Collectieve bestraffing Palestijnen na ontvoering kolonisten

De situatie in Israël en Palestina spitst zich toe. De directe aanleiding is de ontvoering van drie jonge kolonisten op de bezette Westelijke Jordaanoever. Die dienen onmiddellijk vrijgelaten te worden.

Na de ontvoering is het Israëlische leger op de Westoever aan een grootschalige militaire operatie begonnen. Zo’n 400 Palestijnen zijn gearresteerd, weggevoerd van huis en haard – zeg maar “ontvoerd”. Velen van hen worden nu gemarteld. Met goedkeuring van de Israëlische autoriteiten, zoals Israëlische mensenrechtenactivisten en media meldden.

De Palestijnse burgerbevolking had de afgelopen twee weken zwaar te lijden. Het Israëlische leger heeft honderden invallen gedaan. Honderdduizenden Palestijnen zijn dagenlang aan een uitgaansverbod onderworpen. Vijf Palestijnen zijn doodgeschoten, meer dan honderd door legergeweld gewond geraakt.

Zo treedt de bezetter op: hij straft collectief, in flagrante strijd met fundamentele regels van het humanitair oorlogsrecht. Hij wil veiligheid afdwingen, door onveiligheid te creëren.

De context waarin de ontvoering plaatsvond kreeg weinig aandacht. Daar wijs ik niet op om de ontvoering te rechtvaardigen. Burgers genieten bescherming onder het internationaal recht, ook kolonisten.

Die context is: de explosieve uitbreiding van nederzettingen tijdens het Amerikaanse vredesinitiatief. Israëls weigering de afspraak na te komen een vierde tranche van Palestijnse gevangenen vrij te laten. Het besluit van de Israëlische regering de onderhandelingen met de Palestijnen te beëindigen.

Ook de hongerstaking van meer dan honderd Palestijnen in Israëlische gevangenschap. Wat de hongerstakers verbindt is dat zij het slachtoffer zijn van een illegale vorm van opsluiting: administratieve detentie. Dat houdt in: opgesloten worden zonder formele aanklacht, zonder toegang tot advocaat en proces, voor onbekende duur. Zo iets doet de staat die velen op het Binnenhof kwalificeren als “de enige democratie van het Midden-Oosten”.

Tel daarbij op de liquidatie op 15 mei door Israëlische soldaten van twee Palestijnse jongens en het Palestijnse jongetje van 10 dat het Israëlische leger op 11 juni in de Gazastrook gedood heeft, en de context tekent zich af: de Israëlische regering escaleert.

Escaleren doet zij ook met haar pogingen het kwetsbare verzoeningsproces tussen Fatah en Hamas te ontwrichten. Dat is een ander doel van de militaire operatie op de Westoever. Hamas keihard aanpakken, terwijl de Palestijnse Autoriteit meewerkt aan de zoektocht naar de drie ontvoerde kolonisten. Zo probeert de Israëlische regering Fatah en Hamas uit elkaar te spelen. Verdeel en heers.

Het Palestijnse verzoeningsproces kwam ook aan de orde in een belangrijk debat op 17 juni in de Tweede Kamer. Daags voor het debat publiceerde onze directeur Martin Siepermann in NRC Handelsblad het opinieartikel “ Maak die bezetting van Palestijns gebied voor Israël stuk duurder ”.

Dat artikel had minister van Buitenlandse Zaken Timmermans grondiger mogen lezen. In het debat stelde hij zwaar teleur. De minister lijkt volledig doorgeschoten naar de Israël-positie van coalitiepartner VVD. Traditioneel heeft de PvdA in de kwestie Israël/Palestina een rechtvaardig standpunt ingenomen, ook toen Timmermans nog Kamerlid was. Daar is in de opstelling van de minister niets meer van terug te zien.

Het is onbegrijpelijk dat Timmermans zich blijft vastklampen aan Amerika, alsof Europa geen middelen zou hebben om Israël onder druk te zetten. Na de Russische annexatie van de Krim stelde de Europese Unie deze week een algeheel importverbod in op producten uit de Krim. Zo’n boycot zou Europa ook kunnen opleggen aan producten uit Israëls illegale nederzettingen – als minister Timmermans en zijn Europese collega’s daarvoor de moed zouden hebben.

Goed nieuws is dat de Presbyteriaanse Kerk heeft besloten haar beleggingen terug te trekken uit bedrijven die van de Israëlische bezetting profiteren. Daartoe had ook de Zuid-Afrikaanse aartsbisschop en winnaar van de Nobelprijs voor de Vrede Desmond Tutu opgeroepen.

De Presbyteriaanse Kerk wordt nu door voorstanders van de bezetting zwaar onder vuur genomen. Ik wil u daarom vragen uw steun kenbaar te maken voor dit ethische en weloverwogen besluit van de Presbyterianen. Meer dan 15.000 mensen hebben dat al gedaan. Het moeten er veel meer worden.

Teken hier de petitie !

Dries van Agt is voorzitter van The Rights Forum