Coronacrisis maakt veilige migratie lastiger

“Corona treft ons allen, het discrimineert niet…” is de titel van een fotoserie van fotograaf William Rutten, die bekende Nederlanders fotografeert. De BN’ers zitten er allemaal knus bij, lekker binnen en vaak omringd door familie. Het is goed bedoeld, Rutten wil mensen aansporen gewoon thuis te blijven.

Voor Zuid-Noord vluchtelingen is het anders, vaak is er geen thuis of veiligheid. Er zijn overvolle vluchtelingenkampen, gesloten grenzen, risicovolle tochten en, wanneer een migrant het land van bestemming bereikt, dichte deuren en discriminatie. Corona treft ons allen, het discrimineert niet. Behalve als je vluchteling bent? De verhoudingen zijn scheef. Een schuldgevoel hoeft niet, daar hebben we niets aan. Maar wat vindt u van een  kijkje buiten ons westerse perspectief en buiten onze veilige haven?

De grenzen van de EU zijn gesloten en veel landen leggen asielaanvragen en andere procedures omtrent migratie en integratie tijdelijk stil tijdens de crisis. Vluchtelingen, die als eindbestemming Europa hebben en eerder ook al niet welkom waren, lijken ook nu niet onder de indruk van het beleid en komen alsnog. Dit zal alleen maar zorgen voor meer problemen rondom de coronacrisis en vluchtelingen.

Volgens Hein de Haas is het een mythe dat een land een stop kan zetten op migratie. Wanneer we kijken naar de migratiestromen vanuit Mexico naar Amerika, is er sprake van machtsrelatie waarin Amerika dominant is en werkt een stop op migratie juist averechts. Permanente en vaak niet gedocumenteerde migratie neemt in deze situatie toe.

Corona zorgt ervoor dat er minder middelen zijn voor veilige migratie in vergelijking met een aantal maanden terug. In plaats van minder migratie zorgt de angst voor het virus gecombineerd met economische, ongelijkheids- en politieke motieven dat de behoefte om te migreren alleen maar groeit. Wanneer het linksom niet kan, probeert men het rechtsom. De juiste hulpmiddelen ontbreken om de verspreiding van het virus tegen te gaan en mensen zijn zo een gevaar voor zichzelf en alle mensen waar ze mee in contact komen. Daarnaast zullen vluchtelingen vaak ziekenhuizen mijden uit angst om geïdentificeerd of gerapporteerd te worden. Het virus controleren wordt zo moeilijk.

Ja, Rutten heeft gelijk, iedereen kan corona krijgen, al verschilt de situatie waarin we onszelf kunnen beschermen tegen het virus enorm. Het beleid rondom vluchtelingen speelt hierin een grote rol. Het feit dat Nederland blijft weigeren om de vluchtelingen in de Griekse kampen te helpen vergroot ongelijkheden met negatieve effecten voor vluchtelingen.

Een natie zal niet in staat zijn een migratiestroom te stoppen en ook het virus zal zich kunnen verspreiden. Daarnaast zal het virus een bron zijn voor discriminatie en wij/zij-denken. We kunnen dus wel stellen dat corona ons allen kan treffen, alleen bij lange na niet even hard. Een BN’er kan de besmetting van het virus ontwijken door veilig thuis te blijven, een vluchteling heeft soms weinig keuze.