Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Blanke zelfhaat

  •  
01-12-2017
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
307 keer bekeken
  •  
6823778080_92125d3e90_o

© cc-foto: Elias Schewel

Zo worden mensen gereduceerd tot hun etnische achtergrond
De tegenstanders van Zwarte Piet kregen afgelopen zondag een stevige opsteker. Arjen Lubach schaarde zich aan hun zijde. Dat niet alleen. Hij kreeg ook nog veel waardering voor het uitgebreide item waarin hij tot verandering opriep.
Toch is Lubach niet overal welkom in de gelederen van ‘Zwarte Piet is racisme’. Arzu Aslan constateert dat er alleen maar naar hem geluisterd wordt omdat hij een witte man is. Niet argumentatie telt maar huidskleur. Asha ten Broeke sloot zich daar blijkens haar column in de Volkskrant van vrijdag volledig bij aan. Ook zij ervoer dat ze vanwege haar witheid serieus genomen werd. Ondertussen zien zwarte activisten zich als schreeuwers en fanatici weggezet. Net als Lubach heeft zij met haar artikelen tegen Zwarte Piet het wit privilege van gehoor krijgen bevestigd. Witte mensen luisteren immers uitsluitend naar andere witte mensen.
Biedt zij nu beschaamd haar ontslag aan bij de Volkskrant om niet langer bij te dragen aan het in stand houden van racistische structuren? Gelukkig hoeft dat niet. Prof. dr. Gloria Wekker wijst de weg, die zij ook haar witte lezers aanbeveelt: “het zich teweer stellen tegen witte onschuld, het zichzelf positioneren als wit, als een machtige raciale/etnische positie bezettend, het cognitief en emotioneel kennisnemen van de Nederlandse geschiedenis van imperialisme, van de vele vormen van wit privilege en dat privilege gebruiken om machtsverschillen te doorbreken…”
Geen moment komt het bij Aslan of Ten Broeke op dat het misschien toon, stijl en argumentatie waren die Lubach zondagavond zoveel succes bezorgden. En zo worden mensen gereduceerd tot hun etnische achtergrond. Hun wezen is niet hun individualiteit. Hun wezen is niet hun persoonlijkheid, hun karaktertrekken de som van hun talenten. Nee, hun wezen is de kleur van hun huid. Die bepaalt alles.
Daarom voelt Asha ten Broeke zich schuldig vanwege het specifieke pigment waarmee zij door het leven moet. Haar lijf straalt witte onschuld uit. Zij is de belichaming van het kwaad en de erfzonde die een geschiedenis van imperialisme, kolonialisme en slavenhandel met zich meebrengt. Net als alle andere blanke mensen.
Vroeger hoorde je wel eens over Joodse zelfhaat. Het begrip is uitgewerkt door de socialistische filosoof en schrijver Theodor Lessing, die er in 1930 een heel boek aan wijdde. Hij laat zich daarin kritisch uit over joodse intellectuelen, kunstenaars en schrijvers die hun eigen achtergrond ontkenden om maar geaccepteerd te worden. Het lijkt wel of zich in sommige kringen een blanke zelfhaat aan het ontwikkelen is. De liefhebbers van deze emotie noemen zich vol overgave ‘wit’, omarmen de betogen over hun ‘wit privilege’ en waken tegen witheid in hun gedachten.
Zo maken zij ras tot de allesbepalende factor bij het begrijpen van intermenselijke contacten en maatschappelijke structuren. Ik zal maar niet schrijven welke medeblanken dat in de eerste helft van de vorige eeuw óók deden. Ik schrijf iets anders. Er schuilt een onvoorstelbare ijdelheid in al dat schuldbesef. In dat persoonlijk verantwoordelijkheid nemen voor schanddaden uit het verleden waar jij en waarschijnlijk je voorouders ook nooit iets mee te maken hebben gehad.
Je moet toch wel enorm vol van jezelf zijn als je zeker weet de belichaming te zijn van het kwaad. Daar trekt de geselprocessie boete doend voorbij. Het zweet parelt op het voorhoofd van de zondaars, het bloed sijpelt door hun lompen, terwijl ze elkaar voortzwepen door de stad. Maar het is de moeite waard. Iedereen kijkt. Jij bent op weg naar heiligheid.
Ongetwijfeld is het waar dat de grote welvaart in Europa samenhang vertoont met de uitbuiting van andere continenten, nu en in het verleden. In dat geval is iedereen die hier van deze welvaart profiteert, verantwoordelijk voor het daarmee samenhangende onrecht. Je kunt dat dan niet aan één enkele huidskleur ophangen.
Privilege heeft allereerst te maken met de economische positie van het individu. Als je met een gouden lepel in de mond geboren bent, heb je betere kansen. Dat die gouden lepel in de praktijk vaak de mond van blanke peuters siert, wil niet zeggen dat kindjes van blanke ouders in de schuldsanering ook van die geweldige voorrechten hebben. Tegelijkertijd kennen onze samenlevingen veel racisme en voorstanders van de bestaande orde hebben er belang bij om de etnische tegenstellingen op te poken. U kent het wel: onze bejaarden liggen in hun eigen pis omdat de centen naar de vluchtelingen gaan en dus niet omdat wij grootbedrijven zo graag fiscaal faciliteren.
Verdeel en heers heet dat. Het hele politieke verdienmodel van Geert Wilders is er op gebaseerd.
Doe daar niet aan mee, zou ik zeggen.
Delen:

Praat mee

Onze spelregels.

0/1500 Tekens
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.