Maandagnacht gingen de Amerikaanse presidentskandidaten voor het eerst met elkaar in debat. Het debat werd geleid door NBC-journalist Lester Holt. Amerikaanse media roepen aan de hand van polls Clinton als overwinnaar uit. Waar zij het hoofd koel hield, inhoudelijk bleef en met humor steken uitdeelde, kon Trump zijn woede amper beheersen.
Het debat is de eerste van drie en opgedeeld in zes delen van vijftien minuten. Onderwerpen als werkloosheid, zorg, economie, nationale veiligheid, raciale spanningen en de absurde zaak van het geboortebewijs van Barack Obama werden besproken.
De avond begon rustig met Clinton die inhoudelijke vragen beantwoordde over het minimumloon dat zij wil verhogen van 7,25 naar 12 dollar per uur, staten mogen zelf bepalen of ze het naar 15 willen verhogen. De laatste verhoging was in 2009. Ook had zij het over schuldenvrije universiteiten en gelijke betaling voor vrouwen. Het is moeilijk om te zeggen of dat laatste haalbaar is omdat er geen concrete plannen zijn om het doel te bereiken.
Vervolgens begon ook Trump kalm, maar weer met hetzelfde riedeltje, over banen die naar Mexico gaan en China – waar hij zelf zaken mee doet – die een bedreiging vormt voor de nationale veiligheid. Ondanks dat Obama recentelijk een akkoord heeft gesloten met president Ji Xinping om cyberaanvallen tegen te gaan en geregistreerd is dat die verminderd zijn. Ook had de Republikein het over de zogenaamde ‘tergende werkloosheid in Ohio’, die eigenlijk lager is dan in het rest van het land.
Clinton en Trump botsten al snel op zaken als immigratie, rassenongelijkheid ‘the birtherbeweging’, die laatste noemde de Democraat ‘een racistische tactiek om de eerste zwarte president in diskrediet te brengen’. Trump waagde te zeggen dat de Democraat niet de ‘presidentiële look’ had en geen ‘uithoudingsvermogen’. Haar antwoord daarop was vlijmscherp:
“Zodra hij afreist naar 112 landen en onderhandelt over een vredesakkoord, een staakt-het-vuren vrijlating van dissidenten, en de opening van nieuwe kansen en landen over de hele wereld, of zelfs 11 uur besteedt aan getuigen ten overstaan van een congres commissie, kan hij met me praten over uithoudingsvermogen.”
Clinton en Trump hadden veel onenigheid over de rassenongelijkheid in de VS. Zij vond dat raciale vooroordelen bij iedereen spelen en dat, vooral bij de politie, het een groot verschil tussen leven en dood kan maken. Daar zou men bewust mee om moeten gaan, trainingen en dialoog werden o.a. genoemd. Ook haalt de Democraat uit naar de Republikein vanwege zijn minachting voor vrouwen. Trump heeft meerdere malen vrouwen ‘varkens, slonzen en honden’ genoemd.
Clinton beschuldigde daarbij Trump ervan zich niet in te kunnen leven in de arme Amerikaan omdat hij rijk geboren was, waarop hij zei het niet ‘zo makkelijk gehad’ te hebben.
“Voordat we daarover beginnen: mijn vader gaf me een zeer kleine lening in 1975 en ik heb dat tot een bedrijf gemaakt, dat de moeite waard is en vele miljarden dollars, met enkele van de grootste faciliteiten van de wereld. En ik zeg dat alleen omdat dat het soort denken is dat ons land nodig heeft.”
Trump zijn vader is hem, in tegenstelling tot wat hij beweert, met meerdere leningen te hulp komen schieten
Het hele debat heeft de Republikeinse kandidaat vrij weinig inhoudelijks weten te zeggen. Over de economie kwam er niet meer uit dan dat hij meer banen weet te creëren, mede dankzij zijn ‘succes’ met Trump Towers.
“Het eerste wat je moet doet is ervoor zorgen dat de banen niet weggaan. De bedrijven gaan weg. Ik bedoel er zijn duizenden van hen, ze gaan weg en ze gaan weg in grotere aantallen dan ooit. Ze willen gaan naar Mexico of een ander land, we wensen u veel geluk. Maar als je denkt dat je gaat om uw airco of uw auto, of uw cookies te maken of wat u ook maakt, en het vervolgens in ons land brengt zonder belasting, heb je het mis. En als je zegt dat je ze belasting erover laat betalen, dat doen onze politici nooit doen omdat ze speciale belangen hebben en die willen dat die bedrijven vertrekken, omdat in veel gevallen ze eigenaar zijn van de bedrijven. Dus wat ik wil zeggen is dat we ze kunnen stoppen, we moeten ze stoppen want dat is een grote grote factor.”
Trump noemt verder geen details, geen percentages, geen onderzoeken om de ‘kennis’ te staven die hij vergaard heeft. Zijn uitspraken blijven vaag en abstract. In tegenstelling tot Clinton die tot in de detail een antwoord heeft op elke vraag en hoe zij als president denkt met zaken om te moeten gaan. Wel haalt hij uit naar Clinton vanwege het email-schandaal.
Wat vinden Amerikanen? CNN deed een poll onder kijkers en hoewel er meer Democraten gestemd hebben is 62 procent voor Clinton nog steeds overweldigend veel.
Trump is de eerste presidentskandidaat in veertig jaar die weigert inzage te geven in zijn belastingteruggave. Tijdens het debat versprak hij zich en leek het erop dat hij toegaf geen belasting betaald te hebben.
Tijdens het debat viel het op hoe vaak Trump Clinton interrumpeerde. Vox media heeft geteld en Clinton werd zeventig keer onderbroken terwijl zij maar 47 keer door Trump heen sprak. Hoe zag dat in de rede vallen eruit? Zie het in de video hieronder. Op Twitter vonden Amerikanen het ook al opvallend.
Een van de uitspraken van Clinton ovat het debat en de presidentiële race goed samen. Trump bekritiseerde haar omdat de Democraat vrij nam om zich op het debat voor te bereiden. Haar antwoord daarop was: “Weet je waar ik me ook op voorbereid heb? President van de Verenigde Staten zijn en ik vind dat het een goed ding is.”