Back to the Future

De afgelopen tien dagen voelde ik me als de hoofdpersoon in de film ‘Back to the Future’.

Op maandag 19 augustus was ik de hele dag in Sneek, de eerste schooldag voor de 125 leerlingen van de Master Steve JobsSchool.  Een nieuw schoolgebouw werd geopend en de kinderen kregen ook allemaal hun iPad. Om 14.30 uur was er een open huis voor ouders en leerlingen. Het bruiste er van energie en enthousiasme.

Een dag later ging ik naar Amstelveen, voor de eerste dag van mijn 4-jarige dochter op de basisschool.  Evenals haar oudste broer Marc, gaat ze naar een Montessorischool. Hoewel dit niet dezelfde school is als waar Marc toen naar toe ging, had ik wel het gevoel dat ik terug ging naar 1981, zijn eerste schooldag. De kleuren van de klas (overwegend bruin), het materiaal, het meubilair, precies als in 1981. Ook de werkjes waren identiek (en zagen er soms zo sjofel uit alsof ze ook toen waren aangeschaft). En in tegenstelling tot Sneek was er geen ijskastje waar de kinderen hun lunchbox en drankje in konden wegzetten. (Deed me denken aan mijn schooltijd waar ik dankzij de lauwe schoolmelk iedere middag, geleerd heb om nooit meer melk te willen drinken).

Een dag later ging ik weer naar Sneek, een mediabijeenkomst waar bijna net zoveel mensen waren van de media als leerlingen op de school. Leuk was om te zien hoe tijdens de persconferentie een tiental leerlingen hun iPad gebruikten om zelf op video de gebeurtenis vast te leggen en er een reportage van te maken.

De twee ochtenden erna bracht ik mijn dochter in Amstelveen weer naar haar school. Maandag was ik in Almere (Digitalis) en Breda (Steve JobsSchool Breda) bij de formele opening van die scholen. Fascinerend vond ik het dat die twee laatste scholen, ondanks dat ze andere aanvliegroutes hadden (Jenaplanschool en particuliere school) eigenlijk zoveel van elkaar en van de school in Sneek weg hebben.

Schilderen Op alle drie de scholen trof ik het enthousiasme van de kinderen om op diverse manieren met leren bezig te zijn: een belangrijk deel van de tijd met een iPad (maar wel met een grote verscheidenheid aan leeractiviteiten). Maar vanzelfsprekend ook een deel van de tijd met andere activiteiten. Zo zag ik een groep schilderen, waarbij ze gevraagd werden via de iPad een schilder te vinden of een schilderstijl en die vervolgens te gebruiken voor hun eigen tekening/schilderij. Tevens viel op hoe de kinderen op allerlei plekken in het schoolgebouw zelfstandig bezig waren met leeractiviteiten, rustig, zonder keten, zonder dat de coach/leerkracht binnen een straal van 15 meter aanwezig was.

Dinsdag en woensdag bracht ik mijn dochter weer naar de wereld van 1981 op de school in Amstelveen.  Alle drie de leerkrachten die ik in deze zes dagen bij haar groep heb ontmoet lijken mij aardig en capabel.

Vandaag ging ik naar Sneek en nam haar daar naartoe mee. Er waren drie camerateams die een reportage kwamen maken (o.a. BBC en Al Jazeera).  Mijn dochter sloot zich aan bij een groepje van ongeveer haar leeftijd.  Die heb ik 2 uur niet meer gezien.

Medeklinkers Ik sprak met een aantal coaches over hun ervaringen de eerste negen schooldagen. En ze zeiden allemaal hetzelfde. Het had hun eigen – toch al hoge – verwachtingen overtroffen. De kinderen waren tot veel meer in staat dan zij van tevoren hadden gedacht. Het overgrote deel was heel zelfstandig aan de slag en ging sneller dan de coaches hadden gedacht. Mede daardoor konden ze meer energie en tijd besteden aan degenen die bepaalde problemen hadden of  bepaalde drempels moeilijk konden nemen.

Een van de mannelijke coaches (ja, de helft van de coaches is man), vertelde een voorbeeld van hoe anders het leerproces verliep. Hij had een groep van tien wat oudere leerlingen die aan de gang gingen met het onderwerp ‘medeklinkers’. Hij vroeg ze eerst hun iPad te gebruiken om iets op te zoeken en te lezen/bekijken op basis van het woord ‘medeklinkers’.  Vervolgens vroeg hij ze via het systeem van Apple TV (dat houdt in dat het beeld van de iPad van de leerling geprojecteerd wordt op het grote beeldscherm dat iedereen kan zien, een moderne variant van het DigiBoard) te vertellen en laten zien wat ze gevonden hadden. Dat was een grote verscheidenheid waar de andere kinderen ook geboeid naar keken/luisterden. Hij sloot die activiteit dan af met een kort eigen verhaaltje over het onderwerp.

Hij gaf aan dat als hij in het verleden over ‘medeklinkers’ les gaf, er veel minder aandacht was bij de leerlingen dan zoals het nu gebeurde. En dat hij ervan overtuigd was dat de leerlingen van deze aanpak beduidend meer hadden opgestoken dan via de oude methode.

Bij het afscheid van twee van de vrouwelijke journalisten gebeurde precies wat vorige week ook was gebeurd bij twee andere vrouwelijke journalisten die een item voor televisie maakten. Zij gaven aan dat ze nogal sceptisch naar de school waren gegaan. Maar dat zij hun mening volledig hadden herzien doordat ze zagen hoe de praktijk was en hoe enthousiast de kinderen aan het leren waren (en heus niet continu alleen met een iPad bezig waren). Ieder van de vier sloot af met exact dezelfde vraag: “Ik woon in plaats X/wijk Y, komt er ook snel zo een school bij ons in de buurt, want ik zou mijn kinderen er graag naar toe willen sturen.”

Bij het rondkijken op de school in Sneek viel me ook nog het volgende verschil met de school op waar ik mijn dochter naar toe breng. Het verschil in enthousiasme van de kinderen bij wat ze aan het doen zijn. Het best wordt dat gesymboliseerd door wat twee ouders me vertelden. De ene zei dat haar kind nu vijf jaar op de basisschool zat en voor het eerst vorige week tegen haar gezegd dat hij zich verheugde om de volgende dag naar school te gaan. En de andere ouder vertelde me dat zaterdag zijn dochter had gevraagd of ze alsjeblieft die dag naar school toe mocht.

Karikatuur Toen ik thuis weer kwam las ik het verslag dat een aantal ouders op de school waar ik mijn dochter naar toe breng zich fel verzet tegen de door ons voorgestelde vernieuwingsaanpak en dat het dus vertraging oploopt of misschien wel erger. Weer met argumenten vol vooroordelen en een karikatuur makend van onze aanpak. En dat ook nog bij een school op een paar kilometer afstand van de internationale school waar de 800 leerlingen inmiddels allemaal over een iPad beschikken.

Voor mijn dochter is het niet erg. We hebben toestemming van de gemeente Amsterdam om volgend jaar in Amsterdam twee scholen op te zetten met onze aanpak (nog los van de vele schoolbesturen in het land die ons benaderen om te praten over invoering van onze aanpak). Dus mijn dochter krijgt heus wel het soort onderwijs waar ze vandaag in Sneek even van heeft kunnen proeven. Maar het is zo jammer voor die 300 andere kinderen van die school in Amstelveen en de nog honderdduizenden anderen in de rest van het land. Dat hun lot vooral wordt bepaald door mensen die een volledig karikaturaal beeld van onze aanpak hebben en op basis daarvan allerlei veelal onzinnige kritiek spuien.

In plaats van met een open mind naar een verandering kijken die ik niet alleen bepleit, maar die ook gedragen wordt door onder andere de ervaren mensen uit het onderwijs die actief zijn op de scholen die met ons concept zijn gestart. En blijkbaar wel opgepikt wordt en vooral positief benaderd door de meer dan 300 sites in meer dan 30 landen die aandacht hebben geschonken aan de opening van onze scholen.

En waar ik vooral vandaag meewarig om moest lachen was het artikel dat ik in de school in Sneek via mijn iPad las van de volgende wetenschapper (Jan Derksen) in De Volkskrant, die zich mocht aansluiten bij de eerdere stoet criticasters in die krant. Jammer toch voor hem dat de praktijk waar ik op dat moment in Sneek middenin stond zo anders is dan het beeld dat hij en de anderen graag willen schetsen en vervolgens bekritiseren. En dat kinderen en ouders (en journalisten) die er van geproefd hebben en het echt in de praktijk hebben gezien zo enthousiast zijn.

Volg Maurice ook op Twitter