 deelnemers aan het Nationaal Burgerberaad Klimaat 23 voorstellen. Dat was nog maar het tweede nationale forum sinds 2006 toen er een Burgerberaad van 140 deelnemers (onder voorzitterschap van Jacobine Geel) over het kiesstelsel werd gehouden. De adviezen van het Beraad werden toen niet door de politiek overgenomen.

Zij waren via loting geselecteerd en kwamen in negen maanden zeven keer bijeen om met elkaar over een drieledige vraagstelling van het Parlement te overleggen: hoe kunnen we in Nederland eten, reizen en spullen gebruiken op een manier die beter is voor het klimaat?

Hoewel deze vraagstelling niet bepaald uitnodigde om ook de rol van de industrie te belichten, kwamen de deelnemers aan het Beraad toch met maatregelen die verder gingen dan de Haagse politiek tot nu toe had genomen.

Zo kon bij uitvoering van de plannen bijvoorbeeld genoeg CO2 bespaard worden om de klimaatdoelen te halen. Er was een voorstel voor een verplichte garantieperiode van zes jaar op elektronica en huishoudelijke apparaten en het recht op reparatie ervan. Ook was men voorstander voor een belasting op kerosine.

De meeste deelnemers kijken terug op een geslaagd Beraad, waarbij men het gevoel had dat er naar je geluisterd werd. Er werd echt een dialoog (“coöperatieve zoektocht naar gezamenlijk begrip en nieuwe inzichten” - Eva Rovers van Bureau Burgerberaad) gevoerd waarbij niet alleen geprobeerd werd de ander te overtuigen, maar ook een bereidheid aanwezig was om je door de ander te laten overtuigen door je open te stellen voor nieuwe inzichten. Iets wat we in de felle competitieve debatten in de reguliere politiek node gemist wordt.

Ook nu weer bleek dat de deelnemers zich sterk maakten voor radicalere oplossingen dan die we van onze politici kenden. Zij voelen, in tegenstelling tot parlementariërs, niet de verleiding om zich bij hun standpuntbepaling te laten beïnvloeden door de drang om herkozen te worden. Ook zijn ze door de procedures minder te beïnvloeden door lobbyisten en pogingen tot ‘omkoping’.

We mogen hopen dat het Parlement de aanbevelingen overneemt en ook in de toekomst het Burgerberaad meer ruimte gunt om haar onmiskenbare kwalteiten te tonen. Dat zou zeker een zegen voor het democratisch gehalte van ons politiek bestel betekenen.