Bedenkingen bij app en mondkapje

Minister Hugo de jonge heeft mijn verjaardag uitgekozen om een functionerende corona-app te presenteren. We weten allemaal: wie ’m downloadt kan zien of hij langer dan zoveel minuten in het gezelschap van een besmet persoon heeft verkeerd. Na die constatering ga je dan veertien dagen in quarantaine. Zo worden wij het virus samen de baas.

Dat is niet het enige. Je ziet steeds meer mensen met een mondkapje op straat. In de media lezen we over andere landen waar men deze het gelaat bedekkende kleding – plotseling heilig en niet langer taboe – verplicht moet dragen bij winkelen of reizen in bus, tram en trein. Het maakt daarbij niet uit wat voor mondkapjes het zijn. Alles is goed, zelfs sjaals en bandana´s om mond en neus. Je houdt daarmee de beruchte aerosolen met virus binnenboord. “Dan bescherm je niet jezelf”, wordt er steevast bij gezegd, “maar een ander”. Als dat waar is, dan beschermen wij dus elkaar. Dan zorgen we er met zijn allen voor dat het virus de pas wordt afgesneden. Zeker als je ook nog op een app kunt zien of er besmette personen bij je in de buurt waren. Weliswaar zijn de aerosolen gestopt, maar een gewaarschuwd mens telt voor twee.

Zo’n app heeft slechts zin als de Nederlanders massaal elke week worden getest voor zo lang de epidemie duurt. De uitslag bepaalt uiteraard meteen of je veertien dagen in zelfisolatie gaat waardoor de app misschien een klein ietsiepietsie overbodig wordt maar dat mag de pet niet drukken. Blijft het aantal mensen dat wordt getest beperkt, dan heeft de app weinig nut.

Als het dragen van mondkapjes of andere het gezicht bedekkende kleding de wederzijdse bescherming substantieel vergroot, dan zouden de burgers die te allen tijde moeten dragen en niet alleen in openbaar vervoer of supermarkt. Dan hebben we voor het verhoopte vaccin al vast een ei van Columbus in huis. Dan is het dragen van mondkapjes een alternatief voor de anderhalvemetersamenleving. Of: we verschuilen ons met zijn zeventien miljoenen achter evenzovele (mond)doekjes voor het bloeden.

Ik vermoed soms dat de liefde voor apps en mondkapjes meer met gevoel te maken heeft dan met ratio. Juist als je er niet over nadenkt, is het heel plausibel om mond en neus af te dekken. Net zo plausibel als de gedachte dat een loden kogel van een kilo sneller valt dan een dito exemplaar van een ons. Galilei heeft proefondervindelijk vastgesteld dat dit niet het geval was. Een app heeft alleen maar zin als die complete en actuele informatie levert. Anders wordt de gebruiker misleid en op het verkeerde been geplaatst. Virologen en artsen benadrukken steeds dat mondkapjes en dan ook nog van een heel specifieke soort alleen maar zin hebben op plekken waar die anderhalvemetersamenleving niet te handhaven is: in het ziekenhuis waar artsen en verpleegkundigen heel dicht bij patiënten moeten komen en de atmosfeer in de ziekenkamer geladen is met aerosolen. En dan ook nog in combinatie met beschermende kleding. Op straat maakt het allemaal weinig uit zolang je mekaar maar niet in de armen valt of bewust in het gezicht hoest. Dat zeggen die artsen en virologen tegen de intuïtie van heel veel mensen in. Dan wint de intuïtie zeker in een land waarvan de regering voor een deel op het kompas van het volksgevoel vaart.

Dan is er altijd nog het argument van ¨baat het niet, dan schaadt het niet¨. Het schaadt natuurlijk zeer als je een enorme productiecapaciteit inzet eigenlijk alleen maar om de gebruikers van mondkapjes een goed gevoel te geven. En net zo goed als intellectuele energie wordt gebundeld om een app te ontwerpen die je om de tuin leidt  omdat hij met te lapidaire informatie wordt gevuld.

Let wel: ik zeg niet dat je er mee op moet houden. Ik heb mijn bedenkingen en ik geef mijn mening graag voor een betere. Dan moet die wel komen.