Behoudt Samsom zijn smoel?

Te vrezen valt dat kunst- en cultuur ook door de PvdA niet op waarde wordt geschat. Het pleidooi voor kunsteducatie in het verkiezingsprogramma staat haaks op de bezuinigingen van Van Bijsterveldt.

Beste Diederik,

Je kon er op wachten. Vond Halbe Zijlstra het al niet nodig kunst- en cultuur als onmisbaar te zien voor een zichzelf respecterende samenleving, nu doet minister Van Bijsterveldt (CDA) daar nog een schepje bovenop. Het vak CKV (Culturele Kunstzinnige Vorming) zal wat haar betreft geen eindexamenvak meer zijn in de toekomst. Het hierbij vrijkomende budget kan worden besteed aan Nederlands, Engels en Wiskunde, zo schrijft ze in een wetsvoorstel.

Zo blijft het vermoeden bestaan dat de PVV slechts een middel was om de eigen anti-kunst- en cultuuragenda te kunnen uitvoeren. Iets anders kun je niet concluderen of denk jij daar inmiddels anders over nu Paars eraan komt? De PVV speelt geen rol van betekenis meer, dus om nu nog ‘linkse hobbies’ te slopen is niet nodig om de goede vrede te bewaren in een gedoog-constructie die immers toch niet meer bestaat.

Waar komt het toch vandaan, die aversie tegen kunst- en cultuur? Is het de neo-liberale doctrine, die voorschrijft dat kunst pas relevant wordt als het geld oplevert? Die redenering klopt niet, aangezien talloze meesterwerken dan niet zouden bestaan. Kunstenaars krijgen helaas maar al te vaak pas na hun dood de waardering die ze verdienen. Het bekendste voorbeeld hiervan in Nederland is natuurlijk Vincent van Gogh, die een oeuvre naliet dat inmiddels miljarden waard is. Nog belangrijker dan de financiële waarde is de artistieke waarde. Op een andere manier naar de wereld kijken om zo creatieve oplossingen te bedenken voor complexe vraagstukken is een belangrijke voorwaarde voor innovatie, zowel op artistiek gebied als andere gebieden.

Door toedoen van André Kuipers zijn de voorgenomen bezuinigingen op ruimtevaart inmiddels teruggedraaid. Nou vind ik ook dat Kuipers een groot man is en beschouw ik ruimtevaart als een staaltje techniek waar ik mijn pet voor afneem. Tegelijkertijd kun je de vraag stellen of het wel zo zinvol is om naar de maan te reizen terwijl er hier op de grond nog zoveel moet gebeuren, Diederik. Maar ik snap dat Rutte liever naast een astronaut staat dan naast een armlastige kunstenaar die pas over tachtig jaar geld oplevert. Waarmee ik overigens niets wil afdoen aan de prestaties van Kuipers.

Wat heeft de nieuwe politieke constellatie de kunstwereld te bieden? Te vrezen valt dat kunst- en cultuur ook door jou niet op waarde wordt geschat. In het PvdA-verkiezingsprogramma uit juli staat een pleidooi voor kunsteducatie. Dit staat haaks op de hierboven genoemde bezuinigingen van Van Bijsterveldt. Als het aankomende wetsvoorstel aan de onderhandelingstafel komt, houd je dan vast aan het partijprogramma of gebruik je het als wisselgeld voor andere zaken?

De BTW-verhoging, nog zon fijne maatregel die de drempel verhoogt om kennis te nemen van kunst. De PvdA pleit in haar programma nu juist voor kunst die toegankelijk is voor iedereen. Toch heb ik het vermoeden dat ook dit geen breekpunt op gaat leveren. Het hoort bij eerdere Paarse kabinetten om een uitruil slechts op details te houden.

Toch is het voor de PvdA van zeer groot belang om haar ‘eigen smoel’ te behouden naast de in de alles snijdende VVD. Je was verfrissend in de campagne en debatteerde goed op inhoud zonder te vervallen in ‘negative campaigning’. Als je dat profiel overeind kan houden staat niets een volgende verkiezingsoverwinning in de weg. Maar mocht je denken dat je wegkomt met het wegvagen van de kunst- en cultuurparagraaf uit je programma, evenals vele andere – minder in het oog springende – speerpunten als milieu, zou je bij de volgende verkiezingen wel eens van een koude kermis thuis kunnen komen. Een ongesubsidieerde kermis, welteverstaan.

Volg Dennis op Twitter

De debuutroman van Dennis l’Ami is: De Eeuwige Mens