Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Burgerberaad EU wijst de weg naar herstel vertrouwen in politiek

  •  
04-10-2022
  •  
leestijd 2 minuten
  •  
1235 keer bekeken
  •  
10345425386_645eed8aad_k

© cc-foto: Roel Wijnants

Nog nooit is de vertrouwensband tussen burger en politiek zo slecht geweest, zo bleek deze week uit een onderzoek van Ipsos. Door de vele grote crises dreigt het vertrouwenspeil van de burger in de politiek zelfs nog dieper te zakker: maatregelen hebben veel impact waardoor burgers zich niet gehoord kunnen voelen. Dat deze vertrouwensband slechter is dan ooit kan men daardoor al concreet terugzien in de samenleving. Lang heerste zo het gevoel dat er ondanks een grote roep uit de samenleving niets werd gedaan aan de hoge energieprijzen, Tubbergen voelde zich in de steek gelaten en ook de boeren voelden zich tijdens de stikstofophef niet serieus genomen. 

De Europese Unie kampt eveneens al jaren met een laag vertrouwen in de organisatie. Dit terwijl een van de doelstellingen van het orgaan, het creëren van Europees burgerschap, juist hand in hand gaat met geloof in de organisatie. Vandaar dat de EU afgelopen jaar besloot tot het opzetten van ‘The Conference on the Future of Europe’. Het doel? Europese burgers konden via directe betrokkenheid de kans krijgen hun ideeën over de toekomst van Europa te delen en te bediscussiëren. Directe inspraak moest een middel vormen om het vertrouwen in de (Europese) politiek te herstellen.

Meer dan 700.000 mensen namen deel, onder andere in vier burgerpanels die de diversiteit van de Unie moesten representeren. Het slotrapport van de conferentie was lyrisch: de kille en gesloten uitstraling van het machtsorgaan werd doorbroken en na de gesprekken heerste een gevoel van vergroot vertrouwen in de organisatie. Bovendien zijn er ‘vernieuwende en bruikbare blikken’ geworpen op belangrijke kwesties als de klimaatcrisis. 

De conferentie is niet het enige positieve precedent van burgerparticipatie. Misschien wel het bekendste voorbeeld, het burgerberaad in Ierland over abortuswetgeving, suist zelfs nu nog door de politieke wandelgangen. Na overleg en dialoog, waardoor fundamentele tegenstellingen werden geslecht, werd het verbod op abortus uit de grondwet gehaald. Gesprekken en inspraak zorgen dus tevens voor meer begrip tussen burgers onderling.

De toekomstconferentie van Europa dient daarom wat mij betreft als inspiratiebron te gelden voor wat de vertrouwensband tussen de Nederlandse burger en politiek moet herstellen: een periode van letterlijke depolarisatie en toenadering, van burgerberaden en -dialogen, juist op het moment dat crises ons parten spelen. Burgerparticipatie werkt en is nu nodig. Crises als de energie-, stikstof- en asielcrisis zijn tenslotte dermate groot en de maatregelen zo impactvol op mens en maatschappij dat inspraak en overleg een vereiste is. Voor herstel van vertrouwen in de politiek en in elkaar.

cc-foto: Roel Wijnants

Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.

Reacties (20)

Arjan Fernhout
Arjan Fernhout6 okt. 2022 - 8:24

1/2 = We kunnen dus niet zeggen dat Europa onbelangrijk is. Hoe komt het dan toch dat Europese politiek en Europese verkiezingen zo weinig belangstelling oproepen? De belangrijkste oorzaak ligt waarschijnlijk in het feit dat voor veel burgers onduidelijk is wat er bij Europese verkiezingen precies op het spel staat. De rol van het Europees Parlement is gedurende het laatste decennium duidelijk versterkt, maar in een aantal belangrijke opzichten is het nog steeds geen volwaardig parlement. Het beschikt bijvoorbeeld niet over een initiatiefrecht voor wetgeving. Daar komt bij dat de zetelverdeling binnen het Europees Parlement niet direct van invloed is op de ideologische samenstelling van de Europese Commissie. Dit laatste feit maakt de totstandkoming van ‘Europese regeringsmacht’ tot een ondoorgrondelijk proces. De Europese Commissie wordt via een onzichtbaar lobbyproces door de regeringen van de lidstaten samengesteld. De afgelopen twee termijnen zijn op deze manier Frits Bolkestein en Neelie Smit Kroes naar voren geschoven om namens Nederland bij te dragen aan de privatisering en verzelfstandiging van voorheen publieke sectoren. Hiervoor hadden zij geen enkel kiezersmandaat ¬ noch via nationale verkiezingen, noch via Europese. = Onzichtbaar Europa (2009) https://pure.uva.nl/ws/files/867410/83456_327518.pdf

Arjan Fernhout
Arjan Fernhout6 okt. 2022 - 8:22

2/2 In mei 2022 heeft de Commissie constitutionele zaken een initiatiefverslag over het initiatiefrecht van het Parlement aangenomen, met name om het initiatiefrecht van het Parlement op wetgevingsgebied te versterken. Hier wat motivaties van het Europees Parlement: De in de Verdragen vastgelegde rechtstreekse initiatiefrechten van het Parlement 1. benadrukt en betreurt dat het Parlement geen algemeen rechtstreeks initiatiefrecht heeft, hoewel het de enige rechtstreeks verkozen EU-instelling is; 2. beklemtoont dat het Verdrag van Lissabon reeds rechtstreekse initiatiefrechten toekent aan het Parlement en daardoor zijn vermogen tot zelforganisatie, zijn controlerende taak en zijn democratische legitimiteit als enige rechtstreeks verkozen EU-instelling erkent; Enz. https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/A-9-2022-0142_NL.html Dus Europese wetgeving wordt grotendeels niet via gekozen volksvertegenwoordigers door burgers gesteund zoals dat op nationaal niveau wel gebeurt. Bovendien ligt er slechts een initiatiefverslag. Voor zover er iets verandert, duurt dat jaren. Nu voel ik me meer Europeaan dan Nederlander, maar dat komt dat voort uit mijn ervaringen in andere werelddelen wat niets met de EU te maken heeft. ‘The Conference on the Future of Europe’ komt mij voor als een prima idee, maar niet als doekje voor het bloeden vanwege het gebrek aan democratie op Europees niveau. Dus buitenparlementair. Het EP slaat nog geen deuk in een pakje boter.

Panthera
Panthera5 okt. 2022 - 11:16

Alle woningcorporaties in ons land doen dat ook al jarenlang, en dan heet het een bewonersonderzoek. En geloof me in het begin waren er genoeg arbeiders in volksbuurten met een laag inkomen die dachten, daar doe ik aan mee en dat onderzoek vul ik ook in, want dan kan ik mooi me ei kwijt over de krakkemikkige toestand waarin mijn woning zich in verkeerd. En je kunt het natuurlijk wel raden, die woningen werden keurig gesloopt of gerenoveerd, maar de zittende bewoner kon niet terugkeren, die moest via een stadsvernieuwing urgentie maar een woning in een andere achterstandsbuurt gaan zoeken en huren. Dus ik ben eigenlijk wel benieuwd naar het opleidingsniveau van die 700.000 deelnemers, iets zegt me dat de laagste inkomens die altijd een negatieve ervaring met dit soort onderzoeken hebben gehad, dat die groep ruim ondervertegenwoordigd is geweest!

Effie2
Effie25 okt. 2022 - 9:10

Ik geloof niet in burger beraden. Zet mensen bij elkaar, en ze willen allemaal iets anders. Iets dat voor hen als individu of als volk het beste lijkt. En vertrouwen moet door goed gedrag verdiend worden. Egoïsme is de wortel van het probleem wantrouwen. Eigenbelang construeert de denkbeelden die onze persoonlijkheid vormen, en is daarmee de motor achter de vruchten van onze daden. In de natuur geldt gewoonlijk het recht van de sterkste. En het verzorgende aspect om de soort in stand te houden komt doorgaans maximaal ten goede aan de eigen soort. De dominante politieke partijen hebben overduidelijk de kant van de sterkste gekozen. En dat verzorgende aspect zie je terug in de inkomens van bijvoorbeeld de CEO's van invloedrijke machtige bedrijven. Honderden medewerkers, die bij elkaar evenveel waard zouden zijn als hun CEO. De belangen van de burger ondergeschikt maken aan die van de rijken der aarde, de crimineel die het op de zwakste voorzien heeft... Alleen de massale verandering van mentaliteit, het aanpassen van onze denkbeelden kan er voor zorgen dat we elkaar weer gaan vertrouwen.

IkHebAltijdGelijk
IkHebAltijdGelijk5 okt. 2022 - 8:35

Als de EU het verhuiscircus van haar eigen parlement tussen Brussel en Straatsburg niet eens wil oplossen. Waarom moeten we hen wel geloven in hun green deal als ze zelf niet eens het goede voorbeeld willen geven? Burgerberaad zijn leuke praatclubjes voor geïnteresseerden. Meer niet.

Paleocon
Paleocon5 okt. 2022 - 7:58

Alleen uitgesproken voorstanders zullen deelnemen aan zulk een Burgerraad. Na afloop hosanna gaan roepen is ronduit lachwekkend.

TwoTone
TwoTone5 okt. 2022 - 7:47

Vertrouwen ? Wil je de democratische orde herstellen moet eerst “het verdrag van Lissabon” worden teruggedraaid. Onder andere door dit verdrag is de Ecb en het monetaire beleid in de handen van de Eu gekomen, dit tegen de wil van de kiezers in. Ook het recht om verdragen aan te gaan en extra uitbreidigen van de Eu te bewerkstelligen liggen nu bij de Eu. Daarbij de oneigenlijke en zonder mandaat van de kiezers ingelaste steunfondsen (transferunie) en het aangaan van gemeenschappelijke schulden door Brussel (eurobonds) gaan feitelijk de door de kiezers aangereikte bevoegdheden te boven. Vertouwen in de EU ? Vertouwt u een kleptomaan ? Een kleptomaan die u inspraak geeft in wat hij vandaag weer uit uw huis gaat stelen …….

Gio Servas
Gio Servas5 okt. 2022 - 4:58

Leuk hoor, opzetten van dat soort zaken, ik hoorde ook nog iets over een EU pretpark in Den Haag, maar kan het niet simpeler? Als ze nu eens gewoon niet corrupt zouden zijn? Of niet steeds aan zichzelf zouden denken met hun eigen budgetverhogingen? Misschien zou de EU wat meer gebaseerd moeten zijn op gelijkheid en niet landen zoals Nederland moeten uitknijpen? Misschien zouden ze een keer slimme dingen kunnen doen ipv verdragen zoals CETA? Dat is nog altijd beter dan verbloemen van hun eigen continue falen.

Ontheemde
Ontheemde4 okt. 2022 - 21:46

Hemeltje... Ik weet niet zo goed waar ik moet beginnen ... Laat ik het zo zeggen, uw vertrouwen in de politiek is sterk aanwezig. Daarom begrijpt u totaal niet waarom de mensen het vertrouwen kwijt zijn. Eeen burgenpanel is juist precies een voorbeeld. Mij is niets gevraagd en mijn buurvrouw ook niet. Er is ons nooit wat gevraagd> men deed maar. En wanneer ons iets gevraagd werd middels een referendum toen waren onze antwoorden niet de gewenste en derhalve irrelevant. Veel mensen merken dat de regeringen (en dat zijn inmiddels veel laagjes dier niemand nog begrijpt) er niet zijn voor de mensen maar voor ...... Ga eens praten met de mensen in een arme buurt. Serieus! Mensen zijn daar helemaal niet zo griezelig als je denkt.

wittecisnoot
wittecisnoot4 okt. 2022 - 21:42

Als eerste wat is een burgerpaneel? Heel leuk, dat normale gelote burgers mogen meepraten (met een overschot aan jongeren). Maar de man op de straat weet hier niets van en heeft hier weinig mee. Maar bovenal: er is een bekent verkooptrucje: de verkoper zegt tegen je: "welk kleur en met welke accessoires wilt u uw nieuwe auto hebben". Zo wordt de vraag of je de auto wel wil, op een zijspoor gezet. Hier ook, de panelen mochten meepraten over de volgende onderwerpen: "Panel 1 "Sterkere economie, sociale rechtvaardigheid, banen/jeugd, sport cultuur, onderwijs/digitale transformatie" – Aanbevelingen Panel 2 "Europese democratie/waarden, rechten, de rechtsstaat, veiligheid" – Aanbevelingen Panel 3 "Klimaatverandering, milieu, gezondheid" – Aanbevelingen Panel 4 "De EU in de wereld, migratie" – Aanbevelingen" Geen paneel dat zich mocht uitspreken of de unie wel "ever closer" moest worden of dat de landen sterke autonomie mochten houden. Lekker ongevaarlijk kleuren op nummer waar de EU-bazen het wilde. Volksmennen heet dit. De burger zal die EU verkocht worden, alleen de kleur en die siervelgen mag die burger bepalen.

Bouwman2
Bouwman24 okt. 2022 - 16:55

Er bestaat al een burgereraad: het heet Europese verkiezingen.

1 Reactie
wittecisnoot
wittecisnoot4 okt. 2022 - 21:28

Waarvan de opkomst bedroevend laag is. Een parlement zonder volk en een parlement waar niemand om vroeg. De laatste keer dat de Nederlandse volk direct haar handtekening mocht zetten onder dat parlement: werd dat een 'nee'.

Ewout Pool
Ewout Pool4 okt. 2022 - 16:10

Beste Merlijn, Ik bewonder je enthousiasme, en je durf dit uit te dragen. Toch heb ik wel enkele kanttekeningen: Een snelle zoekopdracht laat zien dat van de 700.000 geclaimde deelnemers er slechts 800 in vier panels daadwerkelijk de problemen hebben besproken. 800 op een bevolking van 746 miljoen kun je nauwelijks burgerparticipatie noemen. Waar de overige 699.200 deelnemers onder vallen weet ik niet. Een meer fundamenteel probleem van burgerberaden is het doel: Feitelijk zijn ze bedoeld om impopulaire maatregelen een schijn van draagvlak te geven. Om dat voor elkaar te krijgen wordt de "loting", d.m.v. stratificatie flink gemanipuleerd. Zo werd voor elk van de 4 bovengenoemde panels de volgende stratificatie bedacht: Min. 1 man en vrouw van elke lidstaat, een eerlijke verdeling stad en platteland (eerlijk volgens wie?) en minimaal 33% jongeren. De gemiddelde leeftijd in de EU is boven de 40.... En dan zwijg ik nog over het NL "panel", wat uitgevoerd werd als een online opinieonderzoek onder 100k mensen. De reden dat bepaalde problemen als onoplosbaar worden gezien is dat mensen daar diep over verdeeld zijn. Hun stemgedrag reflecteert dat. Dus is een acceptabele oplossing lastig te vinden.

spelregeltoerist2
spelregeltoerist24 okt. 2022 - 15:58

Die zogenaamde diversiteit van de EU kan me compleet gestolen worden. Wij betalen hier om de zuidelijke landen niet failliet te laten gaan. Geld bijdrukken en schulden opkopen was het devies. Nu zitten we met de gebakken peren…

Rode druppel
Rode druppel4 okt. 2022 - 15:39

Persoonlijk heb ik steeds minder vertrouwen in de EU en landelijke politiek. Asiel zoekers die niet in het eerste veilige land worden opgevangen en verder verdeeld over alle lidstaten. Het neoliberale globale politiek denken, denk aan handelsverdragen zoals Ceta. Vanuit klimaat oogpunt moet een land meer zelfvoorzienend worden om transporten zo weinig mogelijk te laten plaatsvinden. Stikstof gaat niet over de grens ? En dan mijn grote zorg de muntunie. Die Euro is onhoudbaar. Nee, steeds meer denk ik dat we uit de muntunie en EU moeten stappen.

JasDon
JasDon4 okt. 2022 - 15:15

"onder andere in vier burgerpanels die de diversiteit van de Unie moesten representeren." Hoe precies dan? Bv. mensen van alle geloven en dus geen atheïsten? Gewoon als voorbeeldje hoor, diversiteit als goede bedoeling eindigt regelmatig in exclusie. Wat mij betreft dragen we de macht gewoon over aan de EU, met Europese verkiezingen, etc. dan zijn de Rutte-haters ook blij. Het Frankenstein wat de EU nu is hoeft voor mij niet.

Sam V
Sam V4 okt. 2022 - 14:37

Mooi maar naïef stuk. Bij burgerparticipatie speelt het probleem dat alleen de geïnteresseerden meedoen. Vaak zijn dit hoogopgeleide en gepensioneerde burgers. En zelfs dan. Hoeveel mensen hier zouden van deze burgerpanels hebben gehoord en hoeveel zouden onder die 700.000 betrokken burgers vallen? Waarschijnlijk zitten er wel nogal wat VWO leerlingen en studenten politicologie, bestuurskunde e.d. tussen de betrokkenen. Maar echt de burger bereiken hiermee? Nee. We kunnen er beter voor zorgen dat de burger zich kan identificeren met (het programma van) een partij? Beginnen met lokaal, dan de rest. Misschien is het zelfs beter de E.U zoveel mogelijk uit het nieuws te houden. De problematiek en belangen zijn te groot voor de individuele burger. Als je het niet kunt uitleggen aan de burger, moet je ook niet om zijn mening vragen.

2 Reacties
Paleocon
Paleocon5 okt. 2022 - 7:56

“ Misschien is het zelfs beter de E.U zoveel mogelijk uit het nieuws te houden. De problematiek en belangen zijn te groot voor de individuele burger. Als je het niet kunt uitleggen aan de burger, moet je ook niet om zijn mening vragen.” Censuur dus. ‘Wij weten we wat goed voor u is’… Dit soort gedachten zullen het vertrouwen in de EU écht niet vergroten…

Sam V
Sam V5 okt. 2022 - 9:13

@ Paleocon Ik ben wel één van de laatsten die ook maar iets zou willen censureren. Ik ben ook geen voorstander van de huidige E.U. Het gaat mij erom dat wij een Nederlandse volksvertegenwoordiging hebben. Daar zouden vooraf onze standpunten in de E.U. besproken moeten worden, zou afgesproken moeten worden over het Nederlandse beeld van de ontwikkeling van de E.U. en zou verantwoording afgelegd moeten worden of onze ideeën bij de ontwikkeling van de E.U. nog wel voldoende bereikt worden. Wat er in de E.U. zelf gebeurt en besloten wordt, zou ik minder actief uitdragen, juist net omdat die mensen veel te ver in woord en daad van de burger af staan. Laat Rutte zich verantwoorden. Niet Von der Leyen of Timmermans. Als dat niet helpt, is vertrouwen misschien ook wel onterecht. Nu communiceert de E.U. en verschuilt onze regering zich continu achter E.U.-regelgeving.

Mr Ed
Mr Ed4 okt. 2022 - 14:13

Met 700.000 mensen uit 28 landen discussieren over een onderwerp en dan weggaan met het gevoel inspraak gehad te hebben, zou het echt zo werken?