De agenda bepalen is voor rechts belangrijker dan gelijk hebben

De wrok die kunst en cultuur in toenemende mate ten deel valt, is waar Bas Heijne zich meer zorgen over maakt dan de dramatische bezuiniging die de nieuwe regering in petto heeft voor deze sector. De column die hij met deze conclusie eindigde was afgelopen maandag in de Rode Hoed/NRC in Amsterdam de inleiding voor een debat over de aanstaande bezuinigingen op kunst en cultuur.

De regie over dit cultuurdebat was de gehele avond in handen van VVD-er Arend Jan Boekestijn, die thuis is in deze nieuwe stijl van het kunstduiden. Dat de kunstelite naar zijn zeggen niet in staat is na te denken over zijn toekomst – ‘jullie protesteren alleen maar wat’ – bleek genoeg lont voor een avondvullende explosie aan argumenten die aantonen dat er welzeker wordt nagedacht in de kunstkringen. PvdA cultuurwethouder Carolien Gehrels zette de gemeenplaatsen van de nieuwe regering nauwkeurig in een ander daglicht terwijl de acteur Gijs Scholten met stoom uit zijn oren de ene na de andere platitude van Boekestijn met degelijke feitenkennis van tafel veegde.

Er werd genuanceerd en beargumenteerd tot in de details, waartegen Boekestijn het met losse flodders permanent moest afleggen. Je zou verwachten dat hij geschaamd zou verlangen naar het einde van de avond, maar zijn onnozelheid leek hem juist goed te doen.

Ik had dat vorig jaar in een debat in Rotterdam eerder gezien. Marco Pastors van Leefbaar Rotterdam zei toen, met eenzelfde genoegzaamheid die je voortdurend bij Boekestijn treft, dat cultuur niet meer was dan televisie kijken. Dat was genoeg om de andere debaters de verdere avond in de verdedigingmodus te schakelen om te bewijzen dat cultuur wel meer is dan televisie. Juist met de vele tegenargumenten werd zijn punt stevig geagendeerd. Daarom ging het hem, niet om het gelijk.

Ook dit debat bediende zich van argumenten maar draaide om machtspolitiek. De regering kent het belang van kunst en cultuur uiteraard heel goed maar speelt van niet, omdat ze haar macht dankt aan een electoraat dat met wat wrok gemakkelijk voor zich te winnen is. Het demagogische effect van de toon die Boekestijn liet klinken werd ook deze avond gratis versterkt. Misschien helpt het om wat meer met dezelfde tong te gaan spreken en wat minder in de verdediging te gaan.