Baudet is wel de laatste die Cicero moet citeren

 

Thierry Baudet baarde opzien door zijn maiden speech in de Tweede Kamer te beginnen met te lange zinnen in het Latijn.

Daarmee wilde hij zijn eruditie benadrukken. Erg opzienbarend of origineel was zijn keuze niet. De eerste woorden van de door hem geciteerde zinnen behoorden tot de clichés die elke Nederlandse spreker tot diep in de jaren vijftig van de vorige eeuw in portefeuille hield: D Quousque tandem?¨. Dat betekent ¨Hoe lang nog?¨ en is derhalve in menige speech bruikbaar.

Ook de 99% van de Nederlandse bevolking die het gymnasium niet hadden bezocht, kenden de betekenis net als die van het even clichématige Italiaanse gezegde se non é vero é ben trovato, als het niet waar is dan is het goed gevonden. Dat lag sprekers eveneens in de mond bestorven. Haast geen mens sprak of las Italiaans in Nederland maar dit ene citaat kende men wel. Hoorde bij je opvoeding als je geen pet droeg maar een hoed met om je nek een celluloid boordje en een stropdas.

Het Quousque tandem is afkomstig uit een van de zogenaamde Catalinarische redevoeringen die de Romeinse politicus Marcus Tullius Cicero in het jaar 63 voor Christus hield. Deze Cicero kwam uit de provincie. Hij was van lage afkomst maar had zich door zijn intelligentie en zijn succes als advocaat opgewerkt tot de hoogste kringen. Hij draaide volop mee in de baantjescarrousel van de Romeinse Republiek en gebruikte zijn groot talent om de gevestigde orde tegen aanvallen van buitenaf te verdedigen.

In de tijd van Cicero kwamen allerlei demagogen naar voren die de macht wilden grijpen door de kampioen van het volk te spelen en verandering te eisen. De bekendste van deze volksmenners was Gaius Julius Caesar. Goede tweede is echter Lucius Sergius Catilina. Deze zag zijn pogingen om via de Romeinse versie van de stembus tot hoge (en lucratieve) ambten te worden verkozen, steeds verijdeld.

In 64 voor Christus verloor Catilina de verkiezingen voor het consulaat, een soort presidentschap, ondanks een programma waarin hij beloofde de elite namens het volk een poepie te laten ruiken. Noem hem de Wilders van zijn tijd. Daarna zag Catilina zich in de senaat door de overige groeperingen geïsoleerd. Daarop besloot Cicero hem de genadeslag toe te brengen. Op grond van flinterdunne bewijzen beschuldigde hij Catilina van landverraad en poging tot staatsgreep. Hij deed dat in een viertal toespraken die nog steeds bekend staan als grote literatuur en voorbeeld voor alle politieke sprekers.

Catilina wist uit Rome te ontvluchten maar Cicero slaagde erin veel van zijn aanhangers te arresteren. Ze werden net zo lang gefolterd tot ze bekenden waarna de senaat ze veroordeelde tot de dood door wurging. Het schijnt dat  Cicero zelf bij de executies heeft geassisteerd. Catilina heeft zich  later doodgevochten.

Het is hoogst merkwaardig dat een Thierry Baudet, die toch een einde aan het partijkartel wil maken, het werk van zo´n figuur als leidraad neemt. Het is met Cicero overigens slecht afgelopen. Toen Caesar slaagde waar Catilina faalde en een eenhoofdig bewind vestigde, was zijn politieke basis voorgoed ondermijnd. In de troebelen na de moord op Caesar werd hem in opdracht van zijn opvolgers Lepidus, Octavianus en Marcus Antonius de keel afgesneden.

Uiteindelijk vestigde Octavianus onder de naam van Augustus een dictatoriaal systeem dat tot het einde van het Romeinse Rijk in verschillende vormen stand hield. Het woord keizer is afgeleid van Caesar.

Cicero was wars van populisme. Hij zag alleen maar heil in een regering door een elite die de wijsheid en de beschaving in pacht had. Als Rutte of Pechtold nu met dat Quousque tandem waren aangekomen, dan had een mens zich er nog iets bij kunnen voorstellen. Maar Thierry Baudet, de zelfbenoemde omverwerper van het partijkartel, de aartsvijand van de elite, de dinger naar de volksgunst en de vriend van de plebiscieten, hij? Beter was een citaat van Caesar geweest, die ook het nodige proza heeft nagelaten. Alea iacta est , bijvoorbeeld, de teerling is geworpen, toen hij de rivier de Rubicon overstak en er geen weg meer terug was.

Leestip, vast voor de paasdagen. Voor de liefhebbers van historische thrillers, ga eens op zoek naar de detectives van Seven Saylor over Gordianus de vinder, speurder in het Rome van Cicero. Goede research en kwalitatief vergelijkbaar met die geweldige TV-serie van HBO.