Beste Henk en Ingrid, Geert Wilders is er helemaal niet voor jou

Retorisch steunt de PVV de gewone man, maar in de praktijk stemmen ze consequent voor maatregelen die vooral de zwaksten in de samenleving treffen.

Er is een opmerkelijke kloof tussen wat de PVV beweert te doen voor “de gewone/hardwerkende Nederlander” en wat ze daadwerkelijk doen in de Tweede Kamer. Terwijl Geert Wilders op verkiezingsbijeenkomsten de mond vol heeft van het opkomen voor de kleine man, vertelt het stemgedrag van zijn partij een heel ander verhaal. Met nieuwe verkiezingen in aantocht, loont het dan ook om niet te kijken naar wat er allemaal in de campagne wordt beloofd, maar wat er daadwerkelijk met die uitgebrachte stem op de PVV gebeurt.

Neem bijvoorbeeld de bijstandsuitkering, het laatste vangnet voor mensen die nergens anders terecht kunnen. De PVV wil hele groepen uitsluiten van dit minimale steunnet: jongeren zonder minimaal diploma, mensen die de Nederlandse taal nog niet voldoende beheersen, en iedereen die nog geen tien jaar in Nederland woont. Dit zijn juist de mensen die het hardst geraakt worden door economische tegenslag en die het meest baat zouden hebben bij bescherming. Goed, nu zou je als PVV-stemmer kunnen zeggen: ja, dit is gericht tegen nieuwkomers, daar ben ik helemaal voor. Dus laten we verder kijken.  

Minstens zo schrijnend is het namelijk bij schuldhulpverlening. Wanneer gezinnen zoals, laten we ze Henk en Ingrid Kempinga uit Stadskanaal noemen, al tien jaar vastzitten in de schuldenfuik, zou je verwachten dat een partij die beweert voor hen op te komen alles zou doen om te helpen. In plaats daarvan probeert de PVV aangenomen te krijgen dat mensen maar één keer gebruik mogen maken van schuldhulpsanering en dat ze vervolgens een verplichte budgetcursus moeten volgen op eigen kosten. Hoe mensen zonder geld die cursus moeten betalen, kan de PVV tot op de dag van vandaag niet uitleggen.

De partij toont dezelfde hardvochtigheid bij de Fraudewet. Toen onderzoek uitwees dat 68 procent van de zogenaamde fraudegevallen eigenlijk voortkwam uit onwetendheid of onkunde in plaats van opzettelijke misleiding, bleef de PVV bij haar standpunt en bleef achter de wet staan. Sterker nog, ze wilden dat mensen die ooit een fout hadden gemaakt "nooit meer, van hun hele leven lang niet" een uitkering zouden krijgen. Nadat een volstrekt illegale werkwijze van de overheid leidde tot het toeslagenschandaal, waarbij tienduizenden mensen in ernstige problemen raakten, bleef de PVV zich verzetten tegen een parlementaire enquête om de onderste steen boven te krijgen.

Op de arbeidsmarkt predikt de PVV bescherming van werknemers, maar hun daden spreken deze woorden tegen. Bijna 72 procent van alle werkende Nederlanders valt onder een collectieve arbeidsovereenkomst die hen bescherming biedt tegen uitbuiting en zorgt voor eerlijke concurrentieverhoudingen. De PVV diende echter een motie in om cao's niet langer bindend te verklaren, met als motivatie dat werkgevers en werknemers "de vrijheid moeten krijgen om zelf te onderhandelen." In de praktijk betekent dit dat miljoenen werknemers hun collectieve bescherming zouden verliezen.

Tegelijkertijd houdt de PVV krampachtig vast aan de hypotheekrenteaftrek, waarvan volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek ongeveer de helft van het belastingvoordeel naar de rijkste 20 procent van Nederland gaat. Terwijl ze korten op bijstand en schuldhulp, blijven ze ijveren voor belastingvoordelen die vooral ten goede komen aan mensen die het al heel goed hebben.

Deze tegenstrijdigheid wordt nog pijnlijker zichtbaar bij de behandeling van werklozen. De PVV was jaren geleden al voorloper in het dwingen van uitkeringsgerechtigden tot het verrichten van vaak zinloze "tegenpresta­ties" in oranje hesjes. Toen een soortgelijk programma in Den Haag spectaculair flopte, met slechts zeven banen voor 170 deelnemers, drong de PVV er tóch op aan om meer van dit soort vernederende programma's op te zetten. Opvallend genoeg stemde dezelfde PVV tegen een voorstel om ook politici met een wachtgeldregeling een tegenprestatie te laten leveren.

Ook op het vlak van wonen toont de PVV hetzelfde patroon van misleidende retoriek. Terwijl de partij migranten de schuld geeft van de woningcrisis, wijzen de feiten in een andere richting. Het tekort aan huisvesting in Nederland wordt niet veroorzaakt door migranten maar is een gevolg van het privatiseren van de sociale woningvoorraad, concludeerde de VN-rapporteur na onderzoek naar de Nederlandse wooncrisis. Er is maar één oorzaak: het falende woonbeleid van de afgelopen jaren. Het werkelijke probleem ligt in de structurele afbraak van de sociale woningvoorraad - de kabinetten-Rutte lieten bijna tweehonderdduizend sociale huurwoningen verdwijnen - en het gebrek aan nieuwbouw.

Maar ook hier klopt het stemgedrag van de PVV niet met hun beloofde bescherming van "gewone Nederlanders". De PVV stemde namelijk tégen voorstellen van woningcorporaties om het aantal betaalbare huurwoningen te vergroten, en de PVV is van mening dat gezinnen met een maandinkomen vanaf 1.950 euro niet meer in een sociale huurwoning mogen wonen - een standpunt dat rechtstreeks ingaat tegen de belangen van middeninkomens die door hen worden gekoesterd. In plaats van structurele oplossingen voor de woningcrisis na te streven, concentreert de PVV zich op symboolpolitiek door sociale huurwoningen bij voorrang te willen toewijzen aan mensen met de Nederlandse nationaliteit, terwijl dit niets doet aan het fundamentele probleem: er zijn simpelweg te weinig betaalbare woningen gebouwd. En de PVV houdt dit in stand.

Het patroon is helder: retorisch steunt de PVV de gewone man, maar in de praktijk stemmen ze consequent voor maatregelen die vooral de zwaksten in de samenleving treffen.

Dit roept de vraag op waarom zoveel mensen met lagere inkomens toch op de PVV stemmen. Het antwoord ligt in de krachtige afleidingsmanoeuvre die de partij hanteert. Door constant te wijzen naar immigranten als oorzaak van alle problemen, wordt de aandacht weggeleid van het echte economische beleid. Maar deze strategie steunt op beweringen die de feiten geweld aandoen.

Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek daalde het aantal eerste asielverzoeken in Nederland in 2024 naar 32.030, vergeleken met 38.375 in 2023 - een daling van 17 procent. In het vierde kwartaal van 2024 daalde het aantal asielverzoeken zelfs met 44 procent vergeleken met het vierde kwartaal van 2023. Voor het eerst in vijf jaar daalde ook het aantal asielverzoeken van Syriërs - met 12 procent in 2024. Deze daling kan echter niet worden toegeschreven aan het beleid van het kabinet-Schoof, dat pas op 2 juli 2024 aantrad. De cijfers laten zien dat de daling al in de eerste helft van 2024 inzette, ruim voordat het nieuwe kabinet zijn asielbeleid kon implementeren. Van de veelbesproken "asielcrisis" blijft bij nadere beschouwing van de cijfers weinig over.

Nog belangrijker is wat onderzoek laat zien over de werkelijke drijfveren achter immigratie. Migratie wordt in belangrijke mate bepaald door de vraag naar arbeid, wat betekent dat economisch beleid dat de arbeidsvraag beïnvloedt een aanzienlijke invloed heeft op migratie. Met andere woorden: mensen komen vooral waar werk is, niet waar de uitkeringen hoog zijn. Onderzoek bevestigt dat sociale zekerheid geen belangrijke drijfveer is voor immigratie, en dat immigratie nauwelijks de werkloosheid onder de lokale bevolking verhoogt.

De demografische realiteit is nog confronterender voor de PVV-retoriek. Nederland vergrijst rap: er worden steeds minder kinderen geboren terwijl de bevolking ouder wordt. Volgens de meest recente CBS-prognose is 95 procent van de totale bevolkingsaanwas tussen 2022 en 2070 toe te schrijven aan netto-immigratie, omdat de bijdrage van het geboorteoverschot slechts 5 procent blijft. Zonder immigratie zou Nederland dus letterlijk krimpen en verouderen, met alle gevolgen voor de arbeidsmarkt, de zorgverlening en de financiering van pensioenen. De PVV wil het “probleem” bestrijden dat in werkelijkheid de oplossing vormt voor Nederlands demografische uitdagingen.

Terwijl kiezers dus knikken bij verhalen over buitenlanders die zogenaamd hun banen inpikken en de sociale zekerheid uitputten, stemt de PVV ondertussen voor maatregelen die hun eigen sociale zekerheid daadwerkelijk ondergraven.

Nog enkele voorbeelden: de PVV stemde tégen een verhoging van het minimumloon, tégen een huurverlaging van de sociale huur, tégen een verhoging van de kinderopvang- en zorg- en huurtoeslagen voor lage inkomens, en tégen een verhoogde energietoeslag voor lagere inkomens toen de energieprijzen torenhoog werden en gezinnen hartje winter de verwarming niet meer aan durfden te zetten.

Voor PVV-kiezers die daadwerkelijk geïnteresseerd zijn in bescherming van hun inkomen, arbeidsrechten en sociale zekerheid, en niet alleen gedreven zijn door afkeer van “de Ander” zijn er partijen die dit daadwerkelijk consequent nastreven in hun stemgedrag. De SP, GroenLinks-PvdA en de Partij voor de Dieren bijvoorbeeld - nee, blijf er even bij - stemmen structureel voor versterking van de bijstand, uitbreiding van schuldhulpverlening en behoud van cao's. Om wonen weer een recht te laten zijn. Om de sterkste schouders de zwaarste lasten te laten dragen. Om geen kind in armoede te laten opgroeien.

Het wordt tijd dat kiezers verder kijken dan de makkelijke retoriek en zich afvragen: wat heeft deze partij de afgelopen jaren concreet gedaan voor mensen zoals ik? De antwoorden zijn te vinden in het stemgedrag, en die antwoorden zijn ongemakkelijk voor wie daadwerkelijk gelooft dat de PVV opkomt voor “gewone werkende Nederlanders”.

Daden spreken luider dan woorden, en de daden van de PVV spreken boekdelen. Net als het hokje dat je op 29 oktober rood kleurt.