Beter beslissen? Negeer je kennis

Ivan Wolffers schrijft elke dag een gezond weetje, gebaseerd op onderzoeken met merkwaardige en soms ongelofelijke uitkomsten. Door de weetjes van Wolffers leer je van alles over bijvoorbeeld verschillende ziektes, medicijngebruik en gezond afvallen, maar ook over de vaak komische verschillen tussen mannen en vrouwen.

Heuristics zijn hersenprocessen die kennis negeren. Wij denken namelijk dat alles om kennis draait, maar uit onderzoek blijkt dat als we bestaande kennis negeren, er zo min mogelijk mee doen en er weinig tijd is, onze beslissingen accurater worden.

Het onderzoek werd gepubliceerd in the Journal of Cogntive Science in 2009. Wat blijkt? In de echte wereld is er onvoldoende tijd om alles eerst te onderzoeken, door te rekenen en dan tot een afgewogen beslissing te komen. Je bent snel uitgestorven als je dat doet voordat je gaat reageren. Razendsnel volgen levende wezens de trial and error methode. Uitproberen wat de potentiële risico’s zijn en dan een gokje wagen op basis van gezond verstand.

De onderzoekers geven het voorbeeld van het vrouwtje van de pauw. Ze hoeft maar vier mannetjespauwen te zien om een beslissing te nemen. De anekdote van het rekenkundig model om snel een partner te vinden waarmee vrouwelijke columnisten tegenwoordig enorm succes hebben –tien dates zijn voldoende om een behoorlijk goede keuze voor de selectie van een levenspartner te maken – hoort ook tot de voorbeelden van het maken van een accurate keuze zonder uitputtende informatieverzameling.

Het volgende voorbeeld vind ik zelf altijd erg grappig: mannen vallen in eerste instantie op borsten en billen, vrouwen op spierballen; wat ze daarover zelf in surveys voor vrouwenbladen schijnheilig ook beweren. Bij de eerste ontmoeting kun je op een feestje niet alle potentiële partners een vragenlijst voorleggen om hun spirituele kanten en creativiteit te ontdekken. Dus stel je je tevreden met een vruchtbaarheidsonderzoek: is er een partner waarmee je gezonde kinderen kunt maken?

Vrouwen vallen in eerste instantie op mannelijke trekjes –brede schouders, hoekige kaken, zware stem– en mannen op stereotiepe vrouwelijke trekken –het zandloperfiguur, symmetrisch gezicht, volle lippen. De schrijvers van het onderzoek geven als voorbeeld het zoeken van een geschikte plaats voor een mierennest. Ik zal je er niet mee vervelen. Je kunt het immers zelf in het artikel lezen.

Hebben we niets aan kennis? Deskundigen hebben berekend dat 90 procent van alle onderzoeken, die zijn bedoeld om het maken van beleid te ondersteunen, ongelezen op de plank komen te liggen. Het lijkt er inderdaad op dat kennis niet altijd welkom is. Politici zijn misschien ook wel bij uitstek mensen die ongehinderd door al te veel kennis beslissingen moeten nemen. Heuristisch zal ik maar zeggen. Op den duur ontstaat er wel steeds meer kennis die je betrekt bij het maken van een snelle inschatting.

Het weetje van vrijdag nalezen:  Klagen is ongezond (ook voor je partner) 

Volg Ivan Wolffers op Twitter

Het meest recente boek van Ivan Wolffers is Gezond