Beroepspolitici, wat meer visie en bezieling graag!

Maxime Verhagen steekt zijn voorkeur voor de VVD niet onder stoelen of banken. Hij straalt uit dat hij alleen in uiterste noodzaak met (centrum-) linkse partijen wil regeren. Dat geeft duidelijk aan waar hij staat, en daarmee ook zijn partij. Het feit dat een minderheidskabinet met gedoogsteun van rechts-populisten staatsrechtelijk gezien allerminst voor de hand ligt, bevestigt de rechtse koers van het CDA alleen maar.

Kiezers smachten naar leiders met visie en leiderschap, ook binnen de grotere partijen. Dat brengt weliswaar polarisatie met zich mee, maar schept ook duidelijkheid. Dat begrepen mensen als Wiegel, Bolkestein, Den Uyl en Pronk.

Onlangs deelde een vriend een persoonlijke herinnering met mij. Het betrof een politieke massabijeenkomst met Joop den Uyl in de Zwolse IJsselhallen. Dat moet geweest zijn aan het einde van de jaren zeventig. Duizenden mensen, vaak afkomstig uit gewone buurten, die met zakdoeken in hun hand geroerd werden door een toespraak ‘ome Joop’. En dat gebeurde overal in Nederland. Koren op de molen van Hans Wiegel die met een heel ander sentiment juist weer volle hotelzalen trok, met een publiek uit de beter gesitueerde maatschappelijke klassen.

‘Waar het visioen ontbreekt, verwildert het volk’, zei ooit de bijbelse profeet Jesaja. Niet de strategie van het schaakspel gericht op de macht – met als beoogde meesterzet de gedoogsteun door de PVV – maakt de kloof tussen kiezers en gekozenen kleiner. Nee, dat helpt hooguit de VVD en het CDA tijdelijk aan de macht, om vervolgens nog harder door de kiezers te worden afgestraft. Broodnodig zijn bezieling en overtuigingskracht vanuit heldere visies op de maatschappij, zonder door te schieten in goedkoop populisme.

Het CDA bekent steeds meer kleur als gematigd conservatieve beweging. Toch slaagt het CDA er niet in deze koers in kamerzetels te verzilveren. Het ontbreekt het CDA blijkbaar aan authenticiteit en overtuigingskracht. Misschien komt dit omdat de echte wortels van het CDA niet liggen in het conservatisme van een kleine overheid, maar in de emancipatie van achtergestelde bevolkingsgroepen, zoals politiek filosoof Henk Woldring heeft uitgewerkt in zijn studie over de christen-democratie.

Voor de PvdA en de VVD als van oudsher brede volkspartijen, geldt een probleem dat deels vergelijkbaar is. Geert Wilders springt in het grote gat dat de gevestigde partijen zelf hebben geschapen door in hun zoektocht naar macht voortdurend naar het politieke midden op te schuiven of daaraan zelfs hun bestaansrecht te ontlenen. Voorzichtigheid troef en geschuif op de millimeter met soms een kleine knieval voor rechtse onderbuikgevoelens. En dat terwijl de meeste kiezers van politici juist visie, kleur en bezieling verwachten. Sterker nog: ze smachten ernaar.