Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.
Wat men zou moeten doen is het bezit van een huis aan het pensioen koppelen. Voor veel mensen zou dit een prima manier zijn om te sparen, door het huis rond de pensioengerechtigde leeftijd te verkopen kan men lange tijd van een extraatje leven. Alhoewel men het systeem aan het terugdraaien is, is het lange tijd het geval geweest vooral onder grootverdieners om enkele jaren voor de pensioennering extreem meer te gaan verdienen. Omdat het pensioen gebaseerd was op de hoogte van het laatste salaris krijgen veel babyboomers veel meer geld dan ze ooit hebben ingelegd. Het pensioen zou een weergave moeten zijn van hetgeen door diezelfde persoon in het pensioenfonds is gestopt.
D66, de partij van de doorgeschoten individualisering, de bijl aan de wortel van de (solidaire) samenleving. Ieder voor zich en God voor ons allen.
Nieuw D66 kroonjuweel voor de verkiezingen: iedereen zijn eigen individuele pensioen. Niks risco's, kansen, verliezen en winsten delen. De D66 samenleving is er een van ieder voor zich. - Dikke pech voor de jongeren. Nog praktisch niks gespaard maar zonder D66 plannen wel riant uitzicht op de miljarden van oudere pensioenfonds deelnemers. Miljarden die straks als de oudjes dood en begraven zijn vrijkomen als de rente gaat stijgen. Die miljarden gaan straks met D66 plannen alleen nog naar de D66 erfgenamen van de berooide, jarenlang in pensioenuitkering gekorte, overledene. Evenals de villa, afbetaald met de jaarlijkse 15 miljard villasubsidie.
Kijk nou. Leeft er toch nog iets van liberalisme bij D66. Zouden de verkiezingen eraan komen?
Weer zo'n ouderwets riedeltje. De mensen moeten kunnen kiezen. Dat is juist iets waar de meeste mensen een gillende hekel aan hebben gekregen. De chaos van keuzes is zo groot dat mensen jankend wegkruipen voor belangrijke beslissingen. D66 weet het zelf ook wel dat het keuzeplan niet deugd want ze schrijven. "deze keuzes zijn wel begrensd, zodat iedereen wel een goed pensioen overhoudt.” Ze weten bij D66 hoe dat plan af gaat lopen. Iedereen heeft voor de goedkoopste premievakantie gekozen en als ze eindelijk mogen stoppen met werken geen pensioen willen ontvangen. Als we geen armoede uit het buitenland mogen importeren dan creëren we het zelf wel zullen ze bij D66 denken.
"De mensen moeten kunnen kiezen. Dat is juist iets waar de meeste mensen een gillende hekel aan hebben gekregen." Dan was het in de DDR een stuk beter geregeld: kleine kans dat je keuzestress kreeg met al die lege schappen in de winkels.
De financiele wereld en de beleggingsproducten die daardoor voortgebracht worden zijn dermate komplex dat de gemiddelde burger totaal geen notie heeft waar hij of zij zich in concrete gevallen mee inlaat. Hele massa's begrijpen niet eens hoe bijvoorbeeld optie's werken. Laat staan dat ze op de lange termijn vooruit kunnen kijken en kunnen afwegen welk pensioenfonds de beste kaarten heeft. Vaak weten de "experts" van verzekeraars en banken dat vaak zelf niet eens. Daarbij is de verbeurdverklaring van opgebouwde pensioenrechten bij vroegtijdig overlijden niets meer en niets minder dan diefstal. Wie dit geld in zijn zak steekt moge duidelijk zijn. Omdat mijnheer Y is overleden krijgt mijnheer X echt niet meer pensioen. Mijnheer X krijgt keurig netjes (als hij mazzel heeft en de poet al niet verduisterd is voor hij 67 wordt) wat de verzekeraar met mijnheer X overeen gekomen is. De centen van mijnheer Y gaan daarentegen gewoon direct in de zakken van....juist ja, de verzekeraar. Tot zover de kleptocratie die D66 kennelijk voor ogen staat.
"Daarbij is de verbeurdverklaring van opgebouwde pensioenrechten bij vroegtijdig overlijden niets meer en niets minder dan diefstal. Wie dit geld in zijn zak steekt moge duidelijk zijn. Omdat mijnheer Y is overleden krijgt mijnheer X echt niet meer pensioen." Het kennisniveau is nog belabberder dan je al aangeeft en dan met name bij jezelf. Vandaar die dwangneurose om complotten te bedenken. Degene die profiteert van "verbeurdverklaring van opgebouwde pensioenrechten" is degene die wel langer leeft. Omdat mijnheer Y is overleden krijgt mijnheer X niet meer pensioen maar krijgt hij langer pensioen in plaats van dat hij naar de bodem van de pensioenpot kijkt. Iedereen die iets van verzekeren weet of zelfs maar een beetje snapt hoe je met gemiddelden werkt snapt dat.
Pensioenen zijn bij uitstek een vorm van solidariteit. Risico's worden gespreid over een grote groep en over generaties heen. Zodra daar vormen van individuele keuzes bijkomen, gaat dat altijd ten koste van die risicospreiding. De gedachte dat het geld dus van niemand persoonlijk maar van iedereen is, is een goede gedachte. Het enige dat geldt is dat er 'trekkingsrechten' zijn vanaf een bepaald leeftijd. Door het zo te organiseren blijft het simpel en solidair. Individualisering is geen goed idee. Wat mij wel stoort, is dat er zoveel verschillende pensioenfondsen zijn, veelal per sector. Dat maakt zo'n fonds, vooral als het wat kleiner is, kwetsbaar. Misschien is het toch beter om wat samen te voegen en zo de risico's wat meer te spreiden.
''Pensioenen zijn bij uitstek een vorm van solidariteit.'' Solidariteit? Mijn neus. De premiebetalers van nu moeten nog maar zien dat er straks voldoende in de pot zit om van hun pensioen te kunnen genieten. En of dat is voor- of na hun overlijden met de tussentijds gedurende het contract veranderende spelregels van onder andere steeds langer door werken. Mensen hun individuele keuzevrijheid ontnemen is misdadig.
Wanneer de politiek over de pensioen potten begint te praten ben ik al standaard argwanend. Oehhh wat willen ze er toch graag uit snoepen als een kleinkind in de snoepdoos.
Het is onbegrijpelijk dat in berichten over de pensioenmalaise nooit een woord word besteed aan het fatale beleid van de regeringen Lubbers, Kok, Balkenende en Rutte. Als zij door een premieverlaging geen geld hadden onttrokken aan de fondsen, dan zouden er nu geen problemen zijn, ondanks de lage rente. Doordat die hoofdoorzaak stelselmatig buiten beschouwing wordt gelaten, wordt gewoon doorgegaan op de ingeslagen weg. Met dit verschil dat de pensioenen nu sterk worden verlaagd. Het wrange is, dat dit beleid stelselmatig wordt verdedigd. In het bijzonder door de partijen die er verantwoordelijk voor zijn: D66, VVD, PvdA en CDA. En altijd om dezelfde reden: stimuleren van de economie middels (premie=)lastenverlaging voor het bedrijfsleven.
Lood om oud ijzer. Binnen 10 jaar ga ik met pensioen. Ik reken helemaal niet meer op een pensioen. Het is dan al in rook opgegaan, dankzij het piramidespel.
Een prima plan. Efficiënte uitvoering regelen en scherp toezien op de beheerskosten. Desnoods norm bedragen. Iedereen die pensioen inlegt mag aangeven wat mogelijke bestemmingen zijn. Misschien nog een clausule waarin onder voorwaarden het hele pensioen bedrag of een deel in een keer opgenomen mag worden. Solidariteitsprincipes schrappen uit de constructie. Het is niet nodig en onverkoopbaar om mensen die consequent premie afdragen te vragen om een bijdrage van mensen die dat niet doen.
Pensioen krijg je toch alleen als je premie afgedragen hebt, of zie ik iets over het hoofd?
Nooit vernomen dat men in Groot-Brittannie is teruggekomen op de door D66 voorgestelde route? Gewoon omdat dit systeem leidt tot een voor de staat onbetaalbare armoede. Al dat rechtse geleuter over eigen verantwoordelijkheid voor iedereen, daar zou toch wel eens een vraagteken bij mogen worden gezet?
''Het zou mogelijk moeten worden om bij de pensioengerechtigde leeftijd te kiezen in één keer tien procent van het opgebouwde pensioen op te nemen en mensen die meer dan 100.000 euro per jaar verdienen zouden niet verplicht hoeven te zijn pensioen op te sparen' De achterban van D'66,de wereldvreemde partij die denkt dat de laagste opleiding in NL het HBO is,want andere mensen(met lagere opleiding) kent men er niet.
Een nadeel van een individuele pensioenpot is dat het individu dan beleggingsbeslissiingen moet nemen waarvan hij de gevolgen niet goed kan overzien.
Die beslissingen hoef je helemaal niet zelf te nemen. Je kunt ook wat vragen beantwoorden op grond waarvan een risicoprofiel wordt gemaakt, waarbij in de loop der tijd risicovollere beleggingen automatisch worden vervangen door vastrentende waarden. Op basis van het risicoprofiel wordt het geld in indextrackers gezet, daar is verder geen beleggingskennis voor nodig.
Lees eerst het stuk eens: punt 2. Collectieve uitvoering en risicodeling. Pensioenfondsen gaan, net zoals nu, collectief beleggen.
@Piet: ik heb nu juist altijd gedacht dat pensioenmaatschappijen - waar ik verplicht lid van ben - zo'n veilige koers zouden varen. Helaas ben ik daarin best wel teleurgesteld. Het blijken gewone beleggers die zich door de waan van de dag, en door overbetaalde bonusjagers, laten leiden, investeren in hun eigen veel te dure glazen kantoorkolossen en risicodragende constructies. En ik heb geen keuze: ik moet gewoon betalen, en hopen op een goede afloop.
"ik heb nu juist altijd gedacht dat pensioenmaatschappijen – waar ik verplicht lid van ben – zo’n veilige koers zouden varen. Helaas ben ik daarin best wel teleurgesteld." Toch hebben de pensioenfondsen heel behoorlijke rendementen behaald. "En ik heb geen keuze: ik moet gewoon betalen, en hopen op een goede afloop." Als je pensioenpotten persoonlijker maakt heb je natuurlijk meer te kiezen. Dan kun je ook bepalen dat je bijvoorbeeld alleen groen wilt beleggen of je aansluiten bij een pensioenfonds dat zich daarin specialiseert. Nu staan alle pensioenfondsen onder dezelfde druk: een maximaal rendement leveren voor een zo minimaal mogelijke inleg. Scrupules die jij hebt bij beleggen in fossiele brandstof of bommen en granaten vallen weg tegen die collectieve hebzucht. Met meer vrije keuze kan dat heel anders uitvallen.
Grootste deel van het geld van pensioenverzekeraars zit in zakelijk onroerend goed en op de beurs. Gaat de beurs omhoog dan ook de pot, gaat de beurs omlaag dan ook de pot. He! Lijkt op een tracker van de Dow Jones index. Precies als iedereen zijn geld in een tracker of ETF stopt dan is iedereen veel beter uit. Daar hebben we geen dure pensioenverzekeraars en bemiddelaars voor nodig.
D66 begrijpt niet dat als iets massaal wordt gedaan dat het uiteindelijk goedkoper is, als pensioenfondsen nu maatwerkt moeten gaan leveren, zal die veel meer geld gaan kosten. Niet echt slim, dus wel typisch D66.
Heeft u enig idee hoeveel pensioenfondsen er momenteel zijn? En de kleinere daarvan zijn renderen vaak nog het best, omdat die door zeer betrokken medewerkers (vrijwel) onbezoldigd bestierd worden, en gewoon saai volgens het boekje. Groter en massaler is dus niet altijd efficiënter.
"D66 begrijpt niet dat als iets massaal wordt gedaan dat het uiteindelijk goedkoper is" Zou het echt? "als pensioenfondsen nu maatwerkt moeten gaan leveren, zal die veel meer geld gaan kosten." De beheerskosten van pensioenfondsen zijn juist hoog: omdat ze het geld actief beheren en proberen de beursindexen te overtreffen, waarin ze zelden slagen. Met passief beheer (het geld in indextrackers stoppen) gaat het rendement omhoog en dalen de kosten enorm. Maatwerk is daarbij amper een kostenfactor. Het immers niet de bedoeling dat pensioendeelnemers actief een portefeuille gaan beheren. Ze mogen wat basale keuzes maken en de mutaties die daar het gevolg van zijn middel je uiteraard eerst intern voordat ze tot een koop- of verkoopopdracht leiden. "Niet echt slim, dus wel typisch D66." Typisch is de vermeende slimheid van mensen die geen idee hebben waar ze over praten.
Individualisering leidt tot hogere transactiekosten. Als pensioenen overerfbaar worden moeten de premies omhoog om de pensioenen per gepensioneerde op hetzelfde peil te houden. Als mensen te vroeg hun pensioenen opmaken moet de samenleving de dan ontstane armoede van ouderen opvangen. Oftewel de AOW moet omhoog, betaald via de premie of de belastingen. Het is bovendien inconsequent om wel zorgen te uiten over de huidige pensioenen met het oog op de beleggingsopbrengsten, maar niet over de individueel ingelegde premies. De opbrengsten daarvan kunnen eveneens tegenvallen. Dat speelt nu al. Het voorstel van D66 is dus lichtzinnig; een soort populisme richting mensen die zichzelf erg snugger vinden in financiële zaken. De echte profiteurs zullen de verzekeringsmaatschappijen zijn.
"Individualisering leidt tot hogere transactiekosten." Kletskoek. Al die individuele beslissingen verzamel je toch zeker voordat je aan- of verkoopt.
Wanneer D'66 pleit voor hervorming, berg je dan maar, dat is een D'66 eufemisme voor afbraak.
Als ik naar mijn eigen pensioen kijk bij mijn huidige werkgever, en zie wat de consequenties zijn als ik een tijdje zou willen stoppen met werken: 1) overdracht van mijn opgebouwde pensioen naar een ander pensioenfonds kan alleen als ik naar een andere werkgever ga; 2) alleen pensioenen van actieve leden (diegenen die premie betalen) worden geïndexeerd. Die twee bij elkaar betekent dat mijn pensioen feitelijk voor een groot deel komt te vervallen als ik voor een tijdje stop met werken. De opbrengst gaat naar de leden die nog wèl actief zijn. Ergo: de pensioen wereld draait helemaal om de mensen die tot hun 67e blijven werken, liefst bij dezelfde baas. In al die tijd van flexibilisering is er nooit eens tijd geweest om dit aan te pakken. De reden daarvan is duidelijk als je kijkt naar de werkelijke reden van al die flexibiliteit: meer macht voor de overheid en het bedrijfsleven.
Uit zo'n idee blijkt maar weer dat D66 haar doelgroep goed kent, goed verdienende individues die nooit een ongeluk krijgen tijdens hun werkzame leven en geen enkele compassie met anderen hebben. Voor de rest van Nederland kan dit alleen maar nadelen hebben. Mijn vraag als oudere in deze is of ze net als de Rutte club ook nog een greep in de pensioenpot van de bestaande fondsen in gedachten hebben?
[Voor de rest van Nederland kan dit alleen maar nadelen hebben.] Ach ja, en laat de rest van de politiek maar gewoon de status quo handhaven, solidaritei doen we met mensen die NU kiesrecht hebben, niet met de kinderen en kleinkinderen van deze kiezers die over decennia de kosten mogen ophoesten en helemaal geen pensioen krijgen, want dan staan we zelf niet meer op de kieslijst.
Néé, dat kan niet waar zijn. Dat is toch een nachtmerrie scenario: het pensioenstelsel "hervormen". Elke hervorming bij welk stelsel dan ook heeft geleid tot een verslechtering. Het geld in de pensioenpot is van de mensen die premie hebben ingelegd, niet van mensen die nog nooit wat hebben betaald en zeker niet van "niemand". Laat de politiek (en zeker D'66, maar ook de PvdA) daar in godsnaam vanaf blijven anders is er straks echt niets meer.
"Het geld in de pensioenpot is van de mensen die premie hebben ingelegd" Beter opletten: het voorstel is om dat ervan te maken. Nu is dat niet zo en worden de zekerheden van de ene generatie betaald uit de premie van de andere generaties.
Een belangrijk probleem is nu juist dat er geen pensioenpot is, maar een omslagstelsel. Als je nu betaalt wordt je premie gebruikt om pensioenen uit te keren, en de rest wordt belegd. Tegen dat je aan de beurt bent moet je hopen dat er nog genoeg nieuwe inleggers zijn en/of er genoeg uit de beleggingen te peuteren valt om je pensioen te bepalen. Als er een financiele crisis geweest is of de pot blijkt leeg gehaald door de regering dan heb je gewoon pech.
"Een belangrijk probleem is nu juist dat er geen pensioenpot is, maar een omslagstelsel." Je verwart AOW met aanvullend pensioen. De pensioenfondsen beschikken juist over enorme pensioenpotten, alleen zijn die niet geïndividualiseerd.
"Je verwart AOW met aanvullend pensioen. De pensioenfondsen beschikken juist over enorme pensioenpotten, alleen zijn die niet geïndividualiseerd." Dat dacht ik vroeger ook. Het blijkt echter dat de pensioenfondsen ondanks de enorme reserves die ze hebben toch nog te weinig gespaard hebben. Vandaar dat de huidige gepensioneerden meer uitgekeerd krijgen dan waar ze voor betaald hebben.
Beste Piet de Geus - wat je schrijft is aanwijsbaar fout. Gezien jouw intelligentie en kennis zelfs bewust onjuist. Wat je beweert geldt alleen voor de AOW waar sinds de invoering de kinderen voor de ouders en grootouders betalen. Iedereen kan de opgebouwde pensioenpot nakijken op een centraal register. Het is dus wel degelijk beschikbaar voor degene die het opgebouwd heeft en geeft recht ip pensioen zolang je het nodig hebt. Ga je eerder dood dan heb je het niet meer nodig.
"Beste Piet de Geus – wat je schrijft is aanwijsbaar fout." Kijk nou eerst even wie wat heeft geschreven voordat je je scheur open trekt. "Wat je beweert geldt alleen voor de AOW" Nee, wat AdrieK beweert geldt voor de AOW. En ik wees hem daar juist op.
"Het blijkt echter dat de pensioenfondsen ondanks de enorme reserves die ze hebben toch nog te weinig gespaard hebben." Dat heeft niks te maken met een omslagstelsel maar alles met de rekenrente die ze moeten hanteren.
Piet, wat je zegt in je eerste antwoord is lulkoek en dat weet je. Het mag dan zo zijn dat er te weinig betaalt is in het verleden (overigens hebben ze mij, en velen met mij nooit iets gevraagd) maar mij is altijd verteld dat ik pensioenpremie betaal voor mijn pensioen (in de vorm van uitgesteld loon). AOW is een omslag, maar pensioen was mijn geld. Ze kunnen het geld in de pot alleen aan de mensen die hebben ingelegd geven als ze het eerst hebben gejat!
"Ze kunnen het geld in de pot alleen aan de mensen die hebben ingelegd geven als ze het eerst hebben gejat!" Je raaskalt nog steeds.
Als je het goed leest, dan blijkt dat het weer een idee is om de rijken te bevoordelen. Typisch.
Weet ik niet. Rijkeren leven langer maar betalen net zoveel pensioenpremie als iemand met een gemiddelde levensverwachting. Wat je in het huidige stelsel hebt is dat groepen die gemiddeld eerder dood gaan relatief te veel betalen en dus groepen die later dood gaan worden gesubsidieerd. Eerder is dat element een soort van nivellering.
D66 kwam in de verkiezingscampagne van 2012 met slogan "Wij gaan voor het individu!" Daaraan werd toegevoegd: "Wij zijn er voor de mensen die iets van hun leven willen maken.". In Balkenende 2 (CDA, VVD, D66) zat Hans Hoogervorst. Hij kwalificeerde solidariteit als een vorm van parasitisme. D66 verschilt in formuleringen sterk van de VVD, maar in beleid is ze vaak even rechts of rechtser. Want dit pensioenplan is een regelrechte diskwalificatie van solidariteit. Het maskeert de plunderingen van de pensioenfondsen waaraan ook D66 zich in ruime mate schuldig heeft gemaakt. Het laat de kwetsbaren, onze labbekakken, mensen met een IQ onder de 80, met gedragshandicaps, enzovoort. vallen als een baksteen. Wat de schijn van fatsoen niet al kan maskeren. (Overigens: in Groot Brittannië is deze versie van het pensioenstelsel jaren geleden goeddeels doorgevoerd, en uitgelopen op een nachtmerrie. Maar ja, wie Europees denkt, denkt vaak te groot om even bij de buren te kijken.)
"Want dit pensioenplan is een regelrechte diskwalificatie van solidariteit." Solidair zijn we al via de belastingen. Wat jij solidariteit noemt is ook nog eens met je tengels in andermans pensioenpot zitten. En dat zou dan nog fatsoenlijk genoemd moeten worden ook.
Het Nederlandse pensioenstelsel bestaat uit 3 pijlers: AOW, aanvullende pensioenopbouw via de werkgever en aanvullende, individuele pensioenverzekeringen. Die kwetsbaren hadden toch helemaal geen pensioen maar alleen AOW.? Wat dat betreft verandert er niets.
Piet, jij bent alleen solidair voor zover je gedwongen wordt. Je antwoorden geven de indruk dat je het liefst anderen laat barsten.
"jij bent alleen solidair voor zover je gedwongen wordt" En jij ben zogenaamd 'solidair' als je meer dan je deel kunt ontvangen. Babyboomer toevallig?
Piet, leg eens uit: wat is precies een babyboomer? Zoals je het nu brengt lijkt het een enge ziekte. Ben jij overigens zo'n type als een van der Lienden die al wil cashen zonder ooit iets gedaan te hebben?
Toch is het nodig om de mens tegen zijn eigen inhaligheid te beschermen door de afdracht van de premie verplicht te houden, om zo te voorkomen dat deze meteen wordt 'geconsumeerd'. En dat geldt ook voor een goede arbeidsongeschiktheidsverzekering! Dat ie je nu ook bij diverse ZZP-ers en andere zelfstandigen: wel een (veel te) groot huis en een dikke kar onder de kont. Maar als men -om welke reden dan ook- niet meer kan werken, is Leiden in last! Dan is de verplichte stap terug schrijnend groot!
Apart dat dan wel weer je hele 'eigen' potje komt te vervallen als je voor je 67e komt te overlijden, als je echt eigen baas over je pensioen bent dan moeten ook je nabestaanden (na aftrek van schenkingsrechten) dit potje krijgen...
"Apart dat dan wel weer je hele ‘eigen’ potje komt te vervallen als je voor je 67e komt te overlijden" Het is wat dat betreft kiezen of delen: als bij vroegtijdig overlijden je pensioenpot als erfenis naar je nabestaanden gaat, dan staat daar tegenover dat je pensioenpot leeg is als je ouder wordt dan gemiddeld. Oftewel: je middelt beide risico's of je neemt de lusten van het ene risico en ook de lasten van het andere.
Als dat waar is dan is mijn bovenstaande reactie fout. En het D66 voorstel ook.
@ Piet de Geus "Het is wat dat betreft kiezen of delen: als bij vroegtijdig overlijden je pensioenpot als erfenis naar je nabestaanden gaat, dan staat daar tegenover dat je pensioenpot leeg is als je ouder wordt dan gemiddeld." Nee, want je kunt de mensen verplichten om op hun 67ste van (een deel van) hun pensioenpot een annuiteit aan te schaffen.
[Oftewel: je middelt beide risico’s of je neemt de lusten van het ene risico en ook de lasten van het andere.] Aangezien lager opgeleiden gemiddeld veel minder oud worden dan hoogopgeleiden heb je hiermee een impliciete transfer van 'arm' naar 'rijk'. Als je het model al aanpast naar 'eigen potjes' dan ook conservatief sparen met als insteek dat je behoorlijk oud wordt lijkt me, dat doen ondernemers en zelfstandigen tenslotte nu ook al...
"je kunt de mensen verplichten om op hun 67ste van (een deel van) hun pensioenpot een annuiteit aan te schaffen" Natuurlijk kan dat, maar dan wordt of het pensioen lager of de pensioenpremie hoger. Door ook te middelen met wie de pensioengerechtigde leeftijd niet haalt kun je mensen een hoger pensioen bieden tegen een lagere inleg. Dat is met name van belang voor mensen die moeilijk een hogere pensioenpremie op kunnen hoesten en toch een behoorlijk pensioen wensen.
"Aangezien lager opgeleiden gemiddeld veel minder oud worden dan hoogopgeleiden heb je hiermee een impliciete transfer van ‘arm’ naar ‘rijk’." Daar is nu ook al sprake van, omdat armen (eigenlijk: laagopgeleiden) er een levensstijl op nahouden waardoor ze gemiddeld eerder sterven. Maar is dat een probleem? Je zegt toch ook niet dat iemand wiens huis niet afbrandt zijn premie heeft getransfereerd naar iemand wiens huis wel afbrandt? Beide zijn gedekt voor hetzelfde risico: vergoeding bij brandschade. Bij verzekeringen gaat het om het vinden van een evenwicht tussen iemands persoonlijke inleg en het middelen van het risico: in dit geval het risico dat je 100 wordt. Geef je niet-gebruikte premie terug, dan middel je geen risico's. Of je middelt het risico dat iemand 100 wordt alleen met mensen die de 67 hebben gehaald. Met name voor degenen waarvoor de premies het zwaarst wegen betekent dat een hogere premie of een lager pensioen. De anderen kunnen zich makkelijk bijverzekeren of iets opzij leggen.