Baanbrekende klimaatzaak tegen Shell sneuvelt bij gerechtshof
Milieudefensie heeft een belanrgijke slag verloren in de strijd om de planeet te redden van de klimaatverwoesters. Oliegigant Shell krijgt niet de plicht de schadelijke uitstoot van CO2 met concrete percentages te verminderen. De zaak die diende in Den Haag werd wereldwijd gezien als een test case om multinationals te kunnen dwingen klimaatafspraken na te komen.
Milieudefensie spande, met zes andere organisaties, de zaak in 2018 aan omdat Shell ernstig tekort zou schieten in de uitvoering van de vergroeningsambities. Nadat het de zaak won, ging Shell in hoger beroep, dat afgelopen april diende. Opnieuw eiste Milieudefensie dat Shell de CO2-uitstoot die het direct en indirect veroorzaakt in 2030 met zeker 45 procent zou hebben verminderd. Niet alleen Shell zelf, ook haar klanten. Dat percentage baseerden de eisers op wetenschappelijk onderzoek over de wereldwijde uitstootvermindering die nodig is om nog enigszins kans te maken op een opwarming van de aarde van maximaal 1,5 graad; het streven van het klimaatakkoord van Parijs uit 2016. Maar het hof stelt dinsdag dat die algemene norm „niet fijnmazig genoeg” is en dat de behandelde rapporten „onvoldoende houvast” bieden om op Shell toe te kunnen passen.
Het hof zegt ook dat onduidelijk is of de redcutieverplichting voor Shell het klimaat zal redden. Andere bedrijven zouden de vernietigende methodes die Shell dan moet stoppen, kunnen overnemen. De rechters zeggen wel dat Shell "een zorgvuldigheidsplicht" heeft om de uitstoot van het broeikasgas CO2 te verminderen maar laat zich verder niet uit over hoe dat moet gebeuren.
Shell-baas Wael Sawan (foto) zegt tevreden te zijn met de uitspraak. Bij milieubeschermers ligt dat anders. Milieudefensie-directeur Donald Pols: "Dit doet pijn. Tegelijkertijd zien we dat deze zaak ervoor heeft gezorgd dat grote vervuilers niet onschendbaar zijn en het debat over hun verantwoordelijkheid in het tegengaan van gevaarlijke klimaatverandering verder heeft aangezwengeld. Daarom gaan we door met het aanpakken van grote vervuilers, zoals Shell."
Andy Palmen, directeur van Greenpeace Nederland: “Dat is een tegenslag voor alle mensen die getroffen worden door de klimaatcrisis. We zijn teleurgesteld dat Shell door mag gaan met vervuilen. Wij geven de strijd niet op en dit motiveert ons alleen maar meer om in actie te komen tegen grote vervuilers. Het geeft hoop dat de rechter vaststelt dat Shell mensenrechten moet respecteren en een plicht heeft om haar CO2-uitstoot terug te dringen om de klimaatcrisis tegen te gaan. Over de hele wereld eisen mensen klimaatrechtvaardigheid. Later vandaag staat Greenpeace Verenigd Koninkrijk tegenover Shell in de rechtbank om nieuwe olieboringen in de velden Rosebank en Jackdaw te stoppen. De uitspraak van vandaag onderstreept hoe belangrijk het is dat de wereldleiders die nu onderhandelen op de VN Klimaattop in Bakoe hun verantwoordelijkheid nemen. Op de top in Dubai vorig jaar werd het einde van kolen, olie en gas ingeluid, nu moeten regeringen met concrete plannen komen om af te stappen van fossiele brandstoffen. Over een paar weken houdt het Internationaal Gerechtshof in Den Haag zittingen over de verplichting van staten in de klimaatcrisis. Deze zittingen onderstrepen de urgente noodzaak om de klimaatcrisis aan te pakken en zo de rechten en het welzijn te beschermen van mensen die getroffen worden.”
Praat mee
Reacties (13)
de uitspraak van de rechtbank was meer bijzonder dan deze uitspraak van het hof. Zou ook een rare situatie veroorzaken.
Als Shell als enige gedwongen wordt zijn benzine voor de helft schoon synthetisch te maken, dan wordt die benzine veel duurder dan die van de concurrent, dan gaan (ook linkse) mensen niet meer tanken bij shell en dan gaat shell failliet en is de uitstoot geen molecuul verminderd. Dus energienormering moet door landen generiek worden opgelegd en niet door de rechter aan één bedrijf.
Deze uitspraak is niet meer dan logisch, aangezien de vorige rechterswel een erg scheve schaats gereden hebben.
Allereerst is het niet aan de rechter of Mileudefensie om te beslissen hoe afspraken ingevuld worden en Shell tot iets te dwingen, maar aan de wettige regering van Nederlands. Ten tweede, de uitstoot van de producten die shell produceert, de zogenaamde scope 3, zijn niet de verantwoordelijkheid van Shell, maar van de eindgebruiker van het product.
Daar bovenop komt nog eens dat een vonnis van de Nederlandse rechter niet zoveel waarde meer heeft sinds Shell door Klaver en consorte het land zijn uitgejaagd, waardoor de Nederlandse rechter alleen nog jurisdicitie heeft over de Nederlandse activiteiten van het bedrijf.
Vreemde veronderstellingen houd jij er weer op na. Jij bedoelt dat GroenLinks Shell heeft weggejaagd? En dat het verdwijnen van Shell helemaal niets te maken heeft met de grenzeloze inhaligheid van deze multinational?
Het was gewoon een smerig belastingtechnisch trucje van Shell!
Volgens jouw is de consument verantwoordelijk voor de uitstoot van Shell bij het productie proces?
Dus jij bent verantwoordelijk voor de vervuiling gepleegd door Shell, TataSteel, etc. etc.
Weten we dat ook weer.
@Vuurrood
Als u energie gebruikt dan bent u inderdaad verantwoordelijk voor de vervuiling die ontstaat door het gebruik van die energie. En als u gebruik maakt van dingen die gemaakt zijn van staal, dan bent u inderdaad verantwoordlijk voor de vervuilding die onstaat door het maken van dat staal. Enzovoorts...
U kunt het wel proberen af te schuiven, maar u bent toch echt zelf verantwoordelijk voor de vervuiling die ontstaat door wat u gebruikt, EN NIEMAND ANDERS.
@vuurrood
Je zegt:
“Volgens jouw is de consument verantwoordelijk voor de uitstoot van Shell bij het productie proces?”
Nee het gaat over scope 3: dat gaat over de co2 uitstoot die ontstaat wanneer consumenten het product gebruiken. Dus dan moet Shell er voor gaat zorgen dat mensen niet meer autorijden met een verbrandingsmotor.
De uitstoot van Shell zelf valt onder scope 2. Daar gaat dit niet over.
allemaal: Stel de consument aansprakelijk als de consument iets te kiezen heeft.
@Vuurrood
"allemaal: Stel de consument aansprakelijk als de consument iets te kiezen heeft."
Waarom is het toch zo moeilijk voor (radicaal) links om verantwoordelijkheid te nemen voor de eigen daden. Waarom moet het altijd afgewenteld worden op anderen??
@vuurrood
Shell verplicht u niet een benzine auto te kopen in plaats van een elektrische.
In VK een interview dat een aardig inkijkje geeft in deze zaak: https://www.volkskrant.nl/binnenland/shell-wint-de-klimaatzaak-maar-het-milieu-heeft-niet-alleen-maar-verloren~b0d077c3/
Een citaat daaruit van een hoogleraar internat. milieurecht:
"‘Het hof hangt Shell expliciet op aan de doelstellingen die het bedrijf zelf heeft gesteld om de uitstoot in Scope 3 terug te dringen. In de uitspraak staat een overzicht van die doelen en die zijn echt behoorlijk ambitieus. Zo wil Shell zelf in 2035 45 procent minder uitstoot van Scope 1, 2 en 3 hebben. Dat was wat Milieudefensie eiste, maar dan vijf jaar later."
Rijkelijk optimistisch lijkt me, opnieuw een overschatting van de macht van de NL-rechter. In 2035 gaat Shell uitleggen dat de doelstellingen allang bijgesteld zijn omdat die onhaalbaar waren en tot de ondergang van het bedrijf zouden hebben geleid.
Die zaak van Milieudefensie is dus niet baanbrekend want in hoger beroep stelt de rechter hen in het ongelijk.
Ik had niet anders verwacht. Shell is 1 van de wereldwijde aanbieders van energie. Dan kan je niet uitsluitend Shell verantwoordelijk houden. Dat heeft de rechter ook betoogd. Goede uitspraak dus.
Iedereen die een beetje juridisch onderlegd is vond het al een eigenaardige (om niet te zeggen absurde) uitspraak.
logische uitspraak: shell moet zich aan de wet houden, ook haar klanten. Greenpeace en milieudefensie zijn geen wetgever en zijn ook niet democratisch gelegimiteert.
Wel raar dat we klimaatafspraken optuigen om de 1,5 graad maximaal te laten zijn terwijl we de 1,5 graad al gehaald hebben.
Politiek en wetenschap zijn aan zet hoe we wel klimaatopwarming kunnen vertragen en in welke mate. De huidige opzet heeft jammergenoeg niet geholpen, wat ook weer logisch is omdat hetgeen we uitvoeren grotendeeks geen klimaat maatregelen betreffen maar milieumaatregelen ten gunste van Nl (wat op zich een keuze kan zijn) en ten laste van het milieu elders.
Het probleem is de wetgeving. Daarin staan te vaak vage bepalingen zoals een zorgplicht. Niemand weet wat dat inhoudt en dus wordt het ingevuld. Een beetje activistische rechter doet de rest.
Dat is waarom Vollebroek steeds zaken wint, de regelgeving is niet op orde.
Een andere discussie is of het wenselijk is dat Vollebroek of Milieudefensie wel ontvankelijk zouden moeten zijn in zaken waarin het algemeen belang speelt. Zoals jij terecht stelt, er is geen legitimatie. Zij vertegenwoordigen immers alleen zichzelf.
@Bert
"Zoals jij terecht stelt, er is geen legitimatie. Zij vertegenwoordigen immers alleen zichzelf."
Precies. Ik heb als aandeelhouder van Shell hele andere belangen.
@ TwoTone en Bert vd Neut:
[Greenpeace en milieudefensie zijn geen wetgever en zijn ook niet democratisch gelegimiteert.]
Dat is niet relevant. De rechter toetst of een specifieke organisatie, die een rechtszaak aanspant, gerechtigd is algemene belangen te vertegenwoordigen.
Daarvoor bestaan vrij strenge criteria. Greenpeace en Milieudefensie zijn dus volkomen rechtmatige procespartijen.
Olav zet graag de grondwet opzij. Art 50 met name. Leuk die rechtstaat maar nu even niet.
Tja, je kunt niet alleen Shell verantwoordelijk houden voor het te lage ambitieniveau van de afbouw van fossiele brandstoffen door eindgebruikers. Zou een ongelijk speelveld opleveren.
Bovendien doet Shell al relatief veel aan vergroening in vergelijking met andere grote spelers.
Ach ja, centen regeren, dus het was te verwachten dat het weer zo'n "NON uitspraak" werd van "Ja ze hebben die plicht, maar hoe dan?
De wereld gaat gewoon kapot, en de super rijken gaan tot het laatste melken voor hun high score. Het is namelijk eigenlijk al te laat, maar daar gaat het niet om. De Pac-Man score van het kapitalisme moet opgedreven worden. Waarna een mannetje kan doen van "IK HEB GEWONNEN! KIJK EENS HOEVEEL PUNTJES!".
Ik weet niet of het opsteken van een duimpje alweer werkt, maar bij deze.
Het ziet er inderdaad naar uit dat het inderdaad te laat is om klimaatverandering om te keren of tegen te houden. De enige "oplossing" is om "democratisch" te besluiten dat klimaatverandering niet bestaat, of in de nieuwe variant dat de mens daarvan niet de oorzaak is. Dan kunnen we later doen alsof we heel verbaasd zijn dat het fout gaat.
Jammer.
Nee gelukkig, niet jammer.
Als een niet democratisch gecontroleerde belangengroep zomaar eigen eisen aan bedrijven kan gaan stellen en deze zonder duidelijke basis in de wetgeving kan laten opleggen door een rechter wordt dit een hele rare wereld.
Los van wat je ook van Shell vindt.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?
Meld je hieronder gratis aan voor Joop NL. Iedere donderdag een selectie opvallende nieuwsverhalen, opinies en cartoons in je mailbox.
Jammer maar logisch gezien het onbetwistbare punt dat de concurrentie de zaakjes vloeiend over zou pakken. Naar de rechter stappen heeft zin als de overheden, bijv. in EU-verband, harde duurzaamheidsverplichtingen opleggen en bedrijven zich daar niet aan houden. Daar worden al stappen bij gezet (zij het dat de EVP op alle groene punten aan het inleveren is). Mensenrechten blijken een te zwakke basis; de milieufederatie heeft denk ik mee laten spelen dat stappen tegen een multi-verdienende fossiele multinational goed 'liggen'.
Maak bindende internationale regels, stop de fossiele subsidies. Dan zijn zon en wind opeens veel goedkoper dan fossiel en groeit de capaciteit enorm.