Joop

Corona en psyche

  •  
02-03-2021
  •  
leestijd 2 minuten
  •  
neerslachtigdepressief

© cc-foto: PDPics

We beginnen geleidelijk te vergeten hoe het leven voor de pandemie was.
Het kan niet genoeg benadrukt worden: de relatie tussen de coronacrisis en psychische klachten is complex, en betrouwbare wetenschappelijke informatie hierover zal nog lang op zich laten wachten. Iedere psychische stoornis is namelijk per definitie het gevolg van een zekere aanleg in combinatie met belastende omstandigheden. Of we de klachten dan als ‘hersenziekte’ moeten beschouwen kan betwist worden. Er is evenveel voor te zeggen dat de klachten een uiting zijn van een verstoorde balans.
Al een jaar lang worden we geconfronteerd met omstandigheden die we daarvoor nog nooit hadden meegemaakt. Het woord ‘lockdown’ kwam in het vocabulaire van vrijwel geen enkele Nederlander voor. Inmiddels weten we bijna niet beter dan dat we afstand moeten houden, mondkapjes dragen, en nog veel meer. We beginnen geleidelijk te vergeten hoe het leven voor de pandemie was, toen we onbekommerd genoten van de talloze mogelijkheden om ons met elkaar te verbinden, te ontspannen en van het leven te genieten.
En ook al weten we bijna niet beter: er echt aan gewend zijn de meesten van ons nog steeds niet. Allerlei behoeften die we hebben blijven onbevredigd, en met dat laatste woord wordt niet specifiek gerefereerd aan seks. Fysiek contact, huidhonger, intimiteit, meer dat werk. Lachen in een restaurant met vrienden, elkaar aanstoten omdat het bij de sfeer past. Een knuffel als begroeting en bij het afscheid.
De meeste mensen zijn behoorlijk flexibel, en ook taai. Wij zijn een diersoort die zich buitengewoon goed kan aanpassen aan uiteenlopende omstandigheden. Wat zich nu begint te wreken is de duur van de abnormale belasting. De eerste lockdown was voor de meeste mensen een makkie vergeleken bij de omstandigheden waar we nu al maanden in verkeren, en waarin er zo weinig perspectief is. In mijn werk zie ik het ook ineens steeds vaker: mensen vertellen bij een eerste gesprek over de redenen dat ze om een consult hebben gevraagd. Dat is niet zelden een complex geheel, met langlopende problemen en ook meer acute gebeurtenissen. ‘En corona natuurlijk’ is vaak het besluit van het verhaal dat ze vertellen. Als we dan inzoomen op het aandeel van die langdurige lockdown komen we eigenlijk steeds bij dezelfde conclusie uit: de mogelijkheden die mensen hebben om hun problemen zelf op te lossen zijn enorm beperkt. Dat wat ze altijd deden om zichzelf in balans te houden is niet meer mogelijk, en dat is wat ze opbreekt. Met vrienden naar het café, koken voor een grote groep familieleden, samen naar de sportschool, jezelf verwennen met een mooie nieuwe outfit: het kan allemaal niet of nauwelijks meer, en al veel te lang.
Betrouwbare cijfers kan ik niet leveren, maar er is geen enkele twijfel dat er mensen zich aanmelden voor psychologische begeleiding of behandeling die dat zonder Covid nooit zouden hebben gedaan. Is dat kleine economisch voordeeltje misschien de reden dat de beleidsmakers zich hier zo weinig rekenschap van geven?
Delen:

Praat mee

Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.

avatar

Reacties (26)

Raymond Bhagwandin
Raymond Bhagwandin2 mrt. 2021 - 20:10

Het spreekwoord luidt: ledigheid is des duivels oorkussen en tenzij er van predestinerende of andere onderliggende factoren sprake is moet het volgens mij best te doen zijn, ga figuurzagen, een cursus kroatisch, origami, schilderen, schaken, het huis opknappen, bouw een raket, alle dingen die je had willen doen maar niet aan toekwam vanwege een druk sociaal leven, laat je niet kisten en ga aan de slag, zo loop ik al jaren met een idee een opera te maken, de rechter, deze rechter blijkt tevens dader te zijn waardoor je een Mac Beth achtig drama krijgt, een tijdrovend project waar ik voorlopig zoet mee ben, ik moet nog veel leren en heb bij wijze van vingeroefening een corona symfonietje gemaakt, ik weet niet of het toegestaan wordt, ik zie het wel maar hier is eventueel een link naar het resultaat. https://mixposure.com/stringking/audio/28541/corona-symphony

Minoes&tuin
Minoes&tuin2 mrt. 2021 - 13:19

Ik heb het gevoel dat hoe vaker je iets negatiefs tegen jezelf en anderen zegt en hoe erg het toch niet allemaal is, des te erger het voor jezelf wordt. Je blijft er in hangen en bevestigt elkaar in de ellendigheid van het bestaan. Je gaat je met z'n allen steeds ellendigere voelen. Heb je er dan helemaal geen last van, natuurlijk wel, maar je maakt het niet steeds erger. Ik begon in januari al te zeggen, een nieuw jaar, nieuwe kansen en op naar het voorjaar en heb me daarop gericht. Verlangen kan ook heel positief werken, je ergens op verheugen waar je naartoe kunt leven. Dat punt op de horizon kun je ook zelf zetten, ook in stapjes. Zo werkt het ook in het leven. Als je bijvoorbeeld steeds maar iets verwacht van anderen, familie, vrienden bijvoorbeeld of wat dan ook en je wordt steeds weer teleurgesteld dan blijft dat negatief werken, ergo gaat dat steeds negatiever op jezelf werken. Maar als je voor jezelf je verwachtingen bijstelt heb je er minder en uiteindelijk geen tot weinig last meer van, enkel wat spijt. Soms moet je je verwachtingen bijstellen, ophouden iets te koesteren wat er niet is, je verheugen op wat komen gaat. Dat maakt je een stuk vrijer. Het is als zig-zag moeten zwemmen terwijl je zo snel mogelijk aan de overkant wil zijn, je doet er wat langer over maar uiteindelijk kom je aan daar waar je wil zijn.

4 Reacties
Raymond Bhagwandin
Raymond Bhagwandin2 mrt. 2021 - 20:03

Deze keer ben ik het roerend met je eens.

Stientje2
Stientje22 mrt. 2021 - 21:15

@Minoes Je lijkt wel een dominee:). Wat een wijsheid! En jij maar denken dat de ander dit, wat jij nu naar voren brengt, niet bij hen in gedachten opkomt? Je moet natuurlijk wel een dosis energie hebben, zowel mentaal als fysiek. En als dat laatste al beperkt is, waar haal je dan de kracht vandaan om je ook nog eens bij deze afschuwelijke pandemie, neer te leggen? Want dat bedoel je toch?

Minoes&tuin
Minoes&tuin3 mrt. 2021 - 6:13

Stientje Stel jezelf niet zo aan. Ik heb het over hoe ik het doe, dat is waar het hier om gaat. Maar ga je gang, ik houd niet van dominees. Waar mensen die wel van dominees houden de kracht vandaan halen is denk ik in de kerk. Als God beschikt behoef je zelf niet meer te denken dan kun je je lot toch niet ontkomen. Misschien nog een ideetje?

Minoes&tuin
Minoes&tuin3 mrt. 2021 - 9:03

Stientje Heeft dat virus jou die vraag gesteld dan? Luistert het ook nog een beetje naar jouw wensen? Als je weinig energie hebt kun je die het beste maar goed gebruiken en met een strategisch doordacht plan komen. Ook of juist wat die vreselijke pandemie betreft. Je kunt je natuurlijk ook overgeven, je aan hem uitleveren en de witte vlag heffen! Wetende dat het daar geen enkele boodschap aan heeft, lijkt dat me zinloos. Bovendien is het virus een stuk sneller dan jij!

P Haan
P Haan2 mrt. 2021 - 11:41

Dat wat ze altijd deden om zichzelf in balans te houden is niet meer mogelijk, en dat is wat ze opbreekt. Mee eens. En dat maakt het op alle fronten en voor iedereen belastend.

6 Reacties
Minoes&tuin
Minoes&tuin2 mrt. 2021 - 13:28

Natuurlijk is het belastend maar je moet proberen te zoeken naar wegen om het wat te verlichten. Men mist altijd het meest wat men niet heeft op een bepaald moment en wat je op een ander moment verwaarloost. Ik heb daarbij de werking en het gebruik van de mobiele telefoon in gedachten.

sjaak5
sjaak52 mrt. 2021 - 15:44

@Minoes Stel je voor: Als een vrouw, die een eigen horeca zaak heeft en normaal 60 p/w in de weer is, plots thuis komt te zitten, en haar man die een baan heeft thuis moet werken of is ontslagen. Als je ook nog 3 kinderen hebt die nu ook de hele dag niks te doen hebben. En je financieel de afgrond ingaat en je niet kan sporten of even ontspannen op een terrasje kan zitten. Dat kan best wel wat problemen geven.

P Haan
P Haan3 mrt. 2021 - 6:49

@Sjaak Ik heb zwaar aan de grond gezeten, en toen kon ik het me niet veroorloven om op een terras te zitten. Wat we toen wel hebben gedaan is goedkoop bier halen en met wat lotgenoten in een voortuin gaan zitten. Eens en nooit meer overigens, maar goed. Vriendschap, familie, steun, een arm om je heen zijn voor mij vele malen belangrijker dan horeca. Sport, voor zo ver je dat kan betalen, is ook een grote hulp. Ik ben op vakantie geweest bij een vriend in de tuin, oude tent opgezet en vreselijk lol gehad met de kinderen. Dat zijn de dingen die nu niet kunnen, en dat valt mij persoonlijk zwaar. Er niet kunnen staan voor je vrienden, en geen beroep kunnen doen. Niet meer onverwacht het hok vol, al mijn kuikens aan de lange keukentafel en daar nog een verdwaald maatje van de een of de ander bij. En Minoes heeft gelijk, het maakt je sip om daar te veel tijd aan te besteden. Maar in het door jou geschetste geval heb je weinig anders te doen dan met lede ogen je levenswerk naar de knoppen zien gaan en te piekeren.

Minoes&tuin
Minoes&tuin3 mrt. 2021 - 7:27

Sjaak Daar ben ik het helemaal mee eens. Ik kan me dat ook heel goed voorstellen.

Minoes&tuin
Minoes&tuin3 mrt. 2021 - 9:41

Sjaak dat begrijp ik!

Minoes&tuin
Minoes&tuin3 mrt. 2021 - 9:53

Sjaak ik begrijp dat omdat wij op een andere manier hetzelfde hebben meegemaakt.

DanielleDefoe
DanielleDefoe2 mrt. 2021 - 9:59

Behalve psychische schade levert stress ook fysieke schade op. Beide werken het verdere leven door.

9 Reacties
Bouwman2
Bouwman22 mrt. 2021 - 10:31

Stress bestaat, en zonder stress ligt indolentie. om de hoek. Voor een goede balans wordt geen pilletje voor de pep noch een platte spuit voorgeschreven, maar gewoon ouwerwetse discipline. Het consult is nog gratis ook

Marcus A.2
Marcus A.22 mrt. 2021 - 11:26

De rest van ons leven?! Zonder uitzicht op herstel van deze schade?

Hanneke Kouwenberg
Hanneke Kouwenberg2 mrt. 2021 - 12:57

@ Bouwman Stress kan, mits kortdurend en niet in reactie op levensbedreigende situaties, inderdaad weinig kwaad. Chronische stress daarentegen is van een heel andere orde: langdurig te hoge cortisolspiegels zetten tal van orgaansystemen onder druk, terwijl met zogenaamde methyliseringen ook delen van het DNA inactief gemaakt kunnen worden. Chronische stress is een zeer ernstig, en vooral: zeer ernstig onderschat probleem.

Hanneke Kouwenberg
Hanneke Kouwenberg2 mrt. 2021 - 13:00

'gewoon ouwerwetse discipline' Voor wie niet in de hoek zit waar de klappen vallen, lijkt het allemaal zo simpel. Maar, zoals ze in Duitsland zeggen: Ratschläge sind auch Schläge. Blaming the victim draagt bij aan de stressniveaus, en verergert daardoor het probleem alleen maar.

Paul250371
Paul2503712 mrt. 2021 - 13:37

Bouwman Stress als aanjager voor onverschilligheid, laksheid?? Als stress de basis is om te creëren dan vrees ik voor het eindproduct.

Grozny
Grozny2 mrt. 2021 - 14:39

In aanvulling op hanneke Stress kan zelfs transgenerationele effecten hebben. (moeder op kinderen).

Minoes&tuin
Minoes&tuin3 mrt. 2021 - 7:31

Hanneke Kouwenberg Mee eens!

Minoes&tuin
Minoes&tuin3 mrt. 2021 - 7:37

Chronische stress speelt vooral daar waar je niets (of bijna niets) aan je situatie kan veranderen. Uitzichtloosheid is een groot probleem. Daar zou meer oog voor moeten zijn.

DanielleDefoe
DanielleDefoe4 mrt. 2021 - 12:01

Grozny 2 maart 2021 at 15:39 daar is ook empirische ondersteuning voor oa. ge baseerd op dierproeven waarbij bleek dat zelfs stress bij adolescenten niet alleen hun eigen gezondheid kan beinvloeden maar zelfs die van hun nakomelingen.

Zwerfstein
Zwerfstein2 mrt. 2021 - 9:40

Zonder corona gingen we ons waarschijnlijk nu opmaken voor het 'festival-seizoen'. Mis ik die festivals? Nee, want ik ging er toch nooit heen en ik hou sowieso niet van grote drukte. Dus in die zin is corona voor sommigen een soort verhulde zegening.

2 Reacties
P Haan
P Haan2 mrt. 2021 - 11:40

Mooie woorden. Ik ga al jaren met mijn kinderen naar festivals. Rock am Ring en Rock im Park of Pinkpop elk jaar, en dan links en rechts nog wat losse dingen. Mooie ervaringen, met mijn opgroeiende zoons en later ook de schoondochters. En op een dag met de kleinkinderen, ik droom toch van drie generaties bij Metallica. Ieder zijn meug he, gun mensen dat :)

Miss Piggy
Miss Piggy2 mrt. 2021 - 11:56

Festivals? Bah, humbug! Ik heb zelf het probleem dat ik groot muziekliefhebber ben, maar grote drukte eveneens haat. Live muziek vind ik geweldig, maar om daarvoor in iemand anders zweetlucht te moeten staan