Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Buitenhof: mist Nederland moreel leider- en behoorlijk burgerschap?

  •  
22-01-2017
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
77 keer bekeken
  •  
Moreel leiderschap is weer bon ton in de Nederlandse politiek. Normen, waarden en fatsoen: we worden ermee om de oren geslagen in deze campagnetijd. Zijn het holle frasen? En hoe belangrijk is moreel leiderschap in de politiek eigenlijk? Een beschouwing met hoogleraar politicologie en oud PPR-man Bas de Gaay Fortman en Victor Molkenboer, burgemeester van Woerden.
Volgens de Gaay Fortman en Molkenboer mist Nederland wel degelijk moreel leiderschap en vertonen Sybrand Buma of Mark Rutte dat niet altijd. Dat is volgens de mannen ‘een voorbeeld zijn’. Het kwaad schuilt in het gezicht van ‘eigen volk eerst’ in Amerika en Nederland ook.
Op sommige momenten vertoont de minister-president moreel leiderschap. Bij MH17 bijvoorbeeld, wat op dat moment niet erg moeilijk is, maar als het om politiek gaat en het invullen van politieke idealen, verdeling van welvaart en verbod op discriminatie, dingen die in de Grondwet staan kan er niet op hem gerekend worden.
" In de zorg is het heel zakelijk geworden. Het gaat om productie en formulieren invullen maar praten over de kwaliteit van de zorg gebeurt niet. En dat schreeuwt om moreel leiderschap. Of Buma dat zou hebben is ook nog maar de vraag."
Ook wordt er gesproken over de behoorlijke burger. Die voelt zich met zijn medeburgers verbonden.
" (…) De huidige boze burger klaagt en dan gaat het om de klachten en er wordt te weinig gericht op wat mensen met elkaar verbindt. De plaatselijke bestuurders wethouders en burgemeester moeten een voorbeeld geven als het aankomt op het verbinden van mensen. Ze noemen het ook wel maatschappelijke democratie. Een voorbeeld is hoe rustig het met de vluchtelingen in Woerden en andere gemeenten verliep "
Colson Whitehead is een Amerikaanse auteur van sci-fi en fantasy boeken en ook de bestseller die favoriet is van Obama, the Underground Railroad. Een ‘meesterwerk’, aldus de critici, het ijzingwekkende relaas van de 15-jarige slavin Cora, die weet te ontsnappen van de plantage. Een boek over slavernij, over racisme en witte suprematie. Ook een boek dat parallellen trekt naar het hedendaagse Amerika, waar met het presidentschap van Trump die thema’s uiterst actueel blijven.
In Buitenhof vertelt Whitehead dat de demonisering van minderheidsgroepen in de samenleving nog steeds gebeurt. Over het etnisch profileren en politiegeweld van de autoriteiten.
In het boek van Whitehead zitten referenties aan het nazi-regime in Europa en Anne Frank maar ook Harriet Jacobs, een Amerikaanse tot slaaf gemaakte die zeven jaar moest onderduiken. De auteur gebruikt beelden en symbolen uit nazi-Duitsland die tegenwoordig in de VS en delen van Europa nog steeds gehanteerd worden.
"Het hoofdpersonage Cora komt steeds in contact met de onafhankelijkheidsverklaring en beseft dat Amerika een desillusie is. Elke man is niet gelijkwaardig. Dat geldt niet voor zwarte mannen of voor vrouwen. Het idee dat Amerika zichzelf voorhoudt en de realiteit verschillen van elkaar. Zij komt erachter wat Amerika echt is, de contradictie, en de potentie. Er is zeker een bepaalde vrees onder witte mensen. Als je miljoenen mensen martelt en misbruikt en jarenlang achterstelt dan gaan die niet op je stemmen, nee. Daarom heb je ook het fenomeen waarbij er manieren worden gevonden om zwarte mensen letterlijk niet aan het stemmen te krijgen. Het is makkelijk om in te spelen op mensen hun vrees en vooroordelen. Trump was eerst een makelaar, toen gefaalde zakenman, vervolgens een realityster. Hij is een soort carnivalsfiguur die steeds hoger klimt. Het is vreemd en catastrofaal. We zijn wakker aan het worden voor dingen die we wilden negeren op links. Mensen die op Trump stemden zullen wakker worden wanneer hij hun gezondheidszorg en sociale ondersteuning afpakt. Ik kan die vier jaar niet voor me zien. Wellicht krijgt hij 2.5 jaar voordat hij afgezet wordt. Hij is zo corrupt dat het onvermijdelijk is. En vice president Pence is conservatief en een sociopaat maar hij respecteert het ambt wel. Is Trump zijn boodschap die van hoop? Nee, alles is negatief en gaat om verlies. Of je nou je baan verloren hebt of je geïntimideerd voelt door minderheden en vrouwen die hun gelijke recht opeisen. Het is geen hoop, het is herstelling van iets dat er niet meer is. "
Er is zeker een bepaalde vrees onder witte mensen. Als je miljoenen mensen martelt en misbruikt en jarenlang achterstelt dan gaan die niet op je stemmen, nee. Daarom heb je ook het fenomeen waarbij er manieren worden gevonden om zwarte mensen letterlijk niet aan het stemmen te krijgen.
Het is makkelijk om in te spelen op mensen hun vrees en vooroordelen. Trump was eerst een makelaar, toen gefaalde zakenman, vervolgens een realityster. Hij is een soort carnivalsfiguur die steeds hoger klimt. Het is vreemd en catastrofaal.
We zijn wakker aan het worden voor dingen die we wilden negeren op links. Mensen die op Trump stemden zullen wakker worden wanneer hij hun gezondheidszorg en sociale ondersteuning afpakt.
Ik kan die vier jaar niet voor me zien. Wellicht krijgt hij 2.5 jaar voordat hij afgezet wordt. Hij is zo corrupt dat het onvermijdelijk is. En vice president Pence is conservatief en een sociopaat maar hij respecteert het ambt wel.
Is Trump zijn boodschap die van hoop? Nee, alles is negatief en gaat om verlies. Of je nou je baan verloren hebt of je geïntimideerd voelt door minderheden en vrouwen die hun gelijke recht opeisen. Het is geen hoop, het is herstelling van iets dat er niet meer is. 
Verder, een gesprek met de nummer twee van de kieslijst van de VVD: minister Hennis van Defensie. En Schuim en As met NRC-columnist Tom-Jan Meeus
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.