Tegen het boerkiniverbod, en wel hierom:

Toen wij in de jaren ’60 begonnen met de multiculturele samenleving zagen we dat zelf niet zo. We wilden slechts tijdelijk gebruik maken van de diensten van gastarbeiders, net zo als we tijdelijk buitenlandse studenten onderbrengen. Omdat het niet om permanente immigratie ging gaven we niet aan dat we rekenden op vrijwillige  maar volledige assimilatie.

Omdat we niet uitgingen van permanente immigratie hoefden we daar van onszelf ook niet over na te denken. Gelukkig maar, want we hadden het waarschijnlijk walgelijk van onszelf gevonden om als klein land  van mensen uit veel grotere taalgebieden te eisen dat ze onze taal leerden en zich onze gebruiken eigen maakten.

Met de Tweede Wereldoorlog pas net achter de rug was alles wat riekt naar cultureel nationalisme verdacht en synoniem met rechts en autoritair. De typische verworvenheden van de jaren ’60 zoals individuele vrijheid, emancipatie, homorechten et cetera werden dan ook verworven niet dankzij, maar ondanks de oude, conservatieve, cultureel-nationalistische garde.

Wellicht hadden we toen eerlijk moeten zijn tegen nieuwkomers:

‘Als je hier wilt blijven doe dan wat wij ook doen, verlaat je kerk, stel het leven hier en nu centraal, laat je dochters zo vrij als je zonen, bedek je slechts met het oog op uv-straling en niet uit angst voor een bovennatuurlijke gluurder.’

Maar ten eerste zeiden we dat niet omdat je zo niet praat tegen gasten, ten tweede waren die gasten destijds zelf al/nog bezig te seculariseren en zo niet, dan geloofden we dat ze hier vrijwillig weer vandaan zouden gaan. Ten vierde geloofden we toen nog dat alle mensen uiteindelijk vanzelf seculaire liberale democraten worden, als hun welvaart toeneemt hebben. We rekenden er niet op dat de behoefte aan een cultureel thuis zo zwaar zou meewegen.

50 jaar later is de multiculturele samenleving precies geworden wat het woord al zegt. Multi-cultureel betekent  ‘meerdere normen- en waarden stelsels’. Interpreteer je dat juridisch dan krijg je een land met meerdere elkaar bijtende rechtssystemen. Bijvoorbeeld een wet die getrouwde vrouwen en moeders verbiedt betaalde arbeid te verrichten, naast vergaande maatregelen om seksisme op de werkvloer uit te bannen.

Het moge duidelijk zijn dat een multicultureel rechtssysteem een contradictie is. De samenleving die zijn normen en waarden in een rechtssysteem vertaald ziet dient voldoende homogeen te zijn om zich zelf in die wetten te kunnen herkennen. Is die samenleving te verdeeld dan wordt de legitimiteit van de wetten massaal betwist. Degelijke landen vallen uit elkaar of worden een dictatuur.

Ook het tweede deel van ‘multiculturele samenleving’ laat te wensen over: We leven niet ‘samen’, we zijn toevallig op de zelfde plek, maar we passeren elkaar als schepen in de nacht.

Kijken we nu naar het Boerkini-verbod, dan zien we enerzijds een dappere poging om onze vrijheid te beschermen tegen de ‘reconquista’ van het geloof. Maar anderzijds zien we een staat die z’n burgers vertelt wat ze mogen dragen. We zien de liberale jaren ’60 gecombineerd met de autoritaire jaren ’40. Cultureel-nationalisme gekoppeld aan sociaal-liberalisme.

Het lijdt geen twijfel dat ook dát niet kan. Ik ben dan ook tegen het boerkini-verbod, omdat we met dat soort wetten juíst het gedrag kopiëren van het soort landen waar onze immigranten vandaan zijn gevlucht. Ik begrijp heel goed dat we nu alsnog eerlijk willen zijn tegen nieuwkomers over wat we eigenlijk van ze verwachten, namelijk volledige assimilatie. Maar wij hebben alleen het morele recht om dat te verlangen als onze wetten daadwerkelijk moreel superieur zijn.

Daarnaast is het verbod nauwelijks uit te voeren. Als mijn vriendin zwemt met een badmuts en een shirt met lange mouwen tegen de zon, wat is dan nog het verschil met een boerkini? Als ik zelf volledig ingepakt op het strand wil liggen is dat toch mijn zaak?

In ieder geval wel in de liberale democratie die we zeggen te willen verdedigen tegen de islam. Misschien lig ik daar op het strand wel heimelijk Islamitisch te wezen. Als we de scheiding van Kerk en Staat echter serieus nemen is dat mijn zaak en heeft geen overheid er iets mee te maken.

Het boerkini-verbod is een duidelijk signaal aan immigranten dat ze zich geen illusies hoeven te maken over onze houding ten opzichte van de islam. Geen (hoge) rechter in Europa zal het verbod toestaan dus politici als Sarkozy kunnen er vrijblijvend campagne mee voeren. Maar iedere keer dat een rechter het verbod verbiedt is dat een morele overwinning voor de voorstanders van de boerkini, die juist door al deze aandacht aan populariteit zal winnen. Dus ook in dit dat opzicht zitten we met het boerkini-verbod op een heilloos pad.