Ranomi Kromowidjojo, Dafne Schippers en de 100 meter azijnzeiken

Ik doe het niet vaak, maar voor het optreden van Dafne Schippers vannacht had ik toch maar even mijn wekker gezet. Ik bedoel, kom op… Alleen haar plaatsing voor deze finale was al historisch te noemen. En stel je nou voor dat… Dan had ik dat niet willen missen.

En, omdat een half uurtje eerder ‘onze’ Ranomi de 50 meter vrij moest zwemmen, zette ik mijn wekker ruim op tijd. Terwijl ik wat restanten slaap uit mijn ogen wreef, zat ik klaar voor Ranomi en Dafne. Maar helaas. Dit werd niet de nacht zoals ik ‘m vooraf had bedacht. Had gehoopt.

Nee. Het werd één grote teleurstelling.

Niet veroorzaakt door de prestaties van de dames overigens hoor, het zat ‘m meer in de verslaggeving er omheen.

Terwijl in het zwembad de dames één voor één binnendruppelden, zaten in de studio in Rio vier mannen alvast volop voor te beschouwen op de race van Ranomi Kromowidjojo. Met Herman van der Zandt als aanvoerder, werd de medaille van onze zwemkampioene alvast geoogst. Klein detail: ze moest nog zwemmen. Iets met een beer en een huid, zeg maar. Nooit doen.

Wie de race heeft gezien, vannacht of in de herhaling, weet inmiddels de uitkomst. Het werd één grote loterij, waarbij het om honderdsten van seconden ging. Met een compleet onverwacht podium tot gevolg; geen enkele favoriete wist bij de eerste drie te belanden. De Deense dame die won zit volledig onder de blauwe plekken van het in haar arm knijpen, omdat ze nog altijd niet kan geloven dat dit écht gebeurd is. Natuurlijk had ik het graag anders gezien, maar het was hele mooie televisie. Totdat Ranomi (nog net niet door de NOS aan haar haren uit het bad getrokken) voor de camera moest verschijnen voor een interview. Ik vind eigenlijk dat ze daar met terugwerkende kracht alsnog een medaille voor mag krijgen.

Want mén, wat bleef die vrouw professioneel terwijl ze de ene na de andere suggestieve en kwetsende vraag op zich afgevuurd kreeg. De verslaggever in kwestie zadelde haar (let op: 30 seconden na een verloren race notabene!) op met het ‘slechte’ optreden van de totale zwemploeg, bleef maar zuigen en vragen waar het toch aan gelegen had. Ik weet niet hoor, twaalfhonderdste… Ik denk dat als ze haar nagels niet had geknipt ze ‘gewoon’ had gewonnen. Na een interview van circa 2 minuten (dat voor mijn gevoel wel 1,5 uur duurde. Ik had de man in kwestie allang een klap verkocht. Echt…) mocht ze eindelijk weg. En kon ze haar tranen de vrije loop laten.

Wat. Een. Sportvrouw.

In de studio in Rio ging de 100 meter azijnzeiken nog even door; er werd gezocht naar oorzaken en verbanden, er werd kritisch gesproken over het topsportklimaat in Nederland, maar nergens ging het handje in eigen boezem. Terwijl een groot deel van de teleurstelling nu juist zat in het verwachtingenmanagement van de NOS vooraf. Waardoor een sportvrouw van formaat nu door Herman van der Zandt gereduceerd werd tot… Ja, tot wat eigenlijk? Het voelde voor mij in ieder geval niet goed.

Maar goed, er was nog een troef! We hadden Dafne nog! Die zich op miraculeuze wijze (want écht mensen, je kwalificeren voor de finale 100 meter is een historische prestatie van formaat) had geplaatst voor het koningsnummer. Vooraf gaf Gregory Sedoc al aan dat het moeilijk zou gaan worden. Dat we nergens op moesten rekenen, dat het loten van baan 9 best ongunstig was, maar ik geloof niet dat iets van zijn woorden doordrong tot Herman. Na iets wat voor een lichtshow moest doorgaan, maar wat gewoon twee Brazilianen waren die iets creatiefs met knijpkatjes deden, kwamen de vrouwen de baan op. Dafne oogde sterk en ontspannen en ik voelde me maar wat trots om tussen al die topfavorieten dat ene, blonde, Europese koppie te zien. Geweldig toch? De race was voorbij voor je er erg in had en Dafne werd vijfde. Natuurlijk jammer (want het zou toch zo maar…), maar gewoon heel goed.

Ook zij kreeg vrijwel direct een microfoon onder haar neus geduwd en de teleurstelling was duidelijk van haar gezicht te lezen. Ook al is de 200 meter meer haar onderdeel, ze had zelf ook op meer gehoopt. Tussen de regels door gaf ze aan dat er in de voorbereiding wat fysieke problemen waren geweest, maar ze liet ook DUIDELIJK blijken dat ze hier verder niets over kwijt wilde. Mede vanwege de concurrentie enzo. Zo duidelijk als het in de huiskamer hier binnenkwam, zo onduidelijk was het blijkbaar voor de verslaggever in kwestie, want hij bleef maar doorvragen. En dus liep Dafne, bij wie je de tranen achter de ogen voelde en zag prikken, op een goed moment maar gewoon weg. ‘Geïrriteerd’, aldus Herman in de studio. Nee Herman, zoiets heet geëmotioneerd. Onderdeel van topsport ook. Net als omgaan met druk die wordt opgelegd door op goud beluste presentatoren. Ga je schamen, man.

Gregory gaf nog een uiteenzetting van alle complicerende factoren (geen excuus, volgens hem, maar het speelt wel mee) en benadrukte keer op keer wat een belachelijk goede prestatie die vijfde plek sowieso was. Maar Herman wilde er niets van weten. Vastbesloten om niet te genieten van sport an sich , maar alleen maar te focussen op prestatiedrang.

Ik vond en vind het een aanfluiting van formaat. Als je het hebt over een topsportklimaat creëren in Nederland, begin dan eens met wat respect op te brengen voor de sporters die zich potdomme hebben weten te kwalificeren voor het hoogste podium. Want het is niet zo dat je de trein pakt richting Rio hè. Er gaat nog wel een lange weg aan vooraf. Inclusief mediatraining gelukkig, want nogmaals; ik had er al een paar de kop ingeslagen denk ik.

Herman sloot de uitzending af met een fragment van de verliezende partij beachvolleybal van de Nederlandse vrouwen en concludeerde dat het niet zo’n goede dag was in Rio voor Nederland (en ik zwak zijn woorden nu enorm af). Dan ben je wat mij betreft pas echt ongeschikt om verslag te doen van de Spelen. En doe je zoveel mensen tekort, zoals de mannen die zich wel hebben geplaatst met beachvolleybal. Of Marit Bouwmeester, die nog voor de medalrace al verzekerd is van een zeilmedaille. Dan vergeet je voor het gemak even de bronzen plak van de Holland acht bij het roeien. En dan schoffeer je eigenlijk gewoon Elis Ligtlee, die volkomen onverwacht een gouden plak won op de Keirin bij het baanwielrennen.

Terwijl dat nou juist de mooiste medailles zijn, Herman. Die zonder verwachtingen vooraf. Het leverde bij mij in ieder geval kippenvel en natte ogen op, vooral toen Elis tijdens de huldiging luidkeels het Wilhelmus meezong. Prachtig.

Een huldiging die de BBC trouwens live uitzond en de NOS niet. Zegt wat mij betreft genoeg.