De avondklok is bedoeld om de aandacht van de toeslagen af te leiden

De truc met de avondklok lijkt vooralsnog te lukken. Tom-Jan Meeus van de NRC kondigde dat dit weekend al aan. Maandagochtend was het toeslagenschandaal inderdaad uit de aandacht verdwenen. Uiteraard komt het terug als de Kamer er iets verder deze week een groot debat aan wijdt maar het kabinet is inmiddels afgetreden. Dus een motie van wantrouwen heeft geen zin. De discussie moet zich derhalve concentreren op de stortvloed aan goede voornemens die het kabinet heeft gemaakt om de transparantie te dienen en te voorkomen dat zoiets vreselijks nog een keer plaats vindt.

Pdf’s zijn geduldig. Bovendien staan er op cruciale punten mitsen en maren in. Het kabinet leerde ons de afgelopen dagen een nieuw woord: beleidsopvattingen . Ambtenaren moeten er geen last van hebben als ze zich bij hun interne adviezen en memo’s laten leiden door hun persoonlijke ideologische vooringenomenheid want dan worden ze bang en gaat iedereen zwijgen. Alsof iemand later vervolgd zal worden als later van hem een memo wordt geopenbaard waarin hij stelt:

Het houden van coronafeestjes kan op de volgende wijzen worden ontmoedigd: 1. Verkoop de deelnemers in het buitenland aan exploitanten van Pakistaanse en Cambodjaanse steenbakkerijen of aan Thaise vissers. 2. Laat de AIVD de groepen infiltreren die zulke feestjes organiseren zodat we de netwerken kunnen verstoren. 3. Houd een grote campagne via alle media van sociale tot en met straatreclame over de thema’s ‘dodendans’ en ‘De dood komt altijd mee op visite’. Vraag de beste illustratoren, tekenaars en video-artisten van Nederland om medewerking. Besef daarbij: voor niks gaat de zon op. 4. Tel je zegeningen. Een zeer grote meerderheid van de jeugd gaat niet naar feestjes.

Met zo’n term als ‘beleidsvoorkeuren’ kun je discussies eindeloos rekken. Vooral als je steeds komt met extreme voorbeelden. Het is – nog een neologisme, ditmaal uit de koker van opa Han – een verlamwoord. Door verlamwoorden raakt elke discussie langzaam in coma.

Ondertussen laat de manier waarop Nederland de avondklok in wordt gerommeld de werkelijke mentaliteit zien van Rutte en zijn cronies. Even verschijnt de babbelkous des vaderlands, CDA-lijsttrekker Hoekstra voor de microfoons om het publiek tot geduld te manen en rustig af te wachten, zoals hij altijd pleegt te doen, ongeacht het onderwerp. Achter de schermen. In geheime overleggen en in formele vergaderingen, achter gesloten deuren, wordt ondertussen een meerderheid gecreëerd, althans een stemming geschapen waarin men zich niet meer actief tegen een avondklok verzet.

Volgens het AD  begon de massage van de oppositie al op maandagmiddag. Het valt te vrezen dat men in die kring geen actieve herinnering heeft aan mr. Alexander de Savornin Lohman (1837 – 1924) van al die De Savornin Lohamenlanen en -scholen in  bijna elke Nederlandse gemeente boven de grote rivieren. Met deze oude Binnenhofleeuw is dat slechts één keer geprobeerd. Hij zei: “Als U mijn gevoelen wilt kennen, dan begint U daar maar over in de Tweede Kamer. Dan zal ik zeggen wat ik ervan denk.”

Het Kamerdebat is vervolgens een show voor de bühne: alle medespelers krijgen open doekjes, zodat de eigen fanbase kan klappen en juichen. Deze achter-de-rug-van-de-burger-strategie is in flagrante strijd met de lange lijst van goede voornemens.

Nu het kabinet demissionair is, zal de rol van die besluitvorming achter de schermen alleen nog maar toenemen. Dat is overigens een constante in tien jaar Rutte aan het roer: de publiek geuite voornemens zijn omgekeerd evenredig aan de resultaten.