Bizar Turkije

Afgelopen week werd Figen Yüksekdag, een van de leiders van de pro-Koerdische Democratische Volkspartij (HDP), uit het parlement gezet. Aanleiding was een veroordeling vorig jaar tot tien maanden gevangenisstraf wegens  ‘propaganda voor terrorisme’. Met die beschuldiging kreeg ze te maken na in 2012 aanwezig te zijn geweest bij de begrafenis van Yasemin Ciftci, vermeend lid van de als terroristisch aangemerkte marxistische MLKP. Ciftci kwam om het leven bij een explosie. Yüksekdag, destijds nog geen parlementslid, ontkent dat het slachtoffer bij de MLKP hoorde.

Yüksekdag zit momenteel in de gevangenis, al is het niet om die tien maanden uit te zitten, maar omdat haar HDP door de AKP van Erdogan op een hoop wordt gegooid met de Koerdische PKK. Ook daarbij behoort ‘propaganda voor terrorisme’ tot de beschuldigingen.

De rechters en aanklagers die Yüksekdag afgelopen zomer tien maanden aan de broek hingen, zitten inmiddels zelf in de gevangenis. Na de mislukte staatsgreep van juli vorig jaar werden ze aangehouden op verdenking van betrokkenheid bij de beweging rond imam Fethullah Gülen. De Gülen-beweging staat ook op de Turkse lijst van terroristische organisaties.

De gang van zaken verhoudt zich scheef tot uitspraken van president Erdogan. Hij beweerde herhaaldelijk dat in Turkije actieve terroristische organisaties pionnen zijn van wat hij ‘de superieure geest’ noemt. Niet alleen de PKK (en daarmee de HDP) en de Gülen-beweging zouden in dienst daarvan handelen, maar ook de Islamitische Staat (IS).

Wat Erdogan onder ‘de superieure geest’ verstaat is onduidelijk, maar we zien dat twee van die veronderstelde pionnen elkaar in de wielen rijden. De rechters en aanklagers zorgden er immers voor dat Yüksekdag werd veroordeeld en uit de politiek verdreven.

Klinkt allemaal weinig logisch, maar Erdogan zal echt niet toegeven dat er helemaal geen coördinerende superieure geest achter de aanslagen schuilgaat. In plaats daarvan vertrouwt hij er op dat zijn medestanders niet hechten aan logica. Tegenstanders die dat wel doen zijn voor hem simpelweg zelf actief voor de superieure geest en kunnen rekenen op de consequenties. In geen ander land zitten meer journalisten in gevangen dan in Turkije.

Dit Turkije is om tureluurs van te worden. Het is vaak totaal onduidelijk wat er gebeurt, of gebeurd is. Zo staat over de toedracht van de couppoging een half jaar na dato nog nauwelijks iets met zekerheid vast. Een onderzoekscommissie werd met haastige spoed ontbonden en zelfs nu de processen tegen de coupplegers gaande zijn blijven de tegenstrijdigheden overheersen.

Al-Bab is nog zoiets. De Turkse strijdkrachten gingen samen met het Vrije Syrische Leger (VSL) de strijd aan met IS bij die Syrische stad, om te voorkomen dat Koerdische milities zich er meester van zouden maken. Zoveel is duidelijk, maar de huidige stand van zaken rond al-Bab is in dikke nevelen gehuld.  Op 15 februari zei de Turkse opperbevelhebber, generaal Hulusi Akar, dat al-Bab op IS was veroverd. Een dag later verklaarde defensieminister Fikri Isik echter dat al-Bab belegerd was, maar niet ingenomen. Op 19 februari leverde buitenlandminister Mevlut Cavusoglu zijn aandeel in de onduidelijkheid met de verklaring dat Turkije op het punt stond al-Bab te heroveren.

Het Syrië observatorium in Londen wist op 17 februari dat al-Bab nog steeds in handen is van IS. Ondertussen zegt Erdogan dat Turkije klaar is om IS uit Raqqa te schoppen. Terwijl het er dus in tegenstelling tot wat Akar zegt alle schijn van heeft dat de alliantie van VSL-jihadisten en Turkse militairen nog niet klaar zijn met IS in al-Bab.

Dit soort gedoe is voor waarnemers van Turkije dus om horendol van te worden. Het is bizar…