Bestuurscrisis FNV: democratie is noodzakelijke zuurstof

Dit stuk publiceer ik niet namens mezelf, maar namens de 280+ ondertekenaars die zich in deze verklaring kunnen vinden; dit zijn leden uit alle geledingen - reguliere leden, kaderleden, Sector- & Subsectorraadsleden, Ledenparlementsleden en leden van binnen het personeel van FNV zelf.

Ik vind, als Ledenparlementslid, dat het belangrijk is dat de huidige sectoroverstijgende problemen binnen de FNV samen met onze kaderleden worden opgelost – in plaats van voor hen. En zonder brede initiatieven of oproepen om in samenspraak met deze kaderleden oplossingen te verzinnen, gebeurt het niet. Dat is ook wat we nu zien met een RvT die, in plaats van met de ledendemocratie te overleggen wanneer er onenigheid is, naar de rechter stapt en de hele Algemene Ledenvergadering probeert te passeren.

Als leden van de FNV doen we een oproep om het anders te doen:

De grootste vakbond van Nederland verkeert in een crisis. Ledentallen lopen terug, de vakbond gaat bezuinigen en er is sprake van een diepe bestuurscrisis. Het afgelopen jaar stonden verschillende bestuursleden tegenover elkaar en stond een deel van de werkorganisatie tegenover het gekozen Ledenparlement.

Het is duidelijk dat er iets moet veranderen, maar in de plannen van beide door de Amsterdamse rechter aangewezen toezichthouders is de ledendemocratie het kind van de rekening. Zo wordt het Ledenparlement in de plannen van Ton Heerts en Lodewijk Asscher vervangen door een meer vrijblijvende, door sectorraden gekozen, bondsraad. Dit orgaan heeft geen recht op initiatief en kan het bestuur alleen nog bijsturen met een tweederdemeerderheid.

Ook willen zij dat de vakbondsleiding niet langer (getrapt) wordt verkozen en zou de volgende voorzitter ook niet gekozen mogen zijn. Op deze manier wordt de zeggenschap van de leden over hun vakbond ingeperkt.

Het Ledenparlement erkent de noodzaak van aanpassing van de structuur, maar wil vasthouden aan het principe van verkozen leidende organen. Ook roept het Ledenparlement op tot een vakbondsbreed debat over de nieuwe structuur.

In plaats van hierover in gesprek te gaan met het Ledenparlement en de leden bij deze discussie te betrekken, kondigden de toezichthouders op 6 november een nieuwe gang naar de rechter aan. Op deze manier willen zij de aanpassingen er van bovenaf doorduwen.

Beide toezichthouders spreken hierbij over de ‘brede steun’ voor hun plannen, maar waar die uit bestaat behalve vanuit een deel van de werkorganisatie is de vraag. Mensen die werken voor de bond hebben natuurlijk recht op een veilige werkplek, maar in een vereniging zouden leden het laatste woord moeten hebben.

Als de rechtstreekse invloed van leden vermindert, wordt het voor de vakbond lastiger om te vernieuwen. Sectoroverstijgende thema’s zoals diversiteit, antiracisme, internationale solidariteit en klimaat die veel jonge werkers aanspreken dreigen met de eenzijdige focus op sectoren uit het vizier te raken. Precies op het moment dat de bond er voor het eerst weer in slaagt om meer jonge leden aan zich te binden.

De inperking van de ledendemocratie is bovendien slecht nieuws met het oog op de politieke ontwikkelingen. De leden zijn juist keihard nodig om tegenwicht te kunnen bieden aan de verrechtsing en ondermijning van sociale- en vakbondsrechten in ons land en daarbuiten. Om onze onafhankelijkheid van politiek Den Haag te kunnen waarborgen hebben we een bestuur nodig dat in de eerste plaats verantwoording aflegt aan de leden.

We vragen Asscher en Heerts om het besluit van het Ledenparlement te respecteren en een vakbondsbrede discussie te beginnen over de nieuwe structuur van de FNV en de ledendemocratie die daarbij past. Alleen door de zeggenschap van leden serieus te nemen, kan de vakbond sterker uit deze crisis komen.