Banken zijn te belangrijk om in de handen van bankiers te laten

Zelfs piloten en tandartsen hebben soms problemen met het krijgen van een hypotheek. Dat schrijft het Financieel Dagblad in een interview met Piet Moerland, de bestuursvoorzitter van de RABO-bank. Deze pleit voor soepeler regelgeving op het gebied van huizenkrediet. Tegelijkertijd wil hij dat er een punt wordt gezet achter aflossingsvrije hypotheken. Dan komt de woningmarkt misschien weer op gang.

Een dag of wat geleden plaatste Maurice de Hond een link naar een inmiddels helaas achter de kassa van de New York Times geplaatste column van de gevierde Amerikaanse econoom Paul Krugman. Daarin krijgen de hoge heren van bank en politiek zowel in de Verenigde Staten als Europa het vreselijk uitgemeten omdat ze nu zuinigheid met vlijt bepleiten terwijl ze zelf de hoofdverantwoordelijkheden zijn voor het luchtballonnenfeest dat ons de crisis heeft opgeleverd. En dat ze nu ook nog de kiezers durven te beschuldigen van een door de feiten afgestrafte potverteerdersmentaliteit.

Dit gedrag is ook in ons eigen land zichtbaar. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) toornt en woedt tegen aflossingsvrije hypotheken. Zowat elke politicus verklaart dat er nu eenmaal bezuinigd moet worden vanwege de zonden uit het verleden. Zorgvuldig wordt onder de pet gehouden wie deze zonden dan wel heeft begaan.

In welk jaar is de AFM ook al weer opgericht? Aha, dat was in 2002. Toen werd half huizenkopend Nederland aan aflossingsvrije en beleggingshypotheken geholpen door banken en handlangers als de Hypotheker. Had je nog geen behoorlijke auto voor de deur? De DSB liet zien hoe je dankzij een fijne lening een middenklasser kon kopen om het hele elftal na de gewonnen wedstrijd naar huis te rijden. De AFM onderscheidde zich in die dagen door een oorverdovend zwijgen. Diezelfde stilte kwam uit de banken van de VVD en uit het ministerie van financiën, geleid door het genie Gerrit Zalm. Men had het veel te druk met het dansen om het gouden kalf.

Nu dit toch verdronken is, dempt men dan eindelijk de put. Althans, men laat die put dempen door de mensen die zich destijds zo’n foute hypotheek aan lieten smeren. Het is daarom goed om eens puntsgewijs wat conclusies te trekken:

* De toezichthoudende instanties waarschuwden niet, toen het nog zin had, laat staan dat ze maatregelen namen. * Al die hypotheekvormen waar nu zo schamper over wordt gedaan, zijn niet verzonnen door keurige rijtjeshuisbezitters maar door de banken. Zij hebben in hun laboratoria voor financiële alchemie de gifpillen gedraaid waar de economie nu zo ziek van is. * Beetje een ander punt maar toch: diezelfde banken (en pensioenfondsen) wilden geen dief zijn van hun eigen portemonnee toen Griekenland of Portugal van die aantrekkelijke rentes moesten  bieden om hun tekorten aan te vullen. Dáár houden de ministers van financiën de zoveelste crisisbijeenkomst over. Weet je nog wel oudje, hoe je in 2008 ongeveer elke tien minuten een of andere geldgeleerde op de TV hoorde verklaren: “Landen kunnen niet failliet gaan”. * Nu de rekening wordt opgemaakt, staan op de adreslijst niet de banken en niet de toezichthoudende instanties. Integendeel: die zitten hoog te paard en blaten heel wat af.

De burger moet zich de komende dagen niet de schuld in de schoenen laten schuiven en zeker niet door personen en instanties die de producten hebben verzonnen waardoor nu een hele economie in de problemen dreigt te komen. Integendeel: die moeten ter verantwoording wording worden geroepen.

Misschien wordt het tijd voor drastische maatregelen: banken zijn te belangrijk om in handen van bankiers te laten. Voor de rechtse lezer: ze brengen het kapitalisme in acuut gevaar. En de AFM verdient op zijn minst een parlementair onderzoek.