Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Big Tech is niet de echte vloek: de oligarchieën in olie, voedsel, financiën en wapens zijn veel gevaarlijker

  •  
21-01-2025
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
7795 keer bekeken
  •  
bigtech

Er is een populair verhaal in de Westerse media, vooral in Europa, dat Big Tech een duidelijk en dreigend gevaar vormt voor de democratie. Dit verhaal kreeg steun van president Biden in zijn afscheidstoespraak.

Dit verhaal is helaas maar een halve waarheid.  Het echte gevaar is niet Big Tech, maar gevestigde oligarchieën die de democratie al lang ondermijnen - oligarchieën in olie, voedsel, financiën en wapens. Wat we zien na de verkiezingsoverwinning van Trump is niet de opkomst en verovering van de democratie door Big Tech, maar de knieval van Big Tech voor de bestaande oligarchieën. Noch Trump noch de facto VP Musk zijn echt Big Tech-miljardairs. Het zijn ouderwetse miljardairs, waarbij Musks bedrijven Starlink en SpaceX eigenlijk meer deel uitmaken van het militair-industrieel complex dan van Big Tech.

Dit wil niet zeggen dat Big Tech geen bedreiging vormt voor de samenleving en misschien zelfs voor de democratie. De industrie lijdt aan verschillende dystopische elementen. Maar deze zijn al lang bekend - in ieder geval sinds Douglas Rushkoff's boek “Throwing Rocks at the Google Bus” uit 2017, Shoshana Zuboff's The Age of Surveillance Capitalism en de Netflix-documentaire “The Social Dilemma”. Er is niets nieuws of origineels aan anti-Big Tech.

Er is ook geen technofeodalisme dat het kapitalisme heeft gedood, zoals Yanis Varoufakis beweert (en Reijer Passchier papegaait): Het wereldwijde kapitalisme is springlevend en heeft zelfs Big Tech ondergeschikt gemaakt. Ja, Big Tech is de vazal.

Naar welke oligarchieën verwijs ik?

Ten eerste zijn er de voedselbaronnen: de ABCD verwijst naar Archer-Daniels-Midland Company, Bunge, Cargill en Louis Dreyfus, die ongeveer 90% van de wereldwijde graanhandel controleren. Ze hebben recordwinsten gemaakt terwijl het aantal mensen in de wereld dat te kampen heeft met voedselonzekerheid is toegenomen. Een andere industrie, veel krachtiger dan Big Tech, bestaat uit financiële investeringsfirma's die gedomineerd worden door slechts drie firma's, BlackRock, Vanguard en State Street. Zij controleren meer dan 40% van alle openbare bedrijven in de VS. State Street alleen al had in 2023 een vermogen van $4,13 biljoen - meer dan het totale BBP van Duitsland.

George Monbiot heeft gewaarschuwd hoe de financialisering van de landbouw door de groeiende verstrengeling van de voedselbaronnen en de financiers de wereldwijde voedselzekerheid bedreigt. Deze financiële en geconcentreerde controle wordt in verband gebracht met schade aan het wereldwijde voedselsysteem van naar schatting meer dan 6 biljoen dollar per jaar.

Verwacht in de toekomst meer honger, hongersnood en financiële instabiliteit, inclusief inflatie.

Dan zijn er nog de defensieaannemers die gedijen op permanente oorlog en die watertanden bij de gedachte aan de oproep van Mark Rutte dat “de NAVO meer moet uitgeven”: Lockheed Martin, RTX Corp, Northrop Grumman, Boeing, General Dynamics, BAE Systems, L3Harris Technologies, Leonardo, Airbus, HII, Thales, Leidos, Amentum, Booz Allen Hamilton, Rheinmetall AG, Dassault Aviation, Elbit Systems, Rolls-Royce, Honeywell, en anderen. Zij profiteren van de totale wereldwijde militaire uitgaven die nu meer dan US$ 2,2 biljoen bedragen. Dit is bijna twee keer zoveel als Amazon, Apple, Alphabet (Google) en Microsoft samen verdienen. Geen wonder dat Big Tech zich onderwerpt aan het militair-industrieel complex, met als doel te profiteren van de permanente oorlogseconomie - waarbij Oekraïne verandert in een “AI-oorlogslaboratorium”.

Verwacht meer oorlogen in de toekomst.

En niet te vergeten de altijd machtige en vitale olie-industrie: De zes grootste privébedrijven die veruit de meeste olie controleren zijn ExxonMobil, Chevron, Shell, BP, Eni en TotalEnergie en de grootste door de overheid gecontroleerde bedrijven zijn Saudi Aramco, Gazprom (Rusland), CNPC (China), NIOC (Iran), PDVSA (Venezuela), Petrobras (Brazilië) en Petronas (Maleisië). Ongeveer 100 fossiele-brandstofbedrijven zijn verantwoordelijk voor 71% van de wereldwijde industriële uitstoot van broeikasgassen. De top 10 olieproducenten hebben in 2024 2,5 biljoen dollar aan inkomsten binnengeharkt.

Verwacht in de toekomst meer verkoop van fossiele brandstoffen en koolstofuitstoot.

En conflict: wat hebben Canada, Groenland, Iran en Venezuela waar de VS meer van nodig heeft? Hint: de VS hebben veel lichte ruwe olie, maar niet veel dieselolie en vliegtuigbrandstof...

Voor oligarchen is het spel simpel: gebruik economische rijkdom om politieke macht te krijgen, die weer wordt gebruikt om economische rijkdom te laten groeien. De oligarchen die de olie-, voedsel-, financiële en wapenindustrie beheersen, hadden de politieke macht al in handen lang voordat de grote technologische industrie bestond. In 2009 al stelden wetenschappers een Individual Material Power Index op om de mate van politieke macht van de rijkste Amerikanen in de VS te meten. Ze ontdekten dat “elk van de ongeveer 400 rijkste Amerikanen gemiddeld ongeveer 22.000 keer zoveel politieke macht had als het gemiddelde lid van de onderste 90 procent, en dat elk van de ongeveer 100 rijksten bijna 60.000 keer zoveel had”. De oligarchie is al verankerd en holde de democratie al uit lang voordat er sprake was van Big Tech.

Delen:

Praat mee

Onze spelregels.

Omschrijving *

Typ hier je reactie...


0/1500 Tekens
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.

Reacties (16)

Arie Bleijenberg
Arie Bleijenberg
24 jan. 2025 - 8:13

Bedankt voor het delen van je kennis en inzichten!

RoelRoel
RoelRoel
22 jan. 2025 - 15:27

Maar Big tech stuurt de publieke opinie naar extreem rechts waardoor burgers massaal tegen hun eigen belang stemmen en dus alle oligarchen meer macht krijgen. Ik denk dus dat Big Tech wel degelijk een katalysator is die alles nog eindeloos verergert.

AndyP
AndyP
22 jan. 2025 - 5:57

Zoals het eigenlijk al "voorspelt" is in veel SF films of series ziet het er naar uit dat grote overkoepelende bedrijven de macht gaan overnemen van de lokale overheden. Dit is alleen maar mogelijk als hele zwakke politici aan de macht zijn of hele corrupte politici. Deze hebben het gewoon door laten gaan en maar klagen over landen zoals China, maar ik denk dat de grootste bedreiging voor onze manier van leven niet Rusland is, ook niet China, maar dat deze van binnenuit komt. Ik weet niet of we er nog wat aan kunnen doen, we hebben mensen die nu zo'n groot vermogen hebben dat het de helft van het BNP van Nederland is en als de bedrijven waar dit soort mensen de baas van zijn beslissen een beveiligingsafdeling op te zetten, dan zou dit al snel groter en beter bewapend kunnen zijn dan de legers van vele landen.

Je kunt wel beweren dat dit niet zo'n vaart zal gaan lopen, maar als wij nu straffe maatregelen gaan nemen tegen deze rijkdom, is er best wel een reeele kans dat zij zich daar tegen zullen verzetten.

De enige reden waarom het misschien nog niet zo'n vaart zal lopen is door de zwakke en corrupte politici.

PauI_Spijkers
PauI_Spijkers
22 jan. 2025 - 1:56

Valse tegenstelling.

. .

Natuurlijk is olicharchie an sich het probleem, gecreert door liberalisme, dat ongelijkhied, herverdeling, sociaal conflict en monopolie maakt waarbinnen je dus olicharchen krijgt. Maar big tech is daar gewoon een onderdeel van. En dat het publieke plein nu onder controle is van die branch dat heeft een speciale waarde. Het is OOK inderdaad zo dat binnen dat liberalisme sans socialisme men voor groei gaat inplaats van voor solidarietit en harmonie. Dus die hele groene revolutie en ook het gas en olie en kool.

. .

Het is en-en. Niet het een of het andere.

Pater
Pater
22 jan. 2025 - 1:44

Heeft de behoefte van de VS aan zware olie en kerosine iets te maken met oligarchieën?

Vormt de wapenindustrie een oligarchie?

Naudé lijkt de feiten te onderschikken naar zijn theorie in plaats van andersom.

En afgezien van de inderdaad wél reële, gevaarlijke oligarchieën van de Big Tech is de razendsnelle ontwikkeling van de computerisering op zich ook een bedreiging: mondiaal is sprake van diepgaande kennis van de data over mensen, beïnvloeding is meer dan ooit een reële dreiging, controle ligt op de loer. De democratie wordt bedreigd, daar had Biden groot gelijk in. Daar valt overigens best iets aan te doen, na decennia van ongecontroleerde ontwikkelingen naakt nu het inzicht dat regulering nodig is.

1 Reactie
Pater
Pater22 jan. 2025 - 1:46

Mijn reactie had ik geschreven onder het artikel van Wim Naudé.

JasDon
JasDon
21 jan. 2025 - 22:26

Wat een slechte take van auteur:

"Wat we zien na de verkiezingsoverwinning van Trump is niet de opkomst en verovering van de democratie door Big Tech, maar de knieval van Big Tech voor de bestaande oligarchieën."

Winsten en invloed graanhandel etc. zijn groot maar relatief best klein vergeleken met tech.

Sleutelwoord is antitrust (maatregelen), die willen de heren zoveel mogelijk te voorkomen omdat dan hun bedrijven worden opgesplitst en daarmee hun invloed.

Auteur noemt 20 defensie bedrijven en 4 grote techbedrijven en beweert dan dat de bestedingen van defensie (bijna) twee keer zo groot zijn als van de 4 techbedrijven. Maar waarom het tot 4 grote techbedrijven beperken? Simpele chatgpt bevraging:

As of November 2024, the combined market capitalization of the top 20 technology companies exceeds $20 trillion, with individual valuations ranging from $206 billion to $3.6 trillion.

In contrast, the total market capitalization of the top 20 defense contractors is approximately $1.078 trillion, with individual valuations between $8.13 billion and $166.74 billion.

Neem mee zijn Putin napraterij uit eerdere artikelen en ik concludeer voor mijzelf dat auteur een demagoog/tankie is.

Afsluitdijk2
Afsluitdijk2
21 jan. 2025 - 21:34

Wat ik wel mis in het rijtje van de wapenproducenten zijn Rostec (Het Russische staatsdefensiebedrijf waar alle Russische wapenproducten onder vallen) en Norinco. Het is weer een artikel wat eigenlijk met de vinger alleen maar naar het Westen wijst.

2 Reacties
Radio-Head
Radio-Head22 jan. 2025 - 8:53

@Afsluitdijk

U schrijft dat u een Staatsdefensiebedrijf mist in de opsomming van Oligarchen,, tsja🙃.

Afsluitdijk2
Afsluitdijk222 jan. 2025 - 10:22

@Radio-Head

Want u gelooft dat Rostec geen invloed kan uitoefenen op het beleid van de Russische staat? Heel naief.

Ed Verbeek
Ed Verbeek
21 jan. 2025 - 19:34

Niks nieuws; "Big Money rules the world" heeft altijd al gegolden. Democratie is alleen om de kruimels te verdelen.

Kees Flipsen
Kees Flipsen
21 jan. 2025 - 17:52

Big tech minder gevaarlijk? Moet je toch eens terug kijken naar vpro tegenlicht van kort geleden. Het is duidelijk al die liefde voor technologie is een vreselijke vergising.

Karingin
Karingin
21 jan. 2025 - 17:35

Very true! Ik mis alleen big-pharma in dit verhaal, die wellicht financieel een treetje lager op de ladder staat, maar de impact is minstens zo groot

2 Reacties
Ed Verbeek
Ed Verbeek21 jan. 2025 - 19:36

Sinds corona is kritiek op Big Pharma opeens verdwenen uit de linkse maatschappijkritiek.

Radio-Head
Radio-Head22 jan. 2025 - 7:49

@karingin

De processed voedsel industrie is veelal (ook) Big Farma.

.

https://www.dsm-firmenich.com/en/businesses.html

.

https://www.yhp.astrazeneca.com/programmes.html

.

https://www.bayer.com/media/en-us/bayer-closes-monsanto-acquisition/

.

Nutri scores komen niet uit de lucht vallen, het is marketing om te kunnen ketenen.

.

Daarnaast maakt hun industrie ons ziek, waarvoor ze dan zelf ook een "oplossing" bieden, al dan niet (nog) vrijwillig, wel tegen betaling, dat wel.

.

Maar goed alle (kleine) boeren weg, Black Rock erin , en jezelf vol knagen met zombie troep, dan je zelf volpompen met vaccins en de dagelijkse obesitas remmers, en het gaat helemaal goed komen, echt helemaal.

.

Animatie ~Steve Cutts~

https://www.stevecutts.com/uploads/2/6/3/8/26381140/iceberg-sm_orig.jpg

Minstens5
Minstens5
21 jan. 2025 - 17:07

"Big Tech is niet de echte vloek"

.

Het is BigTech dat zich in de US in een positie gemanoeuvreerd heeft dat als Trump de 4 jaar niet afmaakt ze het als 'van nature' kan overnemen. En Trump gaat de 4 jaar niet volmaken.

.

1 Reactie
Sander H
Sander H26 jan. 2025 - 11:32

Sterk statement, is het met enige motivatie te onderbouwen?

Radio-Head
Radio-Head
21 jan. 2025 - 16:44

Het Feodalisme 2.0 creëert o.a. oorlogen, levert materiaal tegen schuldenberg-contracten om een land ui te wonen en plat te bombarderen, en knevelt daarmee het overgebleven Volk voor de rest van hun leven.

.

Zo zagen we in the wake of the moment, "Hamas strijders😶" keurig geknipt en geschoren in de nieuwste blinkende SUV,s, met in de achtergrond colonnes terugkerende ontredderde bevolking op zoek naar de ruïnes van wat eerst hun thuis was, drie gegijzelde Israelische vrouwen over dragen aan het Rode Kruis.

Over o.a. Peter Thiel,

https://www.dewereldmorgen.be/artikel/2020/06/15/de-nederlandse-koning-premier-en-minister-associeerden-zich-met-een-antidemocraat-die-rechtsextremisten-financierde/

Gentleman
Gentleman
21 jan. 2025 - 15:40

Bedrijfsleven dat steeds meer op georganiseerde misdaad lijkt.

jandebakker
jandebakker
21 jan. 2025 - 15:30

Wat er nu gebeurt is inderdaad niet nieuw. Het enige verschil met deze big tech miljardairs is dat ze niet op de achtergrond maar op de voorgrond opereren.

laten we hopen dat het een wake up signaal is.

2 Reacties
Minstens5
Minstens521 jan. 2025 - 17:08

@Jan

.

Voorgrond/achtergrond is effectief een verschil in politieke macht.

jandebakker
jandebakker22 jan. 2025 - 13:35

@Minstens5

"Voorgrond/achtergrond is effectief een verschil in politieke macht."

Dat is zeker waar. Maar ik doelde er meer op dat het nu meer opvalt omdat een Bezos, Musk en Zuckerberg zichzelf graag in de schijnwerpers plaatsen.

Dat zeer rijke figuren (zoals o.a. ook de voorbeelden uit het lijstje van de auteur) invloed kopen en prominent aanwezig zijn bij de inauguratie van Amerikaanse Presidenten is meer regel als uitzondering. Ditmaal valt het gewoon meer op omdat zelfs iemand die nooit een krant openslaat Musk en Zuckerberg herkent.

JoostJK
JoostJK
21 jan. 2025 - 14:55

dank voor dit verhelderende verhaal.

Anna R. Chist
Anna R. Chist
21 jan. 2025 - 14:49

En die genoemde bedrijven gebruiken big-tech om u wijs te maken dat u gewoon in een democratie leeft en dat die bedrijven heel aardig zijn.

1 Reactie
R.A Post
R.A Post21 jan. 2025 - 16:54

Meestal mis ik de nuance maar in dit geval een rake analyse die geen nuance behoeft.

Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?

Meld je hieronder gratis aan voor Joop NL. Iedere donderdag een selectie opvallende nieuwsverhalen, opinies en cartoons in je mailbox.

BNNVARA LogoWij zijn voor