Een overlevende van de terreuraanslag in de Parijse concertzaal Bataclan heeft zijn traumatische ervaring omgezet in illustraties. Het resultaat is een graphic novel, een beeldroman, getiteld ‘Mon Bataclan’.
Fred Dewilde was in de concertzaal de avond dat terroristen op 13 november vorig jaar negentig mensen vermoordden tijdens een concert van Eagles of Death Metal. De 50-jarige Dewilde haalt de herinneringen aan die avond terug in zwart-wit tekeningen, waarbij de terroristen worden afgebeeld als skeletten met ijzige witte gezichten. Het boek, met daarin ook 22 pagina’s vol ooggetuigenverslagen verschijnt vrijdag in Frankrijk, België en Zwitserland.
‘We zijn niet meer dan een krioelende massa levenden, gewonden en doden. Een massa van vrees die angst uitschreeuwt,’ schrijft Dewilde in het boek bij de scène waar de schietpartij begint. Zelf ligt hij op de vloer, vlakbij een lijk. ‘Ik inventariseer wat er gaande is. Ik leef nog,’ schrijft hij. ‘Een levende tussen de doden.’
Naast hem ligt Elisa, een jonge vrouw. Ze is gewond. ‘Ze had m’n dochter kunnen zijn,’ schrijft Dewilde. Fluisterend proberen de twee elkaar gerust te stellen. Ze weten dat als ze teveel geluid maken, ze daarmee laten weten dat er nog levenden op de grond liggen. Dan worden ze vermoord door de terroristen.
‘We maken ons los van de horror en creëren een bubbel van menselijkheid,’ schrijt Dewilde. Het duurt twee uur voor de politie de zaal betreedt. Dewilde zelf is ongedeerd, maar blijft achter met ‘de geur, de smaak van gruwel, de onbegrijpelijkheid’.
Het tweede deel van het boek heet ‘Opnieuw leven’, iets waar Dewilde na de aanslag veel moeite mee had. ‘Is het de moeite waard om me vandaag te wassen? Of om te eten? Ik heb geen honger,’ schrijft hij in het boek. Ook vertelt hij hoe hij schrikt van plotseling geluid en zich niet langer dan een paar tellen kan concentreren. ‘Mijn vrouw sleepte me er doorheen,’ schrijft Dewilde die er met de steun van zijn familie weer bovenop kwam.
Ook humor deed wonderen. Zelfs daar op de vloer van Bataclan maakten hij en Elisa grapjes om de situatie draaglijker te maken. En het maken van het boek hielp ook. ‘Geheel toevallig was het 13 mei af, exact zes maanden na de gebeurtenissen,’ schrijft Dewilde in een nawoord. Hij benadruk geen wrok te koesteren en dat gewone moslims absoluut niet verantwoordelijk gehouden mogen worden voor de daden van jihadisten. ‘Mensen mogen niet vervallen in angst. Angst voor druktes, angst voor niet-witte mensen, voor de ander. De vijand heeft geen kleur en geen religie. De vijand is fanatisme en angst. Het is de waanzin die tot oorlog leidt.’
Bataclan is van plan in november de deuren weer te openen voor concerten. Precies een jaar na de verschrikkelijke gebeurtenissen.