Controleer malafide werkgevers net zoals bijstandsgerechtigden

Minister Lodewijk Asscher heeft groot gelijk wanneer hij consequent actie eist tegen malafide werkgevers die buitenlands personeel onder de geldende cao-lonen laten werken of onder veronachtzaming van veiligheidsvoorschriften en ARBO-regels. En zou het niet mooi zijn als ook al zijn EU-collega’s als een bok op dezelfde haverkist sprongen?

Maar, zoals de dichter zegt, tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren. Over de weemoedigheid die ’s avonds komt en niemand kan verklaren wil ik het dan nog niet eens hebben. Waar een wil is, is nu eenmaal niet altijd een weg. En zoals de commissaris graag tegen geterroriseerde burgers zegt: “De politie kan helaas niet overal tegelijk zijn.” 

Het handhaven van loonstandaarden en arbeidsvoorwaarden, ook voor werknemers uit Polen of Bulgarije, vergt een uitgebreid en nauwkeurig toezicht. Net als politieagenten kunnen de inspecteurs van Sociale Zaken niet overal tegelijk zijn. Helaas.

Of toch wel? Bijstandsgerechtigden worden de laatste jaren aan steeds strenger toezicht onderworpen. Gemeenten meldden elk jaar weer trots hoeveel miljoenen ten onrechte betaalde uitkeringen extra worden teruggevorderd. Men zegt er streng bij dat geen onderscheid wordt gemaakt tussen bewuste fraude en het per ongeluk verkeerd invullen van een formulier.

Elke omissie van wat nog steeds een “cliënt” heet wordt meteen afgestraft met een stevige boete. De ambtenaren van de sociale dienst leggen gegevens uit allerlei bronnen bij elkaar en stoppen de uitkering als de bijstandsgerechtigde te weinig water heeft getapt, want dan zal hij wel samenwonen.  Uiteraard wordt de nette burgerij regelmatig opgeroepen om toch vooral gebruik te maken van anonieme kliklijnen.

Dit is een uitstekend model om werkgevers te controleren die ervan worden verdacht buitenlandse werknemers in dienst te hebben. Het kost veel tijd en aandacht. Het is frustrerend voor de cliënten maar dan heb je ook wat. Lik op stuk. Meteen boete. Bedrijf sluiten. En als het ze niet bevalt, lopen zij maar naar de rechter.

Wat je bijstandsgerechtigden kunt aandoen, is ook toepasbaar op malafide koppelbazen, verdachte uitzendbureaus en foute huisbazen.

Vroeger verspreidde de Bond Zonder Naam – thans onderdeel van Cordaid, waar minister Ploumen ooit directeur was – de leuze: “Verbeter de wereld, begin met jezelf”.

Als minister Asscher nu eerst het bijstandscontrolemodel in Nederland toepast, kan hij het later bij wijze van ontwikkelingshulp aan zijn collega’s in de andere EU-lidstaten overdragen.

Dan is zo’n ingezonden brief meer dan een vodje papier.

Volg Han ook op Twitter

Het laatste boek van Han van der Horst is: Nederland, de vaderlandse geschiedenis van de prehistorie tot nu