Beste Jesse

We hebben elkaar voor het eerst ontmoet in 2009. Wij waren gevraagd om het programma van Groenlinks te schrijven voor de parlementsverkiezingen van 2010. Jij was voorzitter van de jongerenafdeling van het CNV. En ik maakte deel uit van de sociaal-liberale entourage van Femke Halsema, jouw voorganger en inspiratiebron.

Er is sindsdien veel gebeurd. Ik ben door crisis, euroscepsis, EU Burgerforum, lenteakkoord en vegetarisme weggedreven bij Groenlinks en met veel enthousiasme en warmte begroet door de Partij voor de Dieren. Waar ik momenteel, zoals je weet, op plaats tien van de kieslijst sta.

Jij bent de nieuwe voorman van Groenlinks geworden, die met indrukwekkend elan de partij in de peilingen tot ongekende hoogte heeft weten op te stoten. Met je meetups trek je duizenden mensen. En de peilers voorspellen tussen de elf en veertien zetels voor Groenlinks. Ik kan je er alleen maar mee feliciteren. En erkennen dat het in dit tijdsgewricht van groot belang is dat er een luid en helder progressief tegengeluid klinkt.

En daar wringt meteen de schoen. Niet alleen heeft Groenlinks met haar steun aan de Kunduzmissie, haar deelname aan het lenteakkoord in 2012, haar steun voor het Oekraïne-compromis van Rutte, haar steun voor de Wet Natuurbescherming die ruim baan biedt aan jagers, haar verzet in de Eerste Kamer tegen een verbod op onverdoofd slachten, haar late verzet tegen TTIP, haar EUforie en haar waterig groen profiel (de groenste kandidaat kwam pas na een ledenreferendum terug op de kieslijst) op zijn zachtst gezegd een geloofwaardigheidsprobleem. Naar mijn smaak – en ik heb dat ook nooit onder stoelen of banken gestoken –teveel compromisme en te weinig idealisme. Dat betekent overigens niet dat ik het Groenlinks van Jesse Klaver niet een nieuwe kans wil geven. Per slot van rekening heeft iedere zondaar een toekomst en iedere heilige een verleden. Ikzelf niet uitgezonderd.

Belangrijker wat mij betreft is dat de aandacht voor jouw persoon de inhoud dreigt te overschaduwen. Met opgestroopte hemdsmouwen a la Trudeau , hip apptivisme en speeches die zijn doorspekt met citaten van Kennedy en Obama ziet het er allemaal weliswaar kek uit maar dreig je tegelijk onbedoeld de groene progressieve zaak te schaden. Laat mij dat uitleggen.

Authenticiteit en oprecht idealisme is waar kiezers in dit tijdsgewricht om vragen. Geschrokken van het ongekende politieke cynisme van VVD en PvdA dat het eigen strategische stemgedrag van 2012 heeft gebaard, hunkeren kiezers naar politici die echte mensen zijn, die zich met volle overtuiging voor hun idealen inzetten. Door je eigen biografie zo centraal te stellen in je politieke campagne en die tegelijkertijd een op een te modelleren naar van Obama roep je onnodig vragen op over je oprechtheid. Authenticiteit kan je namelijk niet spelen: dat ben je of dat ben je niet. Nagebootste authenticiteit bestaat niet. Doe je dat toch dan maak je je schuldig aan een vorm van datzelfde “economisme” waar je terecht zo op afgeeft: niet voor een zo hoog mogelijk economisch rendement maar voor een zo hoog mogelijk politiek rendement: zoveel mogelijk zetels.

Kiezers zijn niet dom. Die hebben namaak feilloos in de gaten. Het gevaar bestaat dat ze jou over dezelfde kam zullen gaan scheren als al die andere fossiele politici van de middenpartijen: pratende pakken die hun politieke boodschap instrumenteel aanpassen aan de publieken die zij willen overtuigen. Doelgroepenpolitiek zou je het kunnen noemen. Als ook de grootste linkse uitdager zich hieraan bezondigt, kan de overwinning voor de grootste rechtse uitdager alleen maar groter uitvallen. En dat kan jij toch niet willen.

En datzelfde geldt voor dat idealisme waar je je op beroept. Ik moet bekennen dat ik onaangenaam was verrast door het feit dat je afgelopen vrijdag in je meetup in Nijmegen zonder bronvermelding het oeuvre van mijn lijsttrekker, Marianne Thieme, bleek te hebben geplunderd. Je wierp jezelf volgens de NOS namelijk op als een premierskandidaat die wèl vasthoudt aan zijn idealen – in tegenstelling tot diezelfde Asscher waarmee je een paar maanden geleden nog een gezamenlijk progressief front wilde vormen, moeten we er dan bij denken. “Hou vast aan je idealen!”, was, zoals je weet, de campagneslogan van de Partij voor de Dieren tijdens de parlementsverkiezingen van 2010.

In academia staat er zo ongeveer de doodstraf op. En ook de lijst van politici die door academisch plagiaat het veld hebben moeten ruimen is lang. Voor electoraal plagiaat gelden kennelijk andere normen. Maar je zult moeten toegeven dat het weinig chique is om jouw gooi naar het premierschap te slijten aan een om authenticiteit en echt idealisme schreeuwend electoraat met het idealisme van iemand anders. Zonder bronvermelding. En te vertrouwen op het immer slapende journaille om er mee weg te komen. Hetgeen geschiedde: niemand heeft je diefstal opgemerkt.

Begrijp me niet verkeerd, mijn brief is niet ingegeven door naijver. Ook al koos Groenlinks in 2015 toen zij de Partij voor de Dieren aan een derde zetel in de Eerste Kamer had kunnen helpen of het CDA aan een twaalfde, voor het laatste. Ik wens Groenlinks oprecht het allerbeste. En ik hoop van ganser harte dat jij het succes van de huidige peilingen ook daadwerkelijk weet te verzilveren. Het punt is echter dat groene samenwerking samen optrekken voor een duurzame samenleving betekent. Niet het jatten van Thieme’s verkiezingsslogan. Misschien moet je de Partij voor de Dieren eens bellen in plaats van gemene zaak te maken met de machtspartijen uit het midden. Ook dat is namelijk vasthouden aan je idealen: het Torentje en het compromisme van CDA, VVD, PvdA en D66 afwijzen en in zee gaan met de partijen die ideologisch het dichtst bij je staan. Omdat in dit tijdsgewricht idealen nou eenmaal zwaarder moeten wegen dan kortstondig Haags succes.

Met vriendelijke groeten,

Ewald Engelen, kandidaat en lijstduwer Partij voor de Dieren