Website van economen Willem Vermeend, Rick van der Ploeg en Jan Willem Timmer rekent verkiezingsprogramma's door. D66 op de tweede plaats
Volgens De Baas van Nederland, een website van de economen Willem Vermeend, Rick van der Ploeg en Jan Willem Timmer, levert het verkiezingsprogramma van de VVD op de middellange termijn de meeste economische groei op.
Het verkiezingsprogramma van de VVD geeft op de middellange termijn (2011 – 2019) de beste resultaten voor economische groei, werkgelegenheid en het terugdringen van het begrotingstekort. Dat rekende de website De Baas van Nederland door.
Het D66-programma scoort vooral op de korte termijn (2011 – 2015) goed en komt volgens dit model op de tweede plaats. De programma’s van de PvdA en CDA geven onvoldoende cijfers voor een volledige doorrekening. Wel wordt uit berekeningen duidelijk dat in de programma’s van PvdA en CDA de economie weinig wordt gestimuleerd.
Volgens de site kan met een bezuinigingspakket van 20 miljard euro op de overheidsuitgaven in de periode 2011 – 2015, waarvan 8 – 10 miljard wordt aangewend voor belastingverlichting voor burgers (in de laagste tariefschijven) en extra uitgaven voor onderwijs, zowel de economie worden gestimuleerd als het begrotingstekort worden verminderd. Dit pakket geeft in combinatie met een Sociaal Akkoord, waarbij afgesproken wordt dat alle lonen in Nederland maximaal met de inflatie mogen stijgen, de beste resultaten voor ons land.
Op de website kan iedereen zijn een regeringsprogramma samenstellen en de uitkomsten daarvan zien; wie daarbij 1000 punten scoort heeft het allerbeste regeringsprogramma voor 2011 – 2015. De Baas van Nederland is ontwikkeld als onderdeel van het digitale boek van Willem Vermeend (voormalig staatssecretaris van Financiën, PvdA), Rick van der Ploeg (voormalig staatssecretaris Cultuur en Media, PvdA) en Jan Willem Timmer Economie 3.0, dat in het najaar zal verschijnen.
Volgens het economische rekenmodel www.baasvannederland.nl leidt het verkiezingsprogramma van de VVD op de middellange termijn (2011 – 2019) tot de hoogste extra economische groei. Deze extra groei wordt in belangrijke mate veroorzaakt door vier programmapunten. De VVD stimuleert de economische groei van ons land vooral door een verlaging van het laagste belastingtarief in de loon- en inkomstenbelasting en een verhoging van de fiscale arbeidskorting waardoor werknemers maandelijks netto meer van hun loon overhouden. Daarnaast wordt de economie aangejaagd door een verlaging van de winstbelasting voor bedrijven en een verplichte loonkostenmatiging in de overheidssector. Ook de extra middelen (2,5 miljard euro) die de VVD aan onderwijs wil uitgeven zijn goed voor de economische ontwikkeling. Dit stimuleringspakket wordt voor ruim 10 miljard euro gefinancierd uit een omvangrijk bezuinigingsprogramma van 30,5 miljard euro op de overheidsuitgaven in de periode 2011 – 2015. Per saldo verlaagt de VVD de uitgaven van de overheid met circa 20 miljard. Het VVD-programma schept in de marktsector, bij het bedrijfsleven, ook de meeste banen in vergelijking met de verkiezingsprogramma’s van de andere politieke partijen en leidt in 2019 tot een klein begrotingsoverschot van rond de 1%, nu is dit tekort circa -6% van het BBP. Op de korte termijn (2011 – 2015) scoort het programma van de VVD minder goed. Dit wordt veroorzaakt door de omvangrijke bezuinigingen van in totaal 30 miljard euro die de VVD in de komende kabinetsperiode wil doorvoeren. Veel van deze bezuinigingsmaatregelen leiden in deze periode tot een verlies aan banen in de overheids- en gezondheidssector en tot een vermindering van koopkracht, vooral bij lagere inkomensgroepen. Daardoor hebben deze bezuinigingen in eerste instantie een negatief effect op de economische groei en de ontwikkeling van de werkgelegenheid, die niet wordt goedgemaakt door maatregelen waarmee de VVD de economie aanjaagt. Op de middellange termijn is dit saldo wel positief en nemen de groei en de werkgelegenheid toe en wordt het begrotingstekort omgebogen naar een klein overschot. Uit de berekeningen van www.baasvannederland.nl komt ook naar voren dat het verkiezingsprogramma van D66 vooral op de kortere termijn goed scoort op de punten extra groei, verlaging werkloosheid en extra werkgelegenheid. Dit is in belangrijke mate te danken aan het feit dat D66 per saldo geen lastenverzwaringen wil en in de regeringsperiode 2011 – 2015 een gematigd bezuinigingsprogramma van rond de 15 miljard euro wil uitvoeren. Daarnaast stimuleert het D66-programma de economie en werkgelegenheid met een verlaging van de onderste schijven van de loon- en inkomstenbelasting. Ook de extra miljarden die worden uitgetrokken voor onderwijs zijn op de langere termijn gunstig voor de economische ontwikkeling van Nederland. Het D66-programma leidt tot een kleiner begrotingstekort en zorgt er ook voor dat de staatsschuld niet verder oploopt. Het verkiezingsprogramma van de PvdA bevat (nog) onvoldoende cijfers voor een volledige doorrekening. Wel is duidelijk dat in dit programma geen substantiële middelen zijn uitgetrokken om de economische groei en de werkgelegenheid te stimuleren. Bovendien blijkt uit berekeningen met De Baas dat het voorstel van een extra toptarief van 60% niet alleen weinig oplevert voor de schatkist, maar ook nog eens negatieve effecten heeft op de ontwikkeling van de economie en werkgelegenheid. Doordat in het PvdA-programma in vergelijking met de andere verkiezingsprogramma’s een relatief laag bezuinigingsbedrag van 10 miljard euro is opgenomen en daarnaast de economie niet wordt gestimuleerd, neemt het begrotingstekort in de periode 2011 – 2015 maar weinig af en loopt de staatsschuld, net als in het programma van bijvoorbeeld de SP, verder op. Ook de programma’s van de andere politieke partijen bevatten vooralsnog onvoldoende cijfermatige gegevens om de (economische) effecten modelmatig te kunnen doorrekenen. Dit geldt bijvoorbeeld voor het CDA; het programma geeft onvoldoende cijfers voor een doorrekening. Het is de bedoeling dat het Centaal Planbureau rond 20 mei zijn berekeningen presenteert van de effecten van de verschillende verkiezingsprogramma’s. Politieke partijen en kiezers kunnen nu al een globaal beeld krijgen door met de www.baasvannederland.nl aan de slag te gaan. Voor politieke partijen heeft De Baas als voordeel boven het CPB, dat De Baas alles doorrekent wat er aan maatregelen wordt geselecteerd en niet, zoals het CPB, het rode potlood hanteert. Met dit potlood schrapt het CPB bezuinigingsmaatregelen van politieke partijen die naar het oordeel van het CPB ‘niet realistisch’ zijn. In het najaar van 2010 verschijnt DE NIEUWE ECONOMIE: ECONOMIE 3.0. Auteurs zijn Willem Vermeend, Rick van der Ploeg, Jan Willem Timmer. Het digitale boek zal bij Einstein Ebooks verschijnen en de papieren versie bij Lebowski Publishers te Amsterdam. Bij dit boek, bestemd voor een breed publiek, zit als bijlage een economisch model van Nederland, getiteld www.baasvannederland.nl. Met dit programma, waarin de economie van Nederland wordt nagebootst, kunnen op een simpele wijze allerlei beleidsmaatregelen van het kabinet worden doorgerekend. Met het oog op de verkiezingen en de kabinetsformatie daarna is dit rekenprogramma reeds gepubliceerd. In dit model zitten meer dan 140 mogelijk maatregelen verwerkt (onder meer bezuinigingen en belastingmaatregelen) die ook zijn opgenomen in de meeste verkiezingsprogramma’s. Ook de voorstellen van de 20 Haagse ambtelijke werkgroepen die 35 miljard aan besparingen op de overheidsuitgaven in kaart hebben gebracht zijn al in het model verwerkt. Met het oog op de komende verkiezingen is dit model zodanig aangepast en vormgegeven dat iedereen in Nederland zijn eigen kabinetsbeleid kan ontwerpen en daarvan ook de uitkomsten kan zien met een scorelijst met maximaal 1000 punten. Voorvoorafgaand aan de doorrekening van het CPB van de verkiezingsprogramma’s (verwachte publicatie rond 20 mei), kan met www.baasvannederland.nl nu al een globaal beeld worden gegeven van de effecten van de verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen. Politieke partijen kunnen het programma van De Baas dus nu al gebruiken om de globale effecten te zien van hun eigen verkiezingsprogramma’s. Daarnaast kan iedereen met dit rekenprogramma aan de slag gaan om zelf het beste beleid te ontwikkelen. Wie 1000 punten scoort heeft volgens de Baas het ‘beste’ beleid ontwikkeld. Bij de economische berekeningen in De Baas wordt gebruik gemaakt van bestaande economische modellen van onder meer het CPB, waarmee ook verkiezingsprogramma’s worden doorgerekend. Welke maatregelen geven het ‘beste’ resultaat ? Over het algemeen geldt dat lastenverlichtingen voor burgers en bedrijven en extra uitgaven voor onderwijs en onderzoek de groei van de Nederlandse economie en werkgelegenheid stimuleren. Het voordeel van deze aanpak is dat extra economische groei ook goed voor de schatkist is: het leidt tot extra (belasting)inkomsten die onder meer gebruikt kunnen worden om het begrotingstekort te verminderen. Lastenverzwaringen hebben als nadeel dat de economische groei wordt afgeremd en raken daarmee ook de schatkist; minder inkomsten. Gezien ons hoge begrotingstekort (nu ruim 6% BBP) en oplopende staatschuld (van 66% BBP nu naar 74% BBP in 2015) zijn bezuinigingen en/of lastenverzwaringen of een combinatie daarvan noodzakelijk. Uit berekeningen met De Baas blijkt dat (te) hoge bezuinigingen net als lastenverzwaringen remmend werken op de groei van de economie en de ontwikkeling van de werkgelegenheid. Dit effect is mede afhankelijk van de aard van de bezuinigingen. Bezuinigingen op overheidsuitgaven die geen (direct) effect hebben op de koopkracht van burgers, op de werkgelegenheid of de omzet van bedrijven in de marktsector, zoals lagere uitgaven voor ontwikkelingssamenwerking en lagere afdrachten aan de Europese Unie, zullen de Nederlandse economie niet of nauwelijks schaden, terwijl ze wel leiden tot een vermindering van het begrotingstekort en de staatsschuld. Omvangrijke bezuinigen bij de overheid en semipublieke sector (zoals de gezondheidssector) die tot een fors verlies aan banen leiden, hebben wel een negatief effect op de groei van onze economie. De opgave van een nieuw kabinet is een pakket maatregelen te presenteren waarmee zowel de groei van de economie als werkgelegenheid worden bevorderd en tegelijk (op termijn) gezonde overheidsfinanciën worden gerealiseerd. Volgens www.baasvannederland.nl kan met een bezuinigingspakket van 20 miljard euro op de overheidsuitgaven in de periode 2011 – 2015, waarvan 8 – 10 miljard wordt aangewend voor belastingverlichting voor burgers (in de laagste tariefschijven) en extra uitgaven voor onderwijs, zowel de economie worden gestimuleerd als het begrotingstekort worden verminderd. Dit pakket geeft in combinatie met een Sociaal Akkoord, waarbij afgesproken wordt dat alle lonen in Nederland maximaal met de inflatie mogen stijgen, de beste resultaten voor ons land.